در باب اصول اخلاقی انتشار مقاله، نشریه برنامه ریزی و توسعه گردشگری، از یک سو، خود را موظف به پاسداری از حقوق مؤلّفان، صاحبانِ آثار و تولیدکنندگانِ محتوا می‌داند و از سوی دیگر باور دارد که می‌باید حافظ حقوق مخاطبان و خوانندگان خویش باشد. لذا برای رعایت این مهم و در راستای همگامی با جامعۀ علمی بین‌المللی بنای عملکرد خود را قوانین اخلاق در نشر جهانی قرار داده است و سیاست‌های خود را بر همین اساس پایه‌ریزی کرده است.

به باور نشریه برنامه ریزی و توسعه گردشگری، تمامی افرادی که در روند چاپ یک مقاله درگیر هستند (نویسنده، کادر مجله و داوران) می‌باید قوانین و منشور اخلاقی مجله را پذیرفته و بر مبنای آن عمل کنند. 

 

وظایف و مسئولیت های ناشر، سردبیر، دبیران علمی ، داوران و نویسندگان

الف) وظایف و مسئولیت های ناشر

1. این نشریه متعهد است تصمیمات اتخاذ شده در رابطه با مقالات ارسال شده فقط براساس قضاوت های های تخصصی و حرفه ای بوده و از علایق شخصی به دور است.

2. این نشریه متعهد به حفظ صیانت از سوابق دانشگاهی و تحقیقاتی است.

3. این نشریه رعایت اصول اخلاقی توسط سردبیر و دبیران علمی، هیات تحریریه، و داوران را مورد کنترل قرار می دهد.

4. این نشریه در مواقع نیاز اصلاحات، توضیحات، و واپس گیری های لازم را انجام خواهد داد.

5. این نشریه در صورت اثبات هر سوء رفتار ، با آن برخورد خواهد کرد.

 

ب) وظایف و مسئولیت های سردبیر و دبیران علمی

1. دبیران علمی این نشریه باید مقالات ارسال شده را تا هنگام انتشار، محرمانه نگه دارند.

2. سردبیر، دبیران علمی و داوران تصمیمات موردنظر در رابطه با انتشار یا عدم انتشار یک مقاله را اتخاذ می کنند.

3. دبیران علمی این نشریه باید اصل بینامی داوران را حفظ کنند.

4. دبیران علمی این نشریه باید از تعارض منافع جلوگیری کنند.

5. دبیران علمی این نشریه ملزم به رعایت صیانت علمی و تلاش برای رفع نیازهای علمی خوانندگان خود هستند.

6. دبیران علمی این نشریه سرقت ادبی و تقلب و کلاهبرداری های احتمالی را شناسایی کنند و در موارد نیاز اصلاحات، توضیحات، و واپس گیری ها و عذرخواهی ها را ارایه دهند.

7. دبیران علمی این نشریه باید ذهن خود را فقط بر روی محتوای عقلانی متمرکز و محدود کنند .

8. دبیران علمی این نشریه نباید اطلاعات مقالات را برای افرادی غیر از نویسندگان، نویسنده ی مسئول و داوران فاش کنند.

9. مقالات منتشر نشده توسط دبیران علمی و یا اعضای دیگر برای مقاصد شخصی مورد استفاده قرار نخواهد گرفت .

 

ج) وظایف و مسئولیت های داوران

به طور کلی، داوران می بایست:

1. تنها به داوری نسخ اولیه ی مقاله هایی بپردازند که در حیطه ی توانایی حرفه ای آنان می گنجد و همچنین قادر به انجام آنها در زمان معلوم هستند.

2. به محرمانه بودن اطلاعات داوری همتا احترام گذاشته و هیچ یک از اطلاعات نسخ اولیه را در هر یک از مراحل داوری فاش نکنند.

3. از اطلاعات به دست آورده هنگام داوری به نفع خود یا هر شخص یا سازمان دیگری استفاده نکنند و همچنین از این اطلاعات برای آسیب زدن و یا بی اعتبار جلوه دادن دیگران استفاده ننمایند.

4. ناسازگاری های بالقوه با علایق مجله را اطلاع دهند و یا اگر در زمینه یکی از ناسازگاری ها اطمینان حاصل نشده است با مجله مکاتبه کرده تا مطمین شوند.

5. اجازه ندهند که داوری آنها تحت تاثیر مسایلی چون ملیت، مذهب، باورهای سیاسی، جنسیت و یا دیگر مسایل این چنینی مربوط به نویسنده قرار گیرد.

6. در نقدها بی طرف و سازنده باشند و از خشونت کلامی، اصطلاحات زننده و توهین آمیز پرهیز کنند.

7. درک صحیحی از دو طرفه بودن فرآیند داوری همتا داشته و سهم خود از کار را در زمان مشخص شده انجام دهند.

8. جعل هویت شخصی دیگر در حین فرایند داوری سوء رفتار و بسیار جدی تلقی می شود.

 

ج-1) انتظارات در حین فرایند داوری همتا:

1. در زمان مشخص شده پاسخگو باشند، به خصوص اگر قادر به انجام داوری نیستند.

2. اگر توانایی حرفه ای لازم را برای انجام داوری ندارند اطلاع دهند.

3. تنها در صورتی با داوری موافقت کنند که توانایی انجام آن تحت یک جدول زمان تفاهم شده را داشته باشند.

4. هرگونه ناسازگاری با علایق را اطلاع دهند.

5. در موارد ناسازگاری در داوری از خط مشی مجله پیروی کنند.

6. نسخ اولیه ای را که پیشتر برای مجلات دیگر داوری کرده اند بطور کامل از ابتدا داوری کنند چرا که امکان تغییرات زیادی بین دو ارائه مختلف وجود دارد.

7. اطمینان حاصل کنند که پیشنهادات آنان مبنی بر داور جایگزین بر طبق تناسب آنان و نه موارد شخصی باشد.

8. از قبول داوری نسخه ی اولیه ای که فقط به منظور کسب اطلاعات در آن مورد، و نه داوری واقعی، تمایل به داوری آن دارند بپرهیزند.

9. اگر قادر به داوری بی طرفانه نیستند از قبول کار پرهیز کنند.

10. اگر به هر نحوی در پژوهش نقشی داشته اند از داوری آن پرهیز کنند.

11. اگر خود پژوهشی، شبیه به نسخه اولیه ارائه شده، در دست انجام دارند و یا به مجله دیگری ارائه کرده اند، از داوری کار خودداری کنند.

 

ج-2) انتظارات در زمان داوری:

1. اگر هنگام داوری با ناسازگاری مواجه شدند که هنگام قبول کار آشکار نبود بلافاصله به مجله اطلاع دهند.

2. اگر قادر به داوری در مورد تمام قسمت های نسخه اولیه نیستند بلافاصله به مجله اطلاع دهند.

3. از داخل کردن اشخاص دیگر، از جمله دانشجویان و محقین تحت آموزش خود، در داوری بدون کسب اجازه از مجله خودداری کنند.

4. کل نسخه اولیه ارائه شده و نقدهای آن را محرمانه نگه دارند.

5. در مورد داوری دو سو ناشناس اگر به هویت نویسنده مشکوک هستند، و این امر باعث ناسازگاری خاصی می شود، مراتب را به مجله اطلاع دهند.

6. اگر هنگام داوری به بی قاعدگی خاص و یا نکته اخلاقی در مورد جنبه های مختلف کار برخوردند، بلافاصله به مجله اطلاع دهند.

7. از روی قصد داوری را طولانی تر از حد زمان بندی تعیین شده نکنند.  

8. اطمینان حاصل کنند که داوری آنان بر اساس خصوصیات کار ارائه شده و نه تحت تاثیر مسائل شخصی، مالی و یا ناسازگاری های دیگر باشد.

9. از تماس با نویسندگان کار بدون کسب اجازه از مجله خودداری نمایند.

 

ج-3) انتظارات هنگام آماده کردن گزارش داوری:

1. سازنده و بی طرف بوده و نویسندگان را از نظرات سازنده خود برای بهتر کردن نسخه اولیه آگاه سازند.

2. از ارائه نظرات توهین آمیز و اتهامات بی پایه و اساس خودداری کنند.

3. بطور جزئی به نقد بپردازند و در مورد نظرات کلی از شواهد مرتبط برای اثبات عقیده خود استفاده نمایند.

4. از حساسیت های ناشی از موارد مرتبط با زبان، به خصوص در مورد نویسندگانی که به زبان مادری خود نمی نویسند، آگاهی کامل داشته باشند.

5. تحقیقات مازاد اساسی و مورد نیاز برای اثبات ادعاهای مطرح شده در نسخه اولیه را دقیقا مشخص نمایند.

6. گزارش را به نحوی ننویسند که به گونه ای منفی و غیر عادلانه در مورد شخص خاصی باشد.

7. اطمینان حاصل کنند که نظرات و پیشنهاداتشان برای سردبیر مجله و نویسنده نسخه اولیه، هماهنگ و یکسان باشند.

8. از پیشنهاد استناد به کار خود داور، تنها برای بالا بردن میزان استنادات مقاله خود، پرهیز کنند.

 

ج-4) انتظارات پس از آماده کردن گزارش:

1. نسخه اولیه ارائه شده و نقدهای آن را همچنان محرمانه نگه دارند.

2. اگر از سوی مجله در مورد داوری آنها تماس گرفته شد بلافاصله پاسخگو باشند و اطلاعات مورد نیاز را ارائه دهند.

3. اگر مطلبی مرتبط پس از تسلیم گزارش به نظر داور رسید، که امکان تغییر در نظرات و پیشنهادات را بوجود می آورد، حتما به مجله اطلاع دهند.

4. گزارش آماده شده توسط داوران دیگر را مطالعه کنند تا درک آنان از موضوع و تصمیم حاصل شده افزایش یابد.

5. تلاش کنند تا خود را با درخواست های مجله، مبنی بر اصلاح گزارش خود و یا تسلیم مجدد نسخه

 

د) وظایف و مسئولیت های نویسندگان

1. مقالات نباید در جای دیگری (بجز در قالب چکیده یا بخشی از یک سخنرانی، مقاله ی مروری، یا پایان نامه) چاپ شده باشند یا توسط نشریه دیگری تحت بررسی باشند.

2. نویسنده ی مسئول باید از رضایت دیگر مؤلفان شریک مطمئن شود.

3. یکی دیگر از مسئولیت های مؤلفان، حصول اطمینان و کسب اجازه ی موسسه ایست که مقاله ارسال شده مربوط به آن است.

4. یکی از شرایط ارسال مقاله اینست که مؤلفان اجازه ی ویرایش آنرا برای خوانایی بیشتر بدهد.

5. از مؤلفان انتظار می رود تا حامی مالی را برای اجرای و آماده سازی روند تحقیق به طور خلاصه بیان کنند.

6. فرم تعهد اخلاقی می بایست که توسط مولفان امضا شود

7. در نشریه های دسترسی آزاد، مؤلفان حق مالکیت مقاله ی خود را دارند اما در کنار آن به عموم افراد اجازه ی دانلود، چاپ، و توزیع مقاله ی خود را نیز می دهند .

8. همه ی مؤلفان یک مقاله میبایست بر سر اینکه نویسنده مسؤول فرآیندهای بازنگری بعدی را پس از ارسال رونوشت بر عهده گیرد، توافق کنند.

9. هنگامی که مؤلف یا مؤلفین مقاله خطای مهمی را در کارشان دیدند، میبایست سریعاً دبیر علمی نشریه را برای تصحیح آن مطلع کنند.

10. از آنجا که سرقت ادبی یکی از خطاهای جدی و غیراخلاقی محسوب می شود، همه ی مؤلفان میبایست بدانند که مقالات ارسال شده به این نشریه ممکن است توسط نرم افزارهای سرقت ادبی مورد تحلیل قرار گیرد.

11. همه ی مؤلفان میبایست فرآیند ارسال یک مقاله را در این نشریه مطالعه کنند.

12. تکمیل فرم های تعارض منافع و تعهدنامه توسط تمام نویسندگان مقاله الزامی است (فرم های مذکور در قسمت راهنمای نویسندگان قابل دریافت می باشند). ضروری است نویسنده مسئول، فرم های مذکور را امضاء کرده، به تایید سایر نویسندگان رسانده و بعد از اسکن ارسال نماید.

 

مصادیق نقض اصول اخلاقی انتشار توسط نویسندگان

1. سرقت ادبی: سرقت ادبی به معنای استفاده ی عمدی از مقالات یا ایده های شخص دیگر به نام خود است. حتی استفاده از یک جمله شخص دیگر یا جملات قبلی خود بدون ذکر منبع، سرقت محسوب میشود. تمامی مقالات ارسال شده به این نشریه توسط نرم افزارهای سرقت ادبی مورد بازبینی قرار میگیرند.

2. داده سازی و تحریف: داده سازی هنگامیست که محقق در عمل مطالعه ای را انجام نداده اما داده و نتیجه گیری ارائه میدهد. تحریف نیز هنگامی رخ میدهد که تحقیقی را انجام داده اما داده ها و نتایج آن را تغییر می دهد.

3. ارسال همزمان: هنگامی است که یک مقاله همزمان به دو نشریه ارسال می شود.

4. ارسال دونسخه ای (المثنی): هنگامی رخ می دهد که دو یا چند مقاله دارای فرضیات، داده ها، و نتایج یکسان هستند.

5. ارسال تکراری (اضافی): به معنی تقسیم یک مطالعه به مقالات متعدد و ارسال آن ها می باشد.

6. سهیم کردن نادرست مؤلف دیگر: همه ی مؤلفان لیست شده در مقاله میبایست در انجام آن سهیم باشند.

7. دستکاری منابع: هنگامی ست که در قسمت پایانی یک مقاله منابع متعددی ذکر می شود، در حالیکه در محتوای متن نامی از آن ها برده نشده است.

نمونه هایی از ادبیات سرقت علمی:

پژوهشگران عمداً یا سهواً ممکن است در چاپ مقاله خود و انتشار آن مرتکب اشتباه یا جعل علمی شوند. دو نوع رایج عمل غیراخلاقی در انتشار آثار علمی با نام های انتشار سالامی (Salami publications) و مقالات حجم دهنده (Meat extenders articles) است که در ادامه تشریح می شوند.