تحلیل آثار اقتصادی– اجتماعی گردشگری بر توسعه مناطق روستایی دهستان طرقبه

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه توسعه روستایی دانشگاه صنعتی اصفهان

2 - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

هدف از این پژوهش، بررسی آثار اقتصادی- اجتماعی گردشگری بر توسعه مناطق روستایی بوده است. ابزار اصلی تحقیق پرسشنامه می باشد. جامعه آماری این تحقیق خانوارهای روستای در چهار روستای هدف گردشگری در دهستان طرقبه، شهرستان بینالود در استان خراسان رضوی می‌باشد. از این جامعه به روش نمونه گیری کوکران تعداد 200 نفر به عنوان نمونه آماری جهت جمع آوری دادهای لازم برای تحقیق انتخاب شده است. به منظور سنجش پایایی ابزار تحقیق(پرسشنامه) از ضریب آلفای کرونباخ اهمچنین جهت روایی پرسشنامه از نظر متخصصان به منظور روایی صوری و محتوایی واز آزمون بارتلت و ضریب KMO برای اعتبار عاملی استفاده شد. یافته های تحقیق نشان می‌دهد، از دیدگاه روستاییان میانگین اثرات اقتصادی41 درصد، میانگین اثرات اجتماعی30 درصد و پتانسیل ها و ظرفیت های گردشگری روستایی در منطقه 61 درصد می‌باشد. یافته های تحلیل همبستگی نشان داد که افراد جوانتر، دارای سطح تحصیلات بهتر و بضاعت مالی بالاتر باشند دیدگاه مثبت تری در مورد اثرات اقتصادی و اجتماعی گردشگری روستایی دارند همچنین نتایج آزمون ANOVA نشان داد که دیدگاه افراد در روستاهای مختلف نسبت به اثرات اقتصادی و اجتماعی گردشگری با همدیگر متفاوت است.

کلیدواژه‌ها


  1. اربابیان، شیرین. زمانی، زهرا. و رحیمی، معصومه. (1393). بررسی اثر گردشگری در توسعه‌ی کارآفرینی، مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 3: 146-16.
  2. استعلاجی، علیرضا، قدیری معصوم، مجتبی.، پازکی، معصومه و جهانگیری، فاطمه. (1389). گردشگری پایدار( روستایی و عشایری). نوبت چاپ اول، ناشر موسسه انتشارات دانشگاه تهران.
  3. افتخاری، عبدالرضا. سجاسی قیداری، حمدالله. صادقلو، طاهره. (1392). تحلیل محتوایی جایگاه توسعه‌ی پایدار روستایی در برنامه‌های بعد از انقلاب اسلامی پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 45 (3):38-19.
  4. افتخاری، عبدالرضا.، قادری، اسماعیل. (1381). نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی(نقد و تحلیل چهارچوب‌های نظریه‌ای). مجله مدرس، 6 (41): 23-2.
  5. آرام، محبوبه. و ستایشگر، داریوش. (1390). نقش صنعت توریسم در توسعه اقتصادی. مجموعه مقالات همایش ملی شناسایی و تبیین راهکارهای تحقق جهاد اقتصادی در شهرداری‌ها شیراز:31-42.
  6. بهرامی، رحمت. (1395). تحلیلی بر نقش گردشگری و اثرات آن را بر توسعه سکونتگاه‌های روستایی (مطالعه موردی: شهرستان مریوان ). مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی، 11(34):101- 113.
  7. تقوی، مهدی. و پور سلیمانی، علی قلی. (1388). عوامل مؤثر بر رشد صنعت گردشگری ایران، پژوهشنامه اقتصادی، 9 (3). 157-172.
  8. جلالیان، حمید. نامداری، فرشید. و پاشازاده، اصغر. (1394). اثرات گردشگری روستایی بر توسعه روستایی هجیج کرمانشاه، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی ،15 (36): 205-228
  9. حاجی نژاد، علی. رحیمی، دانا. و تقی زاده، زهرا. (1392). تدوین برنامه استراتژیک توسعه گردشگری در مناطق نمونه گردشگری روستایی (مطالعه موردی:  روستای نمونه گردشگری هجیج در شهرستان پاوه).  مجله آمایش سرزمین، 5 (1): 78-51
  10. حسینی ملک، عباس. درگاهی، محمد مهدی. و امیری، محمود. (1391). گردشگری روستایی و توسعه پایدار ( با تأکید بر روستایی سیمین ابرو شهرستان ‌همدان )،  فصل‌نامه جغرافیا  و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، 4(13): 163-184.
  11. خاتون‌آبادی، سید احمد. (1384). جنبه‌هایی از توسعه پایدار (از اندیشه تا کنش)، مرکز انتشارات جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان، اصفهان.
  12. رضوانی، محمدرضا. (1387). توسعه گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار، ، انتشارات دانشگاه تهران، 27.
  13. زرافشانی، کیومرث. شریفی، لیدا. گراوندی، شهپیر و قبادی، پرستو  .(1392) بررسی اثرات توسعه گردشگری در ارتقاء شاخص‌های اقتصادی- اجتماعی نواحی روستایی ( مورد: منطقه گردشگری ریجاب در استان کرمانشاه). فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی 3 : 119- 134.
  14. زیارتی، نصر آبادی، اسماعیل. (1385). گردشگری و توسعه اقتصاد ملی. اولین همایش توسعه گردشگری روستایی و عشایری. انتشارات سازمان شهرداری‌ها و دهداری‌های کشور.
  15. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان خراسان.(1375).، طرح بررسی نظام خدمات سیاسی روستایی استان خراسان شهر مشهد. 1375.
  16. سلطانی، سحر و شاهنوشی، ناصر. (1391). اولویت‌بندی جاذبه‌های گردشگری عمده شهرستان مشهد از منظر گردشگران داخلی. مجله مطالعات گردشگری، 1(1): 5-17.
  17. سلیمانی، خدیجه. خسروی پور، بهمن. برادران، مسعود و غنیان، منصور. (1389). نگرش ساکنان مناطق گردشگری روستایی نسبت به پیامدهای گردشگری روستایی. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی، 41(2): 213-218.
  18. شمس الدینی، علی. (1388). نقش شرکت‌های تعاونی در توسعه پایدار شهرستان ممسنی،20(205): 105- 89 .
  19. صالحی فرد، محمد. (1390).  گردشگری روستایی (مبانی برنامه‌ریزی و طرح‌های ساختاری). نشر مرندیز، مشهد.
  20. ضرغام بروجنی، حمید. و بذرافشان، شیما. (1395). میزان موفقیت توسعه گردشگری جامعه‌محور روستایی از دید جامعه محلی (مطالعه موردی : روستای آسیاب‌سر، شهرستان بهشهر) فصل‌نامه پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، 5 (3): 119-136.
  21. علیقلی زاده، ناصر. 1398. اثرات توسعه گردشگری روستایی بر بخش کشاورزی (مطالعه موردی: (روستاهای جلگه‌ای دهستان میان‌بند شهرستان نور). مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 8(30): 124-111.
  22. فرجی راد، عبدالرضا. و آقاجانی، سمیه. (1388). تحلیلی نو پیرامون گردشگری و جدیدترین طبقه‌بندی آن فصلنامه جغرافیایی سرزمین، علمی – پژوهشی، 6(3): 61-72.
  23. فلاح تبار، نصراله. (1396). چالش‌های طرح‌های توسعه روستایی از دیدگاه توسعه پایدار( با استفاده از روش swot )،  فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، 7 (3): 202-187.
  24. قاسمی کهریزه، هادی و موسوی، الهام. (1392). گردشگری روستایی و نقش آن در توسعه روستایی، اولین همایش ملی گردشگری،  جغرافیا و محیط‌زیست پایدار، همدان
  25. قدیری معصوم، مجتبی. و وثوقی، لیلا. (1384). گردشگری ماجراجویانه، مجله مطالعات جهانگردی، 3(8): 41-58.
  26. محسنی، رضا علی. (1388). گردشگری پایدار در ایران: کارکردها و چالش‌ها و راه‌کارها ، مجله علمی- پژوهشی فضای جغرافیایی، 9 (28): 171- 149.
  27. مرادی، محمود. (1394). آشنایی با صنعت گردشگری، ناشر سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی. تهران.
  28. مطیعی لنگرودی،سید حسن. و نصرتی، ماهره.(1390). امکان‌سنجی توسعه گردشگری در نواحی روستایی از دیدگاه گردشگران (بخش کرگانرود شهرستان تالش)، فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی (مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان) 22 (1): 84-69.
  29. موسی وند، جعفر. محمودی، سیدمهدی. و چراغی، رامین. (1392). توسعه گردشگری روستایی در راستای توسعه پایدار ( نمونه مورد مطالعه: روستایی سوربن شهرستان بانه). فصلنامه فضای گردشگری، 2 (8): 97-81.
  30. ﻣﻬﺪوی، مسعود.، ﻗﺪﯾﺮی ﻣﻌﺼﻮم، مجتبی. و ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﯽ، نسرین. (1387). اﺛﺮات ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ روﺳﺘﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ از روستاییان دره ﮐﻦ و ﺳﻮﻟﻘﺎن، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ روﺳﺘﺎ و ﺗﻮﺳﻌﻪ 2: 39-60.