مدل سنجش رفتار شهروندی سازمانی در صنعت گردشگری (مورد مطالعه دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی استان‌های مازندران و گیلان)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت رفتاری دانشگاه لرستان

2 دانشیار گروه مدیریت بازرگانی دانشگاه لرستان

3 استادیار گروه مدیریت بازرگانی دانشگاه لرستان

چکیده

صنعت گردشگری با قدرت ارز آوری بالایی که دارد یکی از مهمترین بخش‌هایی است که دولت بر آن تاکید دارد. بنابراین مطالعات و پژوهش‌های زیادی برای توسعه آن لازم است. از آنجا که عملکرد فراتر از وظایف رسمی کارکنان در توسعه کسب و کار تعیین کننده است. هدف این پژوهش توسعه مدل سنجش رفتار شهروندی سازمانی متناسب با صنعت گردشگری است. این پژوهش ترکیبی، با رویکرد کیفی آغاز و با تحلیل کمی ختم ‌شده است. با تحلیل محتوای کیفی ابعاد و مؤلفه‌‌های رفتار شهروندی سازمانی استخراج شد. سپس با توزیع پرسشنامه محقق ساخته در دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی استان‌های مازندران و گیلان، روایی و پایایی مدل با تحلیل عاملی تاییدی بررسی شد. خروجی این پژوهش مدل اندازه‌گیری رفتار شهروندی سازمانی با چهار عامل است. عامل محافظ، خدمتگزار و راهنما با سه شاخص و عامل پیشگام با دو شاخص مورد سنجش قرار می‌گیرند. این چهار عامل را می‌توان در چهار حوزه که با ابعاد سازمان محور یا فرد محور و پیش‌برنده یا مراقبتی ایجاد شده‌اند جای داد. با توجه به شاخص‌های برازش مناسب و برآورده شدن معیارهای مورد نیاز، مدل به دست آمده می‌تواند به عنوان ابزاری مناسب برای سنجش رفتار شهروندی سازمانی در مطالعات گردشگری آتی مورد استفاده قرارگیرد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. آلتیانی، لونت و پارسکواس، الکساندروس (1394)، روش تحقیق در هتلداری و گردشگری، ترجمه صادق صالحی و دیگران، انتشارات مهگامه.
  2. ایمان، محمد‌تقی و نوشادی، محمودرضا (1390). تحلیل محتوای کیفی، پژوهش، سال 3، شماره 2: 44 ـ 15.
  3. توره، ناصر (1385 ). شناخت عوامل رفتار شهروندی سازمانی و بررسی ارتباط آن با عملکرد سازمانی در سازمان های استان قم، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت پردیس قم، دانشگاه تهران.
  4. حسنی کاخکی احمد و قلی­پور، آرین (1386). رفتار شهروندی سازمانی: گامی دیگر در جهت بهبود عملکرد سازمان در قبال مشتری. پژوهشنامه بازرگانی، دوره 12، شماره 45: 145-115.
  5. زارعی متین، حسن؛ الوانی، سید مهدی؛ جندقی، غلام رضا و احمدی، فریدون (1389). ارایه مدل جامع عوامل مؤثر بر توسعه رفتار شهروندی سازمانی مطالعه ی مورد ی: کارکنان شرکت ملی نفت ایران. دوفصل‌نامه مدیریت دولتی، دوره 3 شماره 5: 56-39.
  6. زندی، ابتهال (1393). بررسی سطح رفتار شهروندی سازمانی کارکنان هتل (مطالعه موردی: گروه  هتل­های آریا). فصلنامه علمی تخصصی گردشگری، سال 2، شماره 2: 28-21.
  7. سایت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری - فهرست دفاتر/شرکت‌های خدمات مسافرتی (http://ichto.ir/agency)
  8. طبرسا، غلامعلی و رامین‌مهر، حمید ( 1389 ). ارائه مدل رفتار شهروندی سازمانی، چشم‌انداز مدیریت دولتی، شماره 3: 117-103.
  9. فیض، داود و نبوی چاشمی، سید رضی (1395). توسعه صنعت گردشگری با تاکید بر رویکرد منابع انسانی (مورد مطالعه: استان سمنان)، مجله برنامه­ریزی و توسعه گردشگری، سال 5، شماره 17: 96-82.
  10. یعقوبی، نورمحمد؛ مقدمی، مجید و کیخا، عالمه ( 1389 ). بررسی رابطه بین رهبری تحول آفرین و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان، پژوهش نامه مدیریت تحول، سال 2، شماره 4: 96-64.
  11. Awang, Z. (2015). SEM Made Simple: A Gentle Approach to Learning Structural Equation Modeling, MPWS Rich Publication.
  12. Barroso Castro, C., Martín Armario, E. and Martín Ruiz, D. (2004). The influence of employee organizational citizenship behavior on customer loyalty, International Journal of Service Industry Management, 15(1): 27-53.
  13. Bateman, T.S. and Organ, D.W. (1983). Job satisfaction and the good soldier: The relationship between affect and employee citizenship, Academy of Management Journal, 26(4): 587-595.
  14. Bienstock, C.C., Demoranville, C.W. and Smith, R.K. (2003). Organizational citizenship behavior and service quality, Journal of Services Marketing, 17(4): 357-378.
  15. Bolino, M.C., Turnley, W.H. and Bloodgood, J.M. (2002). Citizenship behavior and the creation of social capital in organizations, Academy of Management Review, 27(4): 505-522.
  16. Bolino, M.C., Turnley, W.H. and Niehoff, B.P. (2004). The other side of the story: Reexamining prevailing assumptions about organizational citizenship behavior, Human Resource Management Review, 14(2): 229-246.
  17. Borman, W.C. (2004). The concept of organizational citizenship, Current Directions in Psychological Science, 13(6): 238-241.
  18. Farh, J.L., Earley, P.C. and Lin, SC. (1997). Impetus for action: A cultural analysis of justice and organizational citizenship behavior in chinese society, Administrative Science Quarterly, 42(3): 421-444.
  19. Graham, J.W. (1989). Organizational citizenship behavior: Construct redefinition, operationalization, and validation, Unpublished Working Paper, Loyola University of Chicago, Chicago.
  20. Graham, J.W. (1991). An essay on organizational citizenship behavior, Employee Responsibilities and Rights Journal, 4(4): 249-270.
  21. Markóczy, L., Vora, D. and Xin, K. (2009). Forbearance in organizational citizenship behavior, The International Journal of Human Resource Management, 20(2): 321-347.
  22. Markóczy, L. and Xin, K. (2004). The virtues of omission in organizational citizenship behavior, University of California, 20(2): 28-30.
  23. Moorman, R.H. and Blakely, G.L. (1995). Individualism‐Collectivism as an individual difference predictor of organizational citizenship behavior, Journal of Organizational Behavior, 16(2): 127-142.
  24. Nelson, D. and Cooper, C.L. (2007). Positive Organizational Behavior: Sage.
  25. Organ, D.W. (1988). A restatement of the satisfaction-performance hypothesis, Journal of Management, 14(4): 547-557.
  26. Organ, D.W. (1990). The motivational basis of organizational citizenship Behavior, Research in Organizational Behavior, 12(1): 43-72.
  27. Podsakoff, P.M., Mackenzie, S.B., Paine, J.B. and Bachrach, D.G. (2000). Organizational citizenship behaviors: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research, Journal of Management, 26(3): 513-563.
  28. Smith, C., Organ, D.W. and Near, J.P. (1983). Organizational citizenship behavior: Its nature and antecedents, Journal of Applied Psychology, 68(4): 653.
  29. Van Dyne, L., Graham, J.W. and Dienesch, R. M. (1994). Organizational citizenship behavior: Construct redefinition, measurement, and validation, Academy of Management Journal, 37(4): 765-802.
  30. Van Dyne, L. and Lepine, J.A. (1998). Helping and voice extra-role behaviors: Evidence of construct and predictive validity, Academy of Management Journal, 41(1): 108-119.
  31. Williams, L.J. and Anderson, S.E. (1991). Job satisfaction and organizational commitment as predictors of organizational citizenship and in-role behaviors, Journal of Management, 17(3): 601-617.
برنامه ریزی و توسعه گردشگری
دوره 6، شماره 21
شهریور 1396
صفحه 8-27

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار