بررسی اثر صنعت گردشگری بین المللی بر رشد اقتصادی: مطالعه بین کشوری با کمک تخمین‌زن گشتاورهای تعمیم‌یافته سیستمی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جهانگردی و هتلداری، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، تهران، ایران باشگاه پژوهشگران جوان،دانشگاه آزاد

2 گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد وحسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

3 دانشکده مدیریت،گروه مدیریت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

این تحقیق به بررسی تأثیر صنعت گردشگری بر رشد اقتصادی ۸۲ کشور مختلف توسعه‌یافته و در حال توسعه می‌پردازد که براساس میزان دسترسی به داده‌ها انتخاب شده‌اند (در دوره زمانی ۱۹۹۵ ـ ۲۰۱6). متوسط رشد سالیانه سرانه واقعی در پنج زیردوره ۴ ساله و زیردوره 2 ساله ۲۰۱۵ ـ ۲۰۱۶ انتخاب و تعداد گردشگران بین‌المللی ورودی و خروجی از هر کشور به عنوان جانشین‌های متغیر گردشگری در نظر گرفته شده‌اند. متغیرها عبارتند از: درجه توسعه‌یافتگی، نرخ سرمایه‌گذاری فیزیکی، نرخ سرمایه انسانی، درجه باز بودن تجاری، هزینه‌های مصرفی دولت، نرخ تورم، نوسانات نرخ رشد و حقوق سیاسی. اثر متغیرهای توضیحی بر رشد اقتصادی کشورهای مورد بررسی با روش گشتاورهای سیستمی داده‌های تابلویی پویا سه بار برآورد شده‌اند؛ یک بار با کمک لگاریتم تعداد گردشگران بین‌المللی ورودی به عنوان متغیر جانشین توسعه گردشگری، یک بار هم با کمک متغیر لگاریتم تعداد گردشگران بین‌المللی خروجی و سرانجام با لحاظ هر دو متغیر به عنوان متغیرهای جانشین توسعه گردشگری. نتایج حاصل از برآورد تجربیات سه مدل نشان می‌دهد که اثر ورودی و خروجی گردشگری بر رشد اقتصادی، مثبت و معنادار است و ضرایب سایر متغیرهای توضیحی نیز از لحاظ نظری دارای علامت‌های مورد انتظار هستند.

کلیدواژه‌ها


  1. . اربابیان، شیرین؛ رفعت، بتول و اشرافیان، مریم (1392). بررسی رابطه توریسم بینالملل و رشد اقتصادی (مطالعه موردی: کشورهای منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی)، فصلنامه پژوهش های رشد توسعه اقتصادی، سال چهارم، شماره‌ی سیزدهم، زمستان 1392، صص:  116- 97.

    2. اسدپور، احمدعلی؛ (1396). بررسی رابطه صنعت توریسم با رشد اقتصادی با عنایت به سند چشم انداز، فصلنامه علمی-پژوهشی جغرافیا(برنامه ریزی منطقه ای)، دوره هفتم، شماره 3، صص:  295-285.

    3. حسنوند، سمیه و خداپناه، مسعود (1393). تأثیر گردشگری بر رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه، فصلنامه‌ی سیاست‌های راهبردی و کلان، سال دوم، شماره‌ 6، تابستان 1393، صص:  102 ـ 87.

    4. راسخی، سعید؛ (1396). عوامل مؤثر بر تقاضای گردشگری کشورهای حوزه دریای خزر، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 12، شماره 38.

    5. زروکی، شهریار و اولیایی‌نسب، مرضیه. (1396).  بررسی عوامل مؤثر بر رشد گردشگری با تأکید بر رقابت‌پذیری مقصد کاربردی از روش داده‌های تابلویی پویا و تخمین‌زن
     ,GMM-Sys. برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، سال ششم، شماره 23، صص: 104-77.

    1. 6.  شریفی رنانی، حسین؛ صفایی شکیب، مریم و عمادزاده، مصطفی (1388). بررسی اثر گردشگری بر رشد اقتصادی ایران در سال های (1368-1387)، فصلنامه اقتصاد مالی، سال سوم، شماره 6، بهار 1388، صص:  17-1.
    2. طیبی، کمیل؛ بابکی، روح‌الله و جباری، امیری (1387)، بررسی رابطه‌ی بین گردشگری و رشد اقتصادی (مطالعه‌ی موردی ایران، کشورهای OECD به‌علاوه‌ی کشورهای منتخب، مجله‌ی دانش و توسعه، شماره 24، صص: 63-84.

    8. صمدی، علی حسین (1383). ارزیابی میزان اشتغال‌زایی جذب گردشگر براساس الگوی ایستای داده ـ ستاده منطقه‌ای (مطالعه موردی داده) ـ ستاده منطقه‌ای (مطالعه موردی استان فارس)، مجله پژوهش‌های اقتصادی مدرس، شماره 11 و 12.

    9. محمود‌نیا، داوود؛ سلیمی سودرجانی، احسان و زارعی نمین، فرشید پورشهابی (1390). اثرات درآمدی صنعت جهانگردی بر رشد اقتصادی کشورهای اسلامی عضو D8، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات گردشگری، سال هفتم، شماره 15 ، بهار و تابستان 1390، صص:  204 ـ 179.

    10. ممی‌پور، سیاب؛ عبدی، فهیمه (1396). بررسی اثرات سرریز فضایی گردشگری بر رشد اقتصادی استان‌های ایران: در چارچوب تحلیل همگرایی فضایی بتا پدیدآورده(ها)، مجله‌ی برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، شماره 22، صص: 57 ـ 54.

    11. معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری (1398). آمار گردشگران ورودی به کشور. دفتر برنامه‌ریزی گردشگری.

     12. نرگسی، شهین؛ بابکی، روح الله و عفتی، مهناز(1397). بررسی رابطه بین گردشگری، رشد اقتصادی و توسعه مالی در ایران  (1368-1395). فصلنامه اقتصاد مالی، شماره44 ، صص:  67 ـ41.

    13. یاوری، کاظم؛ رضاقلی‌زاده، مهدیه و مصطفوی، محمدحسن (1389). تأثیر مخارج گردشگری بر رشد اقتصادی کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی (OIC)، مجله‌ی تحقیقات اقتصادی، شماره 91، صص:  242-219.

     

    14. Al-Mulali, U., Gholipour, H. F., & Al-hajj, E. (2019). The nonlinear effects of oil prices on tourism arrivals in Malaysia. Current Issues in Tourism, 1-5.

    15. Antonakakis, N., Dragouni, M., Eeckels, B., & Filis, G. (2019). The tourism and economic growth enigma: Examining an ambiguous relationship through multiple prisms. Journal of Travel Research, 58(1), 3-24.

    16. Arellano, M., & Bond, S. (1991). Some tests of specification for panel data: Monte Carlo evidence and an application to employment equations. The review of economic studies, 58(2), 277-297.

    17. Aslan, A. (2014). Tourism development and economic growth in the Mediterranean countries: Evidence from panel Granger causality tests. Current issues in Tourism, 17(4), 363-372.

    18. Aslan, A. (2016). Does tourism cause growth? Evidence from Turkey. Current Issues in Tourism, 19(12), 1176-1184.

    19. Bilen, M., Yilanci, V., & Eryüzlü, H. (2017). Tourism development and economic growth: a panel Granger causality analysis in the frequency domain. Current Issues in Tourism, 20(1), 27-32.

    20. Blundell, R., & Bond, S. (1998). Initial conditions and moment restrictions in dynamic panel data models. Journal of econometrics, 87(1), 115-143.

    21. Bound, J., Jaeger, D. A., & Baker, R. M. (1995). Problems with instrumental variables estimation when the correlation between the instruments and the endogenous explanatory variable is weak. Journal of the American statistical association, 90(430), 443-450.

    22. Caselli, F., Esquivel, G., & Lefort, F. (1996). Reopening the convergence debate: a new look at cross-country growth empirics. Journal of economic growth, 1(3), 363-389.

    23. Cortés‐Jiménez, I. (2008). Which type of tourism matters to the regional economic growth? The cases of Spain and Italy. International journal of tourism research, 10(2), 127-139.

    24. Cortés-Jiménez, I., & Pulina, M. (2006). A further step into the ELGH and TLGH for Spain and Italy.

    25. Cortes-Jimenez, I., & Pulina, M. (2010). Inbound tourism and long-run economic growth. Current Issues in Tourism, 13(1), 61-74.

    26. De Vita, G., & K. S. Kyaw. (2016a). Tourism Development and Growth. Annals of Tourism Research60 (9), 23–26.

    27. Eugenio-Martín, J., Martín Morales, N., & Scarpa, R. (2004). Tourism and economic growth in Latin American countries: A panel data approach.

    28. Faber, B., & Gaubert, C. (2019). Tourism and economic development: evidence from Mexico's coastline. American Economic Review, 109(6), 2245-93.

    29. Fahimi, A., Saint Akadiri, S., Seraj, M., & Akadiri, A. C. (2018). Testing the role of tourism and human capital development in economic growth. A panel causality study of micro states. Tourism management perspectives, 28, 62-70.

    30. Fayissa, B., Nsiah, C., & Tadesse, B. (2009). Tourism and economic growth in Latin American countries (LAC): Further empirical evidence. Department of Economics and Finance working paper series.

    31.Paramati, S. R., Alam, M. S., & Chen, C. F. (2017). The effects of tourism on economic growth and CO2 emissions: a comparison between developed and developing economies. Journal of Travel Research, 56(6), 712-724.

    32. Ghaderi, Z., Saboori, B., & Khoshkam, M. (2017). Does security matter in tourism demand? Current Issues in Tourism, 20(6), 552-565.

    33. Heritage Foundation, (2015), Index of Economic Freedom (available at http://www.heritage.org/research/features/index/scores.cfm.)

    34. Islam, N. (1995). Growth empirics: a panel data approach. The Quarterly Journal of Economics, 110(4), 1127-1170.

    35. Islam, N. (2003). What have we learnt from the convergence debate? Journal of economic surveys, 17(3), 309-362.

    36. Jaforullah, M. (2015). International tourism and economic growth in New Zealand. Tourism Analysis, 20(4), 413-418.

    37. Kumar, R. A. (2019). The Impact of Inbound Tourism on Economic Growth of Nepal. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 9(3), 183-195.

    38. Marin, D. (1992). Is the export-led growth hypothesis valid for industrialized countries? The Review of Economics and Statistics, 678-688.

    39. Schubert, S. F., Brida, J. G., & Risso, W. A. (2011). The impacts of international tourism demand on economic growth of small economies dependent on tourism. Tourism Management, 32(2), 377-385.

    40. Simnudić, B., & Kuliš, Z. (2016). Tourism and Economic Growth in Mediterranean Region: Dynamic Panel Data Approach. Acta Economica Et Turistica, 1(2), 177-196.

    41. United Nations World Tourism Organization, (2018). World Tourism Barometer, 2018 Report. Madrid: UNWTO.

    42. UNWTO (2012). Yearbook of tourism statistics, Available at.http://statistics.unwto.org/content/yearbook-tourism-statistics.

    43. UNWTO (2018). Yearbook of tourism statistics, Available at.http://statistics.unwto.org/content/yearbook-tourism-statistics.

    44. World Travel and Tourism Council (2019). The economic impact of tourism. London: WTTC.

    45.  WTO. (2012). "Yearbook of tourism statistics"; Madrid: World Tourism Organization.

    46. Zuo, B., & Huang, S. (2018). Revisiting the tourism-led economic growth hypothesis: The case of China. Journal of Travel Research, 57(2), 151-163.