تحلیل زمینه‌ها و علل شکل‌گیری تعارض در مقصدهای گردشگری روستایی (مطالعۀ موردی: شهرستان طرقبه و شاندیز)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

2 دانشیار، گروه جغرافیا، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

3 استاد، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

4 استادیار، جغرافیای گردشگری، گروه تحقیقات جغرافیایی، دانشکدۀ، دانشگاه اولو، اولو، فنلاند.

چکیده

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت‌بندی علل و زمینه‌های شکل‌گیری تعارض میان ذی­نفعان مقاصد گردشگری روستایی شهرستان طرقبه و شاندیز صورت گرفته است.
روش ­شناسی: این پژوهش از نظر هدف، بنیادی-کاربردی و از نظر ماهیت روش‌شناسی، کیفی می‌باشد. داده‌های مورد نیاز در بخش نظری از طریق روش اسنادی و در بخش میدانی با استفاده از مصاحبۀ باز با 81 نفر از نمایندگان 9 گروه ذی­نفع شناسایی شده در 19 روستای گردشگری واقع در سه محور اصلی گردشگری شهرستان طرقبه و شاندیز، شامل: چهار روستا از دهستان ابرده در بخش شاندیز، پنج روستا از دهستان جاغرق و ده روستا از دهستان طرقبه در بخش طرقبه، در بازۀ زمانی سال‌های ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۳، جمع‌آوری گردید. همچنین، به منظور رتبه‌بندی و ارزش‌گذاری علل استخراج شده، از نظرات 17 نفر از خبرگان بهره گرفته شد. تجزیه­وتحلیل داده‌ها با استفاده از ابزار توسعۀ کیفیت (QFD) و روش تجزیه­ و ­تحلیل اثرات و حالات خطا (FMEA) صورت پذیرفت و درنهایت، نمودار علت و معلول علل تعارض ترسیم گردید.
یافته ­ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که مهم‌ترین زمینه‌های تعارض میان ذی­نفعان در مقاصد گردشگری روستایی طرقبه و شاندیز عبارت­اند از: تفاوت در اهداف و ارزش‌ها، ضعف ارتباطات و همکاری بین ذی­نفعان، ادراکات نادرست و ضعف اطلاعات، منابع رقابتی و مسائل ساختاری.
نتیجه ­گیری و پیشنهادات: بر اساس این، مهم‌ترین علل مرتبط با این زمینه‌ها شامل عدم پذیرش و احترام به ارزش‌های سایرین، رفتارهای ناسازگار گردشگران، عدم آگاهی یا اطلاعات ناکافی، نادیده گرفتن حقوق و منافع سایرین و نارضایتی ذی­نفعان از شرایط موجود و مسائل قدرت، منفعت، ساختارها، سیاست‌ها، قوانین و مقررات می‌باشد؛ لذا به منظور مدیریت تعارض در مقصدهای گردشگری روستایی، داشتن رویکردی جامع و چندجانبه به موضوعات تعارض، احترام به جوامع محلی، بهبود ارتباطات و آگاهی ذی­نفعان و اجرای سیاست‌های عادلانه و مشارکتی در فرآیند برنامه­ریزی و توسعۀ گردشگری روستایی، پیشنهاد می‌گردد.
نوآوری و اصالت: نتایج این پژوهش بر اهمیت شناخت دقیق این عوامل به منظور اتخاذ راهکارهای مؤثر در مدیریت تعارضات و پیشبرد اهداف توسعۀ پایدار گردشگری روستایی در منطقۀ مورد مطالعه تأکید دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

Almeida, Joana. Costa, Carlos. Silva, Fernando Nunes da, (2017), A framework for conflict analysis in spatial planning for tourism, Tourism Management Perspectives, Volume 24, 94-106. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2017.07.021
Almeida, Joana. Costa, Carlos. Silva, Fernando Nunes da, (2018), Collaborative approach for tourism conflict management: A Portuguese case study, Land Use Policy, Volume 75, 166-179. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2018.03.034
Chen, Shun-Hsing. & Yang, Ching-Chow. (2004). Applications of Web-QFD and E-Delphi method in the higher education system. Human Systems Management, 23(4), 245-256. 10.3233/HSM-2004-23406
Chien, P. Monica. and Ritchie, Brent W, (2018), Understanding intergroup conflicts in tourism, Annals of Tourism Research, Volume 72, 177-179. https://doi.org/10.1016/j.annals.2018.03.004
Chin, Kwai-Sang. Wang, Yingming. Kwai Poon, Gary Ka. Yang, Jian-Bo, (2009), Failure mode and effects analysis using a group-based evidential reasoning approach, Computers & Operations Research, Volume 36, Issue 6,1768-1779. https://doi.org/10.1016/j.cor.2008.05.002
Cornet, Candice, (2015), Tourism development and resistance in China, Annals of Tourism Research, Volume 52, 29-43. https://doi.org/10.1016/j.annals.2015.02.002
Cox, Fletcher. D, Orsborn, Catherine. Sisk, Timothy D. (2017). Peacebuilding for social cohesion: Findings and implications. In F. D. Cox, & T. D. Sisk (Eds.). Peacebuilding in deeply divided societies (pp. 287–309). Cham: Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1007/978-3-319-50715-6_10 
Curcija, Marcus. Breakey, Noreen. Driml, Sally, (2019), Development of a conflict management model as a tool for improved project outcomes in community-based tourism, Tourism Management, Volume 70, 341-354. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2018.08.016
Dredge, Dianne. (2010). Place change and tourism development conflict: Evaluating public interest. Tourism Management, 31(1), 104–112. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2009.01.004
Farmaki, Anna, (2017), The tourism and peace nexus, Tourism Management, Volume 59, 528-540. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2016.09.012
Garcia, Juan A. Gómez, Mar. Molina, Arturo, (2012), A destination-branding model: An empirical analysis based on stakeholders, Tourism Management, Volume 33, Issue 3, 646-661. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2011.07.006
Guba, Egan G, and Lincoln, Yonn A. S, (1984), Competing paradigms in qualitative research. Handbook of qualitative research, In Norman K. Denzin and Yonn A S. Lincoln (Eds), Newbury Park, CA: Sage.
Hajinejad, A. and tuolabi nejad, M. (2020). Relationship between Rural Independent Landscape Development Factors and Coastal Tourism Development Benefits Using Quality function deployment (QFD). Geographical Studies of Coastal Areas Journal, 1(2), 111-140. doi: 10.22124/gscaj.2021.13897.1059. (In Persian)
Hardy, Anne, & Pearson, Leonie J. (2018), Examining stakeholder group specificity: An innovative sustainable tourism approach, Journal of Destination Marketing & Management, Volume 8, 247-258. https://doi.org/10.1016/j.jdmm.2017.05.001
Hesaminezhad, Mohammad Amin. Zarei, Mahnaz. Moayedi Mohammad, Bagher, (2016). Using cause and Effect Diagram to Survey the Cause of Bankruptcy and Slump Domestic Industries by QFD & FMEA Approach, Journal of Strategic Management in Industrial Systems, 11(35), 69-84. https://sanad.iau.ir/Journal/imj/Article/923389/FullText. (In Persian)
Hoefle, Scott William, (2016), multi-functionality, juxtaposition and conflict in the Central Amazon: Will tourism contribute to rural livelihoods and save the rainforest? Journal of Rural Studies, Volume 44, 24-36. https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2015.12.009
Imran, Sophia. Alam, Khorshed. Beaumont, Narelle, (2014), Environmental orientations and environmental behaviour: Perceptions of protected area tourism stakeholders, Tourism Management, Volume 40, 290-299. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2013.07.003
Jamal, Shahid. Ghosh, Aratrika. Hazarika, Rashmi. Sen, Anjan, (2022), Livelihood, conflict and tourism: An assessment of livelihood impact in Sundarbans, West Bengal, International Journal of Geoheritage and Parks, Volume 10, Issue 3, 383-399. https://doi.org/10.1016/j.ijgeop.2022.07.004
Kim, soyeun & Jamal, Tazmal. (2015). The co-evolution of rural tourism and sustainable rural development in Hongdong, Korea: Complexity, conflict and local response. Journal of Sustainable Tourism, 23(8–9), 1363–1385. https://doi.org/10.1080/09669582.2015.1022181
Kreiner, Noga Collins. Shmueli, Deborah F. Ben Gal, Michal, (2015), Understanding conflicts at religious-tourism sites: The Baha'i World Center, Israel, Tourism Management Perspectives, Volume 16, 228-236. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2015.04.001
Kruczek, Zygmunt. Szromek, Adam R. Walas, Bartłomiej. Mazanek, Leszek, (2022), Sources of conflict among tourism stakeholders in historical cities, Journal of Policy Research in Tourism, Leisure and Events, https://doi.org/10.1080/19407963.2022.2027953
Kuvan, Yalçın. & Akan, Perran, (2013), Conflict and agreement in stakeholder attitudes: residents’ and hotel managers’ views of tourism impacts and forest-related tourism development, Journal of Sustainable Tourism, Volume 20, Issue 4, 571-584. https://doi.org/10.1080/09669582.2011.617824
Long Ma, Xiao. Wang, Rong. Ling, Dai Mei. Hong Ou, Yang, (2022), The action logic and interpretation framework of residents’ resistance in rural tourism development, Journal of Hospitality and Tourism Management, Volume 51, 79-87. https://doi.org/10.1016/j.jhtm.2022.02.031
McKercher. Bob. Ho. Pamela S.Y, du Cros. Hilary., (2005), Relationship between tourism and cultural heritage management: evidence from Hong Kong, Tourism Management, 26(4), 539-548. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2004.02.018
Metilelu, Olumide. Adeniyi, Michael. Ekum, Matthew, (2022), Modelling the Dynamic Effect of Environmental Pollution on Coastal Tourism, Scientific African, Volume 17, e01364. https://doi.org/10.1016/j.sciaf.2022.e01364
Moore. Christopher W., (2014), The Mediation Process: Practical Strategies for Resolving Conflict (4th edition), San Francisco: Jossey-Bass. https://doi.org/10.1558/mtp.33140
Sadeghloo, T., Seyfi, S., Yarahmadi, M., Michael Hall, C., & Vo-Thanh, T. (2024). Integrating second home owners into conservative rural communities in a developing country. Tourism Geographies, 26(7), 1197-1222.
Sojasi Qeidari, H., Moeini, A., Shayan, H., & Mohammdi Abdevand, M. (2023). Exploring the perceived conflicts by rural residents in relation to the expansion of the second-homes. Journal of Tourism and Cultural Change, 21(5), 534-552.
soleymani, Z., sojasi Qeidari, H., shayan, H., seyfi, S., & Pourtaheri, M. (2023). Identifying and explaining the factors influencing the creation of memorable experiences for tourists from rural destinations (Razavi Khorasan province). Journal of Tourism Planning and Development, 12(47), 59-89. doi: 10.22080/jtpd.2023.26095.3836
Stoffelen, Arie. Vanneste, Dominique, (2015), An Integrative Geotourism Approach: Bridging Conflicts in Tourism Landscape Research, International Journal of Tourism Space, Place and Environment, Volume 17, Issue 4, 544- 560. https://doi.org/10.1080/14616688.2015.1053973
Tsaur, Sheng-Hshiung. Yen, Chang-Hua. Teng, Hsiu-Yu, (2018), Tourist–resident conflict: A scale development and empirical study, Journal of Destination Marketing & Management, Volume 10, 152-163. https://doi.org/10.1016/j.jdmm.2018.09.002
Wang, Liguo, (2021), Causal analysis of conflict in tourism in rural China: The peasant perspective, Tourism Management Perspectives, Volume 39, 100863. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2021.100863
Wang, Liguo. Yotsumoto, Yukio, (2019), Conflict in tourism development in rural China, Tourism Management, Volume 70, 188-200. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2018.08.012
Yang, Jingjing. Ryan, Chris. Zhang, Lingyun, (2013), Social conflict in communities impacted by tourism, Tourism Management, Volume 35, 82-93. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2012.06.002
Zhang, Chaozhi. Fyall, Alan. Zheng, Yanfen, (2015), Heritage and tourism conflict within world heritage sites in China: a longitudinal study, Current Issues in Tourism, Volume 18, Issue 2, 110- 136. https://doi.org/10.1080/13683500.2014.912204
Zhang, J.J. and Kwong, Y.M, (2017), Reconceptualising host-guest relations at border towns, Annals of Tourism Research, Volume 66, 196-199. https://doi.org/10.1016/j.annals.2017.06.007
برنامه ریزی و توسعه گردشگری
دوره 14، شماره 54
مهر 1404
صفحه 7-37

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار