آموزش عالی،کنش اخلاقی و گردشگری پایدار: رویکردی هرمنوتیکی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه مازندران

چکیده

امروزه گردشگری از لحاظ اقتصادی و فرهنگی اهمیت بسیاری یافته است. با این همه، علی­رغم منافع اقتصادی توسعه گردشگری مخاطرات زیست محیطی و فرهنگی نیز به وجود آمده است که پژوهشگران این حوزه به آن می ­پردازند. تاکید بر" پایداری" گردشگری به عنوان نوعی وضعیت مطلوب، راهی برای مقابله با این مخاطرات است. هدف این مقاله بررسی ایده پایداری در گردشگری به عنوان یک مطلوب اخلاقی و پیوند آن با موضوع فهم فرهنگی و در نهایت نقش دانشگاه ها در توسعه آن است. بر این اساس در مقاله حاضر به اتکاء نظریه هرمنوتیکی – بویژه گادامر - به این مساله پرداخته شده است که پایداری در گردشگری متضمن چگونه تفسیری از خود فهم است. متناسب با ماهیت فلسفی و نظری بحث، در این مطالعه روش پژوهشی تحلیلی و استنتاجی بکار گرفته شده است. یافته­ های تحقیق نشان م ی­دهد که تحقق گردشگری پایدار در گرو دگرگونی در فهم ما از محیط، جامعه، ارزش­ های فرهنگی است. نظریه هرمنوتیکی گادامر این امکان را برای ما فراهم می­ کند، تا به فرهنگ­ ها ملی، بومی و محلی به عنوان یک متن و یا تویی که در انتظار فهمیدن است بنگریم. کوششی که بر زمینه ارتباط انسانی محقق می­ شود و کنش اخلاقی یکی از پیامدهای با اهمیت آن است. شرایط امکانی توسعه گردشگری پایدار در گرو تغییر نگاه به فهم فرهنگ دیگری، احترام به آن و تلاش برای آموختن دانش و مهارت های مربوط به آن است. دانشگاه­ ها در این حوزه می­ توانند نقش موثری را ایفاء نمایند.

کلیدواژه‌ها


  1. آزاد، علی­رضا؛ واعظی، احمد؛ تقی­زاده، حسن (1395). نقد روش­گرایی از منظر هرمنوتیک فلسفی گادامر، مطالعات اسلامی: فلسفه و کلام، سال 48، شماره 96: 30 – 9.
  2. ابراهیمی، قربانعلی؛ جان محمدی گرگانی، وحید و اندرواژ، سیده فاطمه (1395). تحلیل جامعه­شناختی پایبندی گردشگران به هنجارهای اجتماعی، فصلنامه برنامه­ریزی و توسعه گردشگری، دوره­ی 5،   شماره­ی 16: 168- 187.
  3. امینیان، سکینه ، صادقی، ابراهیم؛ فرجی، عبدالله و نادری گورقلعه، افشین (1391). بررسی فرصت ها و چالش های توسعه پایدار اکوتوریسم ایران، دومین همایش ملی راهکارهای توسعه اقتصادی با محوریت برنامه­ریزی منطقه­ای، دانشگاه آزاد اسلامی سنندج. 9 و 10 خرداد 1391.
  4. بابایی، مظفر؛ قائدی، یحیی؛ ضرغامی، سعید؛ نصری، امیر (1393). واکاوی جایگاه مفهوم بازی در هرمنوتیک فلسفی گادامر و دلالت­های آن برای حصول آگاهی / فهم، پژوهش­نامه مبانی تعلیم و تربیت، سال 4، شماره­ی 2: 68 – 51.
  5. باقری، خسرو و یزدانی، عبدالوهاب (1380). تعلیم و تربیت در دیدگاه تاویلی، مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، سال 8، شماره­های 3 و 4: 48- 23.
  6. بوبر، مارتین (1386). من و تو، ترجمه­ی ابوتراب سهراب و الهام عطاردی، تهران: نشر فرزان.
  7. پالمر، ا. ریچارد (1377). علم هرمنوتیک، ترجمه­ی محمد سعید حنایی کاشانی، تهران: نشر هرمس.
  8. جمادی، سیاوش (1387). زمینه و زمانه پدیدارشناسی، تهران: انتشارات ققنوس.
  9. پناهی آرانلو, مائده (1389). تاملی در تاریخ­مندی فهم در هرمنوتیک گادامر ( جستاری در حقیقت و روش)، ماهنامه فلسفه، شماره 4: 23 – 31.
  10. چناری مهین (1387). روش تدریس در هرمنوتیک فلسفی، فصلنامه  اندیشه­های نوین تربیتی، دوره 4 شماره 1و 2 : 45- 62.
  11. دکارت، رنه (1360).گفتار در روش راه بردن عقل، ترجمه محمد علی فروغی، در کتاب سیرحکمت در اروپا، تهران: انتشارت زوار.
  12. راسخی، سعید؛ کریمی پتانلار، سعید و محمدی، ثریا (1395). اثر گردشگری بر محیط زیست: یک مطالعه موردی برای کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته منتخب، فصلنامه برنامه­ریزی و توسعه گردشگری، سال 5، شماره 16: 71- 94.
  13. رشیدیان، عبدالکریم (1384). هوسرل در متن آثارش، تهران: نشر نی.
  14. رضوانی، محمد رضا؛ لباف خانیکی، مجید (1393). اخلاق گردشگری مدرن رویکردی انتقادی به ابعاد، اصول و آثار اخلاقی گردشگری مدرن، مجله گردشگری شهری، دوره 1 شماره 1: 61 – 47.
  15. زردان، میثم، منصور و بهمنی، مسلم (1394). گردشگری روستایی و اصول توسعه گردشگری پایدار، در همایش ملی عمران و معماری با رویکردی بر توسعه پایدار.
  16. زیورپور، فرهاد، شاکری خوئی، احسان؛ اعتمادی، امیر (1393). بازشناسی گزاره­های هرمنوتیک فلسفی و نقد و بررسی آن، پژوهش­نامه انتقادی متون و برنامه علوم انسانی، سال 4 شماره 2: 66- 47.
  17. سجویک، پیتر (1388). دکارت تا دریدا: مروری بر فلسفه اروپایی، ترجمه­ی محمدرضا آخوندزاده، تهران: نشر نی.
  18. شاکری، ابوالحسن و بابایی، سید بهامین (1395). بررسی پیامدهای حقوقی عدم اطلاع گردشگر خارجی نسبت به قوانین کیفری ایران، فصلنامه برنامه­ریزی و توسعه گردشگری، سال 5، شماره 17: 49- 64.
  19. شریعتی مزینانی، سعید (1394). رهیافت پدیدارشناسانه در مطالعات گردشگری، دوفصلنامه مطالعات اجتماعی گردشگری، سال 3 شماره 6: 38 – 9. 
  20. صدر، فاطمه؛ پورحسن، قاسم (1395). نقد نسبیت­گرایی نظریه لیپمن در مقایسه با نسبیت در هرمنوتک فلسفی، فصلنامه پژوهش در مسایل تعلیم و تربیت اسلامی، سال 24، دوره جدید، شماره 31: 163- 137.
  21. صفایی موحد, سعید؛ محبت، هدیه (2012). هرمنوتیک فلسفی و برنامه درسی، فصلنامه نوآوریهای آموزشی، سال 15, شماره 41: 136- 111.
  22. صفارحیدری، حجت (9-1388). زوال کارکردهای اخلاقی دانشگاه در عصر سیطره سرمایه­داری پیشرفته، فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ،سال 1 و 2، شماره های 9و 8: 172- 149.
  23. جعفری صمیمی، احمد و خبره، شیما (1392). اثرات گردشگری بر توسعه انسانی، فصلنامه        برنامه­ریزی و توسعه گردشگری، سال 2، شماره 7: 11-24.
  24. فروند، ژولین (1362). آراء و نظریه­ها در علوم انسانی، ترجمه علی­محمد کاردان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  25. فریسی، هادی (1394). تاثیر ایدئولوژی سیاسی بر صنعت گردشگری ( مطالعه موردی: ایران )، فصلنامه برنامه­ریزی و توسعه گردشگری. سال 4، شماره­ی 14: 45-66.
  26. فیض، داود و نبوی چاشمی، سید رضی (1395). توسعه گردشگری با تاکید بر رویکرد منابع انسانی (مورد مطالعه: استان سمنان)، فصلنامه برنامه­ریزی و توسعه گردشگری، سال 5. شماره 17: 82 – 96.
  27. کاپلستون، فردیریک (1384). تاریخ فلسفه: از من دوبیران تا سارتر،  ج9، ترجمه عبدالحسین آذرنگ و سیدمحمود یوسف­ثانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  28. گئورگ گادامر، هانس (1384). آغاز فلسفه، ترجمه عزت ا... فولادوند، چاپ 2، انتشارات هرمس.
  29. گادامر، هانس گئورگ (1387). حقیقت و روش، ترجمه­ی بابک احمدی و همکاران، در کتاب هرمنوتیک مدرن: گزینه­ی جستارها (چ7). تهران: نشر مرکز.
  30. گادامر، هانس گئورگ (1387). همگانیت مسئله­ی هرمنوتیک، ترجمه­ی بابک احمدی و همکاران. در کتاب هرمنوتیک مدرن: گزینه­ی جستارها ( چ7 ). تهران: نشر مرکز.
  31. محسنی، رضا علی (1388). گردشگری پایدار در ایران: کارکردها، چالش­ها و راهکارها، مجله­ی علمی پژوهشی فضای جغرافیا، سال 9، شماره­ی 28: 171-149.
  32. مک­کواری، جان (1371). فلسفه­های وجودی، ترجمه محمد سعید حنایی کاشانی، تهران: نشر هرمس.
  33. موسایی، میثم؛ هاشمی، سمیه؛ ابراهیمی، میترا (1391). بررسی جامعه­شناختی توسعه پایدار گردشگری در ایران: موانع، چالش­ها، راهکارها، فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی، سال 6، شماره 16: 25-50.
  34. نیچه، فردریک (1387). دانش شاد، ترجمه­ی جمال آل احمد، سعید کامران، حامد فولادوند، چاپ چهارم. تهران: نشر نیل.
  35. نیچه، فردریک (1387). ارداه قدرت، ترجمه­ی مجید شریف. چاپ چهارم. تهران. نشر جامی.
  36. هایدگر، مارتین (1386). پرسش از تکنولوژی، ترجمه­ی شاپور اعتماد، در کتاب فلسفه تکنولوژی، چاپ سوم. تهران: نشر مرکز.
  37. هایدگر، مارتین (1386). هستی و زمان، ترجمه­ی سیاوش جمادی، تهران: نشر ققنوس.
  38. هورکهایمر، ماکس (1370). سپیده دمان فلسفه تاریخ بورزوایی، ترجمه­ی محمد جعفر پوینه، تهران: نشر نی.
  39. هوی، دیوید (1378). حلقه انتقادی، هرمنوتیک تاریخ، ادبیات و فلسفه، ترجمه­ی مرادفرهاپور، تهران: نشر روشنگران.
  40. یاسپرس، کارل (1357). افلاطون، ترجمه محمد حسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی.
  41. Heideger, M. (1962). Being and Time (J. Macquari & E. Robinson, trans), New York: Harper & Row Publisher.
  42. Jaspers, K. (1963). Philosophy and World (E.B. Ashton, Trans), USA: Henry Regnery Company.
  43. Dostal, R. (2002). Gadamer'sRelation to Heidegger and Phenomenology, In Robert J.D. (Ed,). The Combridge Campanion to Gadamer (pp. 247 – 267). Cambridge Pred.
  44. Gohn, S. (2006). The mission of the university: Medieval to postmodern transformations, The Journal of Higher Education, 77(1):  1-39.