تبیین عوامل مؤثر بر گرایش روستاییان به گردشگری کشاورزی (مطالعه موردی: روستاهای نمونه گردشگری دهستان فضل شهرستان نیشابور)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

گردشگری کشاورزی به عنوان راهبردی بدیل، می­تواند در زمینه توسعه پایدار روستایی و کشاورزی کمک شایانی نماید. بدین منظور پژوهش حاضر به بررسی عواملی که نقش مهمی در گرایش روستاییان به فعالیت­های گردشگری کشاورزی دارند پرداخته است، تا بتواند به روند توسعه مناطق روستایی شدت بخشد. جامعه آماری پژوهش مورد نظر شامل روستاهای گردشگری دهستان فضل بخش شهرستان نیشابور با 4527 نفر جمعیت و 1325خانوار می­باشد. حجم جامعه نمونه 261 نفر از سرپرستان خانوار در روستاهای نمونه گردشگری در این دهستان می­باشد که با استفاده از روش نمونه­گیری سهمیه­ای و تصادفی ساده و با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند. روش گردآوری داده­ها؛ میدانی و با استفاده از ابزار پرسشنامه می­باشد. روش تحلیل داده­ها با استفاده از آزمون t test، تحلیل عاملی و آزمون همبستگی پیرسون می­باشد. در آزمون تحلیل عاملی گام نخست برای  اطمینان از کفایت نمونه‌گیری و تشخیص مناسب بودن داده‌ها برای انجام تحلیل عاملی، آزمون کایزر مایر(KMO)و بارتلت به کار رفت؛ با توجه به اینکه شاخص کایزر مایر برابر با 711/0 با سطح معناداری 000/0 به دست آمد، نتایج آزمون کفایت حجم نمونه و مناسب بودن داده‌ها برای انجام تحلیل عاملی را نشان داد پس از اجرای تحلیل­عاملی، مطابق نتایج ماتریس عاملی چرخش­یافته 8 عامل با مقدار ویژه بالاتر از 1 و بار عاملی بالاتر از 4/0 استخراج گردید. مجموع درصد واریانس تبیین شده 8 عامل استخراج شده است که به ترتیب  آموزش و مهارت با میزان واریانس 16/10 درصد، به عنوان عامل اول؛ عامل حمایت­ها و سیاستگذاری دولتی، با میزان واریانس 89/7 درصد به عنوان عامل دوم؛ عقاید غیرتوسعه­ای و نوع نگاه کشاورزان با درصد واریانس 5/6 درصد، به عنوان عامل سوم نامگذاری شد و دسترسی به شهر، با میزان واریانس 25/5 درصد  به عنوان عامل هفتم و اعتماد به نفس و ریسک پذیری، با واریانس 072/5 درصد به عنوان عامل هشتم نامگذاری شدند. همچنین نتایج حاصل از آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان می­دهد که بین گرایش به گردشگری کشاورزی و متغیرهای مربوط به(میزان سن، نوع شغل، میزان تحصیلات، میزان درآمد، میزان کار در مزارع و باغات و میزان رفت و آمد به شهر در طول هفته) رابطه وجود دارد.  بنابراین به منظور توسعه گردشگری کشاورزی فقط ابتکار و تلاش صاحبان مزارع گردشگری کافی نیست، بلک نیازمند برنامه ریزی، دریافت حمایت­های مالی و آموزشی لازم، زیرساخت­ها و تسهیلات عمومی مناسب و مشارکت فعال مقامات و معتمدین محلی نیز می باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. افتخاری، علی­رضا و قادری، اسماعیل(1381). نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی، مدرس، دوره 6، شمارة‌ 2: 23-40.
  2. بدری، سیدعلی؛ رضوانی، محمد رضا و حیدری، زهرا ( 1392). مشارکت اجتماع محلی در توسعه گردشگری کشاورزی، مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری، سال دوم، شمارة 1: 43-65.
  3. جاجرمی، کاظم و سلیمانی، حسین ( 1393). تحلیل پتانسیل ها و توانمندی های گردشگری از دیدگاه ساکنان روستایی منطقه باغبهادران، چشم انداز جغرافیایی در مطالعات انسانی، سال نهم، شمارة 26: 17-28.
  4. جمعه پور، محمود وحیدری، زهرا (1395). پیوند بین گردشگری و فعالیت های کشاورزی در راستای پایداری محیط با تاکید بر نگرش های جوامع محلی، فصلنامه علمی- پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، سال 14، شمارة 21: 40-49.
  5. حیدری، زهرا و مطیعی لنگرودی، سید حسن. ( 1391). تبیین قابلیت های گردشگری کشاورزی بر اساس دیدگاه گردشگران، مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری، سال 1، شمارة 1: 30-35.
  6. خسروجردی، مدینه و نوری پور، مهدی(1395). تحلیل نگرش روستاییان نسبت به گردشگری روستایی با استفاده از نظریه رفتار برنامه ریزی شده، مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری، سال 5، شمارة 19: 153-174.
  7. قدمی، مصطفی. و صالحی، صادق. (1391). بررسی عوامل موثر در شکل‌گیری رابطه متضاد میان بخش کشاورزی و گردشگری‌ ( نمونه مورد مطالعه: شهرستان چالوس، نوشهر). مطالعات مدیریت گردشگری، شمارة 17: 203-173.
  8. کریمی، سعید ( 1394). کارآفرینی گردشگری کشاورزی راهبردی نوین برای توسعه روستایی، نشریه کارآفرینی در کشاورزی، سال 1، شمارة 4: 69-90.
  9. محمودی، مریم؛ چیذری، محمد؛ کلانتری، خلیل؛  رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا و خداوردی زاده، محمد (1392)، برآورد میزان تمایل به پرداخت گردشگران برای خدمات گردشگری مزرعه ای در استان­های حاشیه­ای دریای خزر، مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری، سال 2، شمارة 6 :29-11.
  10. Bagi, F.S. and Reeder, R.J. (2012). Factors affecting farmer participation in agritourism. Agricultural and Resource Economics Review, 41(2): 189-199.
  11. Brown, D.M. and Reeder, R. (2007). Farm-Based Recreation: A Statistical Profile. Available at: https://naldc.nal.usda.gov/download/19464/PDF.
  12. Das, B.R. and Rainey, D.V. (2010). Agritourism in the Arkansas delta byways: assessing the economic impacts. International Journal of Tourism Research, 12(3): 265-280.
  13. Flanigan, S., Blackstock, K. and Hunter, C. (2015). Generating public and private benefits through understanding what drives different types of agritourism. Journal of Rural Studies, 41: 129-141.
  14. Joo, H., Khanal, A.R. and Mishra, A.K. (2013). Farmers’ Participation in Agritourism: Does It Affect the Bottom Line?. Agricultural and Resource Economics Review, 42(3): 471-490.
  15. Lucha, C., Ferreira, G., Walker, M.A. and Groover, G.E. (2014). A Geographic Analysis of Agritourism in Virginia. Virginia Cooperative Extension, (62):1-17. www.ext.vt.edu
  16. Nasers, M.S. (2009). Iowa Agritourism Consumer Profile: Demographics, Preferences, and Participation Levels. Iowa State University.
  17. Nickerson, N.P., Black, R.J. and McCool, S.F. (2001). Agritourism: Motivations behind farm/ranch business diversification. Journal of Travel Research, 40(1): 19-26.
  18. Ollenburg, C. and Buckley, R. (2007). Stated economic and social motivations of farm tourism operators. Journal of Travel Research, 45(4): 444-452.
  19. San Martín, H. and Herrero, Á. (2012). Influence of the user’s psychological factors on the online purchase intention in rural tourism: Integrating innovativeness to the UTAUT framework. Tourism Management, 33(2): 341-350.
  20. Schilling, B.J., Sullivan, K.P. and Komar, S. J. (2012). Examining the economic benefits of agritourism: the case of New Jersey. Journal of Agriculture, Food Systems and Community Development, 3(1): 199-214.
  21. Snieška, V., Barkauskienė, K. and Barkauskas, V. (2014). The impact of economic factors on the development of rural tourism: Lithuanian case. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 156: 280-285.
  22. Srisomyong, N., & Meyer, D. (2015). Political economy of agritourism initiatives in Thailand. Journal of Rural Studies, 41: 95-108.
  23. Topçu, E.D. (2007). Agri-tourism: As a New Element of Country Planning. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Ortadoğu Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  24. Tudisca, S., Di Trapani, A.M., Donia, E., Sgroi, F., and Testa, R. (2015). The market reorientation of farms: the case of olive growing in the Nebrodi area. Journal of Food Products Marketing, 21(2): 179-192.
  25. Tew, C. and Barbieri, C. (2012). The perceived benefits of agritourism: The provider’s perspective, Tourism Management, (33):215-224.
برنامه ریزی و توسعه گردشگری
دوره 7، شماره 24
خرداد 1397
صفحه 123-145

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار