اولویت بندی مؤلفه های توسعه گردشگری در ایران با رویکرد تصمیم گیری چند معیاره ترکیبی فازی مطالعه موردی: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

2 استادیار گروه مدیریت صنعتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

3 استادیار گروه هوش مصنوعی، دانشگاه صنعتی مالک اشتر

چکیده

فراغت از نیازهای اساسی و اولیه زیستی است و ایجاد تسهیلات فراغتی در کشور یک سرمایه‌گذاری محسوب می­ شود. بسیاری از کشورهای توسعه‏ یافته و درحال‌توسعۀ جهان توانسته‏ اند وضعیت گردشگری خود را بهبود بخشند و با ایجاد مشاغل خدماتی برای گردشگران‏، بسیاری از مشکلات اقتصادی، از قبیل بیکاری و پایین‌بودن سطح درآمد را رفع کنند. با توجه به اهمیت گردشگری و وجود پتانسیل‏ های گردشگری در کشورمان، اولویت‏ بندی عوامل تأثیرگذار بر توسعه گردشگری ایران، جهت برنامه‏ ریزی‏ های مناسب و کارا به منظور خدمات‏ رسانی بهتر و عدالت اجتماعی و اقتصادی در سطوح مناطق مختلف ضروری به نظر می­ رسد. بدین منظور در پژوهش حاضر با نگاه جامع و سیستمی به گردشگری و با استفاده از مطالعات مشابه ایران و جهان، اقدام به شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری، اولویت بندی و ارائه راه کارهایی جهت بهبود جذب گردشگر و توسعه گردشگری با کمک روش ترکیبی FDANP، در ایران شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده­ ها نشان داد که "تسهیلات و زیرساخت­ های گردشگری" تاثیرپذیرترین معیار و "عوامل طبیعی" تأثیرگذارترین معیار در توسعه گردشگری می­ باشد. در بین شش معیار تاثیرگذار بر توسعه گردشگری ، معیار " تسهیلات و زیرساخت­ های گردشگری " با وزن 2/0 و زیر معیار " امنیت سرمایه­ گذاری داخلی" بیشترین اهمیت را کسب کردند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. احکام پیشنهادی مجمع هماهنگی تشکل های گردشگری در تدوین برنامه ششم، (تاریخ انتشار: 27/05/1395). |http://www.mehrnews.com/news/3743750|، تهران، برخط |15/07/1395|
  2. اصغرپور، محمد جواد (1383). تصمیم­گیری­های چند معیاره، (چاپ سوم)، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  3. اصغرپور، محمد جواد. (1382). تصمیم­گیری گروهی و نظریه بازی ها با نگرش تحقیق در عملیات، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  4. امیدی، مرجان و رضوی، حمیده و مه­پیکر، محمدرضا (1390). انتخاب اعضای تیم پروژه بر مبنای معیارهای اثربخشی به روش  PROMETHEE، چشم انداز مدیریت صنعتی، شماره 1، 134-113.
  5. اینسکیپ، ادوارد (1392). برنامه ریزی گردشگری –رویکردی یکپارچه و پایدار به برنامه ریزی و توسعه گردشگری، ترجمه حسن پور، محمود و داغستانی، سعید تهران: مهکامه،.
  6. برنامه ششم توسعه (تاریخ انتشار: 12/15/1395)، |http://dolat.ir/detail/281959|، تهران، برخط |15/07/1395|
  7. پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری. (1395). نمایه آمارهای گردشگری در سال 2015، ترجمه رضایی، ناصر و بیشمی، تهران : بهار.
  8. تقوایی، مسعود و رنجبر دستنایی، محمود (1389). تحلیلی بر پراکنش امکانات و خدمات مسیر گردشگری شمال شرق استان چهارمحال وبختیاری، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت شماره 1: 48-21.
  9. جعفرتاش، برزین و  پویان زاده، نسترن (1394). ارزیابی و اولویت­بندی شاخص­های رقابت­پذیری صنعت گردشگری ایران، مجله فرایند مدیریت و توسعه، دوره 28، شماره 3: 105-85 .
  10. دربندی، سید محمدرضا (1392). یونان (تصویر کلی، آرمان ها، فعالیت ها)، تهران: انتشارات بین المللی الهدی.
  11. رضایی نیا، حسن و جعفری، فرهاد (1393). اولویت بندی راهبردهای مدیریت مقاصد گردشگری با استفاده از مدل های کمی و کیفی (مطالعه موردی: شهر سلطانیه)، فصلنامه گردشگری شهری. دوره 1؛ شماره 1؛ 96-79.
  12. رضوانی، علی اصغر (1392). جغرافیا و صنعت توریسم، تهران، دانشگاه پیام نور.
  13. رهنمایی، محمدتقی، (1392). اوقات فراغت و گردشگری، تهران، انتشارات مهکامه.
  14. زرآبادی، زهرا و عبداله، زهرا (1392). ارزیابی عوامل موثر در توسعه صنعت گردشگری منطقه آزاد چابهار با بهره گیری از روش فرایند تحلیل شبکه ای، نشریه علمی- پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، شماره 6: 144-121.
  15. شجاعی، مهرداد و  نوری ، نادر (1386). بررسی سیاست های دولت در صنعت گردشگری و ارائه الگوی توسعه پایدار صنعت گردشگری کشور. فصلنامه  دانش مدیریت، شماره 78: 90-63 .
  16. صفایی قادیکلایی، عبدالحمید و آقاجانی، حسنعلی و درگاهی (1391). ارائه رویکرد ترکیبی از تکنیک های چندمعیاره فازی به منظوره اولویت بندی استراتژی های دستیابی به کلاس جهانی. مجله تحقیق در عملیات و کاربردهای آن، دوره 9 (2): 99-81.
  17. ضرغام، حمید (1376). مجموعه مقالات راهکارهایی برای توسعه جهانگردی در جمهوری اسلامی ایران، نخستین همایش جهانگردی جمهوری اسلامی ایران، جلد اول: 299-404.
  18. قالیباف، محمدباقر و شعبانی فرد، محمد (1390).  ارزیابی و اولویت بندی جاذبه های گردشگری برای توسعۀ گردشگری شهری  براساس مدل های تصمیم گیری چند متغیره،  فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی ، 26، شماره 2: 172-147.
  19. مدهوشی، مهرداد و ناصرپور، نادر (1382). ارزیابی موانع توسعه صنعت گردشگری در استان لرستان، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 28:  58-25.
  20. مدیری، محمود و میرزایی خاکی، مریم و کریمی شیرازی، حامد (1393). تعیین اولویت کاربردهای فناوری نانو در بخش صنایع خودرو با مدل تصمیم گیری ترکیبی، فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، دوره 2، شماره 1: 160-137.
  21. مرادی، اصغرمحمد و اخترکاوان، مهدی (1388). روش شناسی مدل­های تحلیل تصمیم­گیری چند معیاره، تهران، آرمانشهر، شماره 2: 125-113.
  22. معاونت پژوهش­های فرهنگی و اجتماعی (1394). نمایه آماری گردشگری جمهوری اسلامی ایران، دفتر مطالعات فرهنگی
  23. موسوی، میرنجف و ویسیان، محمد و محمدی حمیدی، سمیه و اکبری، مهناز (1393) بررسی و اولویت‌بندی توان‏ها و زیرساخت‏های توسعۀ گردشگری با روش‏های تصمیم‏گیری چند‏معیاره، مجله گردشگری شهری، تهران، دوره 2، شماره 1: 31-17.
  24. مومنی، منصور (1387)،. مباحث نوین تحقیق در عملیات، (چاپ دوم)، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  25. هزارجریبی، جعفر و نجفی ملک، محمد (1391). بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر توسعه گردشگری در ایران (با رویکرد جذب گردشگران خارجی)، مجله علمی و پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دوره 23، شماره 3 : 146-133.
  26. Azizi, H., Biglarib, M. and Joudia, P. (2011). Assessment the feasibility of sustainable tourism in urban environments employing the cumulative linear model, International Conference on Green Buildings and sustainable Cities, Procedia Engineering, 21: 24-33
  27. Baležentis T., Kriščiukaitienė I., Baležentis A. and Garland R. (2012) Rural tourism development in Lithuania (2003 – 2010) — A quantitative analysis, Tourism Management Perspectives, 2(3): 1 – 6.
  28. Castillo-Manzano, José.I. López-Valpuesta, Lourdes and González-Laxe, Fernando (2011). The effects of the LCC boom on the urban tourism fabric: The viewpoint of tourism managers, Tourism Management, 32 (5):1085-1095.
  29. Domínguez, T., Darcy, S., and Alén González, E. (2014). Competing for the disability tourism market – A comparative exploration of the factors of accessible tourism competitiveness in Spain and Australia, Tourism Management, 47(2015): 261–272.
  30. Funa, F. S., Chiunb, L.M., Songan, P. and Nair, V. (2014). The impact of local communities’ involvement and relationship quality on sustainable rural tourism in rural area, Sarawak. The moderating impact of self-efficacy, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 144: 60 – 65.
  31. Gunn, (1998). Tourism Planning and Development, to Concider in Tourism Plan Making, APA proceeding
  32. Hsu, C.H., Wang, F.K. and Tzeng, G.H. (2012). The best vendor selection for conducting the recycled material based on a hybrid MCDM model combining DANP with VIKOR, Resources, Conservation and Recycling, Vol. 66: 95– 111.
  33. Huang, J. and Peng, K. (2012). Fuzzy Rasch model in TOPSIS: A new approach for generating fuzzy numbers to assess the competitiveness of the tourism industries in Asian countries, Tourism Management, 33: 456-465.
  34. Inskeep, E. (1991). Tourism Planning: An Intergrated and Sustainable Development Approach, New York: Van Nostrand Reinhold.
  35. Jeng, D. and Jyh-Fu , T. (2012). Gwo-Hshiung, social influence on the use of Clinical Decision Support Systems: Revisiting the Unified Theory of Acceptance and Use of Technology by the fuzzy DEMATEL technique, Computers & Industrial Engineering, 62(3): 819–828.
  36. Kozkan, G. and Cifci, G., (2012). A novel hybrid MCDM approach based on fuzzy DEMATEL, fuzzy ANP and fuzzy TOPSIS to evaluate green suppliers, Expert Systems with Applications, 39(28): 3000– 3011.
  37. Liu, C., Tzeng, G. and Lee, M. (2012). Improving tourism policy implementation e The use of hybrid MCDM models, Tourism Management, 33: 413-426.
  38. Machintosh, R., G., C. R. and Ritchie, R.B. (1995). Tourism Principle, Practice, Philosophies, United States of America: John Wiley & sons, Inc.
  39. The Travel & Tourism Competitiveness Report (2015). published by the World Economic Forum.
  40. The Travel & Tourism Competitiveness Report (2013). published by the World Economic Forum.
  41. Tyrväinen, L., Uusitalo, M., Silvennoinen, H. and Hasu, E. (2014). Towards sustainable growth in nature-based tourism destinations: Clients’ views of land use options in Finnish Lapland, Landscape and Urban Planning, 122: 1-15.
  42. Tzeng, G.H. and Chiou, H.K. (2004). Fuzzy c-means clustering for the optimal strategy combination of nanotechnologyindustry in Taiwan, The International Journal of Management Science, 43: 344-362.
  43. Tzeng, G.H. and Wang, Y.L., (2012). Brand marketing for creating brand value based on a MCDM model combining DEMATEL with ANP and VIKOR methods, Expert Systems with Applications, NO 39: 5600-5615.
  44. Tzeng, G.H., Chiu, W.Y. and Li, H. L., (2013). A new hybrid MCDM model combining DANP with VIKOR to improve e-store business, Knowledge-Based Systems, 37: 48–61.
  45. Yang, Y. and Fik, T. (2014). Spatial effects in regional tourism growth, Annals of Tourism Research, 46: 144–162.
  46. UNWTO. (2015). Yearbook of Tourism Statistics 2014 & 2015.
برنامه ریزی و توسعه گردشگری
دوره 6، شماره 20
خرداد 1396
صفحه 94-114

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار