سنجش نگرش مردم نسبت به نقش آموزش در تمایل به کارآفرینی بوم‌گردی (مطالعه موردی: منطقه کویری و بیابانی خور و بیابانک)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه مازندران

2 استادیار گروه مدیریت جهانگردی دانشگاه مازندران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد اکوتوریسم دانشگاه مازندران

چکیده

مسئله توسعه کارآفرینی اکوتوریستی، شکل دهنده­ی مفهوم اقتصاد زیست محیطی در جوامع محلی است که تا حدودی با سایر اشکال کارآفرینی تفاوت دارد .کارآفرینی اکوتوریسم نیازمند یک سری از عوامل بسترساز و فراهم بودن شرایط محیطی برای شکل­گیری و تحقق است تا منجر به افزایش فرصت­ های کارآفرینی، علاقه، انگیزه و مهارت­ های کارآفرینانه و سازگار با حفظ محیط زیست و نیازهای ذینفعان در حوزه ­ی اکوتوریسم شود. هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان آموزش و آگاهی به عنوان دو عامل تآثیر گذار درتوسعه کارآفرینی اکوتوریستی در منطقه کویری و بیابانی خورو بیابانک است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مبتنی بر پیمایش است. به منظور استخراج متغیرها و شاخص­ های تأثیرگذار از مبانی نظری مرتبط با موضوع استفاده شد. ابزار اصلی در گردآوری داده ­ها، پرسشنامه و مصاحبه است. داده ­های گردآوری شده در پرسشنامه با استفاده از نرم­ افزار آماری SPSS پردازش شدند و بر اساس هدف و ماهیت داده ­ها از آزمون­ های آماری فریدمن، تی تک نمونه­ ای و همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته­ های تحقیق نشان می­ دهد که میزان آموزش، آگاهی، دانش و توسعه کارآفرینی اکوتوریستی در منطقه مورد نظر در وضعیت مطلوبی قرار دارند. بر اساس نتایج آزمون پیرسون بین توسعه کارآفرینی اکوتوریستی و میزان آموزش و آگاهی رابطه معنادار و همبستگی مثبت(مستقیم) وجود دارد و می ­توان اذعان داشت که با افزایش میزان آموزش و آگاهی، میزان کارآفرینی اکوتوریستی نیز در منطقه مورد نظر توسعه و افزایش پیدا می­ کند.

کلیدواژه‌ها


  1. افتخاری، عبدالرضا؛ پورطاهری، مهدی و فضلی، نفیسه (1393). تحلیل عوامل مؤثر در توسعه کارآفرینی گردشگری روستایی، مجله برنامه­ریزی و توسعه گردشگری، سال 3، شماره 8: 115-95.
  2. اکبرپور سراسکانرود، محمد؛ رحیمی، محسن و محمدی، فاضل (1390). سنجش تأثیرات گسترش گردشگری بر ابعاد توسعه پایدار گزارش موردی از ( شهرستان هشترود)، فصلنامه برنامه­ریزی منطقه­ای، سال 1، شماره 3: 104-93.
  3. اکبری، مرتضی؛ غلامزاده، رضا وآراستی، زهرا (1394). نیازسنجی آموزشی جوانان روستایی شهرستان ورامین در زمینه­ی کارآفرینی به منظور راه اندازی کسب و کارهای صنایع دستی روستایی، فصلنامه پژوهش­های روستایی، دوره­ی 6، شماره 2: 139-125.
  4. آراستی، زهرا؛ سفیدگر، افروز و زعفریان، رضا (1394). تبیین نقش مؤلفه­های فردیریا، محیطی و سیستمی در موفقیت آموزش الکترونیکی کارآفرینی دانشگاه تهران، فصلنامه توسعه کارآفرینی، دوره 8، شماره 1 : 79-61.
  5. آراستی، زهرا و غلامی، منیره (1389). علل شکست کارآفرینان در ایران، فصلنامه توسعه کارآفرینی، سال 2، شماره 7: 196-173.
  6. بوزجمهری، خدیجه؛ رومیانی، احمد و اسماعیلی، آسیه (1393). بررسی عوامل مؤثر بر رشد کارآفرینی در تقویت جوامع روستایی در راستای توسعه پایدار، همایش ملی چشم انداز توسعه پایدار روستایی در برنامه ششم توسعه کشور، مشهد، انجمن اقتصاد کشاورزی ایران، دانشگاه فردوسی مشهد.
  7. جمشیدی کهساری، حمزه و قاسمی، میثم (1387). کارآفرینی؛ مفاهیم، نقش­ها، مهارت­ها، کارآفرینی، انجمن پردیس قم دانشگاه تهران، سال 1، شماره 1: 43-32.
  8. حسینی، سیده راحله و حسینی، سیده الهام (1391). آموزش کارآفرینی: رویکردی نو در جهت حل مشکل اشتغال فارغ­التحصیلان کشاورزی، کنفرانس ملی کارآفرینی و مدیریت کسب و کارهای دانش بنیان، دانشگاه مازندران.
  9. دادورخانی، فضیله؛ رضوانی، محمدرضا؛ ایمنی قشلاق، سیاوش و بوذر جمهری، خدیجه (1390). تحلیل نقش گردشگری در توسعه­ی ویژگی­های کارآفرینانه و گرایش به کارآفرینی در بین جوانان روستایی (موردی از روستای کندوان و اسکندان شهرستان اسکو)، پژوهش­های جغرافیای انسانی، شماره 78: 196-169.
  10. رضایی، روح الله (1393). بررسی نقش و جایگاه کارآفرینی در توسعه تعاونی­های روستایی، نشریه کارآفرینی در کشاورزی، سال 1، شماره اول: 102-85.
  11. رضایی، روح­الله؛ کریمی، آصف؛ کرمی، فاطمه و صفا، لیلا (1391). بررسی نیازهای آموزشی دانشجویان کارشناسی ارشد رشته­های کشاورزی در زمینه­ی کارآفرینی (مطالعه موردی: دانشگاه زنجان)، فصلنامه توسعه کارآفرینی، دوره 5، شماره 3 : 84-65.
  12. رضوانی، محمدرضا و نجارزاده، محمد (1387). بررسی و تحلیل زمینه­های کارآفرینی روستاییان در فرآیند توسعه­ی نواحی روستایی گزارش موردی از (دهستان براآن جنوبی شهرستان اصفهان)، فصلنامه توسعه کارآفرینی، سال 1، شماره 2: 182-161.
  13. رضوانی، محمدرضا (1383). مقدمه­ای بر برنامه­ریزی توسعه­ی روستایی در ایران، تهران: نشر قومس.
  14. سجاسی قیداری، حمدالله؛  افتخاری، عبدالرضا؛ پورطاهری، مهدی و آذر، عادل (1393). الگوی توسعه کارآفرینی اکوتوریسم در مناطق روستایی (مطالعه موردی: از رود دره های گردشگری استان تهران)، پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره 46، شماره 2: 293-273.
  15. سلطانی، زهرا؛  کیانی، صدیقه و تقدیسی، احمد (1392). نقش اکوتوریسم در فرصت های شغلی و افزایش در آمد (مطالعه موردی: شهرستان خوانسار)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 28، شماره 4:  152-137.
  16. سلمانی، محمد؛ بدری، سید علی؛ قصابی، محمدجواد و عشورنژاد، غدیر (1392). درجه بندی سکونتگاه­های روستایی برای توسعه گردشگری بیابان با استفاده از روش Electre3 (مطالعه موردی: خور و بیابانک)، فصلنامه جغرافیا و پایداری محیط، شماره 6: 22-1.
  17. سمیعی، سحر و آخوندزاده، مصطفی (1392). نقش کارآفرینی در توسعه صنعت گردشگری، کنفرانس ملی حسابداری و مدیریت.
  18. صفری، سعیدو سمیع­زاده، مهدی (1391). نیازسنجی آموزش دانش و مهارت کارآفرینی در رشته­های علوم انسانی، نشریه­ علمی پژوهشی فناوری آموزش، سال 7، شماره 1: 79-65.
  19. عبدالله زاده، غلامحسین، شریف­زاده، ابوالقاسم، عربیون، ابوالقاسم، طلایی، مهدی، (1391). « شناسایی و اولویت­بندی سرفصل­ها و محتوای دوره­های آموزش کارآفرینی بر اساس کارکردهای کسب و کار». نامه آموزش عالی، سال 5، شماره 18: 114-89.
  20. عبداللهی، عیوض (1386). اکوتوریسم سازگار با حفاظت از محیط زیست و پایداری منابع طبیعی، ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران،مشهد، انجمن اقتصاد کشاورزی ایران، دانشگاه فردوسی مشهد.
  21. علی­میری، مصطفی (1387). آموزش کارآفرینی: پیدایش، توسعه، گرایش­ها و چالش­ها، فصلنامه توسعه کارآفرینی، سال 1، شماره 1: 169-133.
  22. غلامی، نازی و بدر، حدیثه (1393). بررسی نقش ویژگی­های کارآفرینان، اکوتوریسم و شبکه­های اجتماعی در موفقیت فعالیت­های کارآفرینی، دومین همایش ملی کارآفرینی و رقابت­پذیری، ساری، مرکز کارآفرینی و ارتباط با صنعت دانشگاه مازندران.
  23. کروبی، مهدی (1387). فرهنگ قومی، سرمایه­ی فرهنگی و صنعت گردشگری. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 7، شماره 28: 324-309.
  24. محمدپور زرندی، حسین و طباطبائی، سید محسن (1389). تأثیر اکوتوریسم در توسعه اقتصاد گردشگری شهر تهران، ویژه نامه اقتصاد گردشگری شهری.
  25. مرکز آمار ایران (1390). شناسنامه آبادی­های کل کشور.
  26. مطیعی لنگرودی، سید حسن؛ قدیری معصوم، مجتبی؛ رضوانی، محمدرضا و مقیمی، سید محمد (1390). تبیین نقش دهیاری­ها و شوراهای اسلامی در توسعه کارآفرینی روستایی (مطالعه موردی: بهاباد استان یزد). فصلنامه پژوهش­های روستایی، سال 2، شماره 1: 114-93.
  27. موقر، مرتضی و باقری، عارفه (1393). نقش کارآفرینی اجتماعی در توسعه اکوتوریسم گزارش موردی (از اندونزی)، دومین همایش ملی کارآفرینی و رقابت پذیری، ساری، مرکز کارآفرینی و ارتباط با صنعت دانشگاه مازندران.
  28. میری­پور فرد، بهروز و محبی، پروین (1392). بررسی نقش تسهیم دانش در کارآفرینی سازمانی، نخستین کنفرانس دانشجویی کارآفرینی در کشور، تهران: دانشگاه تهران.
  29. نجفی توه خشکه، پری و آزادی، سیامک (1391). اهمیت ترویج کارآفرینی در صنعت گردشگری، کنفرانس ملی کارآفرینی و مدیریت کسب و کارهای دانش بنیان، دانشگاه مازندران.
  30. نیک نژاد، مریم؛ مهدوی، علی و کرمی، امید (1393). تعیین مناطق مستعد توسعه ی اکوتوریسم با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه­ای ANP (مطالعه موردی شهرستان خرم آباد)، جغرافیا و آمایش شهری- منطقه­ای، شماره 14: 214-195.
  31. Asian Productivity Organization. (2007). Entrepreneurship Development for Competitive Small and Medium Enterprises, Published by the Asian Productivity Organization, Hirakawacho, Chiyoda-ku, Tokyo, Japan.
  32. Anup K.C., Kedar Rijal and Ramesh Prasad, S. (2015). Role of ecotourism in environmental conservation and socioeconomic development in Annapurna conservation area, Nepal. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 22 (3): 251-258.
  33. Bassey B.E. (2015) Transforming the Nigeria tourism industry through tourism entrepreneurial development, African Journal of Business Management, 9(15): 569-580
  34. Bull I., Howard T. and Willard G. (1995). Entrepreneurship: Perspectives on Theory Building, 1st ed. Pergamon.
  35. De Lima, I. Borges; Kumble, Peter. A, De Almeida, M. Geralda; Chaveiro, E. Felício; Ferreira, Lara Cristine Gomes and Mota, R.D. (2016) Ecotourism community enterprises and ethno-development: modeling the Kalunga empowerment possibilities in the Brazilian savannah, Braz J Sci Technol, 3:1 DOI 10.1186/s40552-016-0013-8.
  36. Campbell, L.M. (1999). Ecotourism in Rural Developing Communities, Annals of Tourism Research, 26(3): 534-553.
  37. Gorman, G., Hanlon, D. and King, W. (1997). Some research perspectives on entrepreneurship education, enterprise education, and education for small business management: A ten-year literature review, International Small Business Journal, 15: 56-77.
  38. Isenberg, D. (2011). The Entrepreneurship Ecosystem Strategy as a New Paradigm for Economic Policy: Principles for Cultivating Entrepreneurship, The Babson Entrepreneurship Ecosystem Project. PP:1- 13
  39. Jiang, J. (2008). Evaluation of the Potential of Ecotourism to the Contribute to Local Sustainable Development: A Case Study of Tengtou Village, China, New Zealand, Massey University. http://mro.massey.ac.nz/handle/10179/703 [access date: 1/2014].
  40. Lordkipanidze, M. and Brezet, H. (2005). The entrepreneurship factor in sustainable tourism development', Journal of Cleaner Production 13:  787-798.
  41. Luczkiw, E., (2008). Entrepreneurship education in an age of chaos, complexity and disruptive change, OECD Education & skills, No. 18: 65-93.
  42. Nyaupane, G.P. and Thapa, B. (2004). Evaluation of ecotourism: a comparative assessment in the Annapurna onservation Area Project, Nepal, Journal of Ecotourism, 3(1): 20-45.
  43. Rasheed, H.S. (2000). Developing Entrepreneurial Potential in Youth the Effect of Entrepreneurial Education and creation, Available at: WWW.coba.usf.edu/Deportments/ management/Facultyl/rasheed/youth Entrepreneurship.
  44. Situmorang, D. and Mirzanti, I.  (2012). Social entrepreneurship to develop ecotourism, Procedia Economics and Finance, 4: 398-405.
  45. Swaders, Roel T. (2009). Educational Needs of the Entrepreneur: Unique or a Predictable Pattern?, Business Administration M.Sc. (60644), http://essay.utwente.nl/60096/.