مدل سازی پیش‌بینی تقاضای گردشگری بازدید از دوستان و بستگان(VFR ) داخلی شهر تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه گردشگری دانشگاه علامه طباطبایی

2 عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس

3 عضو هیات علمی گروه مدیریت جهانگردی و هتلداری دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

یکی از مهمترین رویدادها در صنعت گردشگری هر کشور، میزان تقاضا برای یک محصول یا مقصد گردشگری است. اما باید توجه داشت پیش‌بینی‌ها هرگز نمی‌‌توانند به طور صد درصد با آنچه  در عمل پیش خواهد آمد تطابق داشته باشند. همیشه فواصل و انحرافاتی بین مقادیر واقعی و پیش‌بینی موجود خواهد بود، ولی استفاده از روش‌های علمی‌ و نوین در امر پیش‌بینی، باعث خواهد شد نتایج حاصله به مراتب بیش از یک تخمین عینی به حقیقت نزدیک شود. در سال‌های اخیر با تغییر الگوی تعطیلات و شکل گیری تعطیلات کوتاه مدت، شهرها فرصتی برای توسعه گردشگری پیدا کردند. یکی از مهمترین انواع گردشگری داخلی شهر تهران بر اساس آمار مرکز ملی آمار و نظرات صاحب نظران این حوزه، گردشگری بازدید از دوستان و بستگان(VFR) است به همین منظور پژوهش حاضر سعی دارد مدل هایی برای پیش بینی تقاضای گردشگری بازدید از دوستان و بستگان(VFR) داخلی شهر تهران پیشنهاد کند. برای این کار از اطلاعات ماهیانه بین سال­های 1381 تا [1]1394 استفاده شده است. متغیر مستقل این تحقیق تعداد گردشگران بازدید‌کننده از دوستان و بستگان(VFR) داخلی شهر تهران است و متغیرهای وابسته نیز بر اساس تکنیک دلفی و دیماتل فازی انتخاب شدند، چارچوب مدل، ترکیبی از رگرسیون[2]، شبکه عصبی فازی[3] و الگوریتمSVR[4] است که با ترکیب این روش‌ها می‌توان خطای پیش بینی را اندازه گیری و روش‌ها را با هم مقایسه کرد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد رویکرد ترکیبی رگرسیون و شبکه های عصبی فازی(ANFIS)پیشنهادی می‌‌تواند پیش‌بینی بهتری نسبت به سایر روش‌ها در خصوص پیش‌بینی گردشگری بازدید از دوستان و بستگان(VFR) داخلی داشته باشد.



[1] علت بررسی تا سال 1394 عدم انتشار آمار سال های 1395 و 1396 توسط مرکز ملی آمار تا کنون است.


[2] Regression


[3] Adaptive Neuro-Fuzzy Inference System (ANFIS)


[4] Support Vector Regression(SVR(

کلیدواژه‌ها


  1. اکبرپور، تقی.(1390)، پیش­بینی تقاضای گردشگری ورودی ایران (رویکرد شبکه­های عصبی- فازی)، استاد راهنما محمدرضا فرزین، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده مدیریت و حسابداری.
  2. الوانی، مهدی، میر شفیعی، نصرالله.(1378).مدیریت تولید. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
  3. الیاس پور، بهنام.(1385)، برآورد تابع تقاضای گردشگری خارجی در ایران، پایان‎نامه کاشناسی‎ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی.
  4. اینسکیپ، ادوارد (1392)، برنامه‌ریزی گردشگری رویکردی یکپارچه و پایدار به برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، ترجمه محمود حسن‌پور و سعید داغستانی، تهران: مهکامه
  5. خسروآبادی، محمد.(1385)، تخمین تابع تقاضای گردشگری خارجی ایران طی دوره 1383-1344 و ارائه استراتژیهای گسترش صنعت گردشگری ایران (با استفاده از استراتژیهای توسعه گردشگری در مالزی، سنگاپور و مصر).پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده صنایع و سیستم‎ها.
  6. رسولی، اسماعیل.(1381)، تخمین تابع تقاضای گردشگری ورودی به ایران. پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده اقتصاد.
  7. صفائی، شهاب‌الدین.(1386)، برآورد تابع تقاضای گردشگری ایران با استفاده از داده‌های سالهای ۱۳۸۴- ۱۳۵۹.پایان‎نامه کاشناسی‎ارشد، دانشگاه رازی، دانشکده علوم اجتماعی، گروه اقتصاد.
  8. ضیایی، محمود، تراب احمدی، مژگان.(1393)، شناخت صنعت گردشگری با رویکرد سیستمی، تهران: نشر علوم اجتماعی.
  9. عبدی آلادزگه، ابراهیم.(1382)، پیش‌بینی تقاضای گردشگری خارجی با استفاده از شبکه عصبی و رگرسیون فازی.پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده صنایع و سیستم‎ها.

10. غلامی‌ پور، لیلا.(1390)، تخ می‌ن تابع تقاضای گردشگری در استانهای منتخب، استاد راهنما هوشنگ مؤمنی وصالیان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی‌ واحد تهران مرکز.

11. فرجی­زاده، عبدالرضا، آقاجانی، سعید(1388)، تحلیلی نو پیرامون گردشگری و جدیدترین طبقه‌بندی آن، فصلنامهجغرافیاییسرزمین،علمیتحقیقی، سال ششم، شماره23، صص 61-72.

12. فهیمی‌ فرد، محمد، سالار پور، ماشالله، صبوحی، محمود.(1390)، مقایسه توان پیش‌بینی مدل عصبی- فازی با مدل شبکه عصبی و خود رگرسیونی ARIMA، مطالعه موردی قیمت هفتگی تخم‌مرغ، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال 19، شماره 74 صص 138-145.

13. کاوه‎ئیان، نسترن.(1381)، برآورد تابع تقاضای گردشگری بین‌المللی ایران طی سالهای 75-1350.پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی.

14. منهاج؛ محمدباقر؛ کاظمی، عالیه؛ شکوری گنجوی، حامد؛ مهرگان، محمدرضا و تقی­زاده، محمد.(1389). پیش‌بینی تقاضای انرژی‌بخش حمل‌ونقل با استفاده از شبکه‌های عصبی:مطالعۀ موردی در ایران، مجلهمدرسعلومانسانی، دوره چهاردهم، شماره 2.صص -202-217.

15. موسایی، میثم.(1383)، تخمین تابع تقاضای توریسم به ایران. فصلنامه تحقیقنامه بازرگانی، دوره8، شماره 23، صص 225 -244.

16. نوری، مهناز.(1375)، برآورد تابع تقاضای گردشگری در ایران 72-1348. پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی.