توسعه گردشگری طبیعی (ساحلی) با رهیافت تقویت پایداری منظر طبیعی، مطالعه موردی: محدوده سد حسنلو نقده

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

گروه شهرسازی، دانشکده معماری، شهرسازی و هنر، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

منظر شهری در گردشگری ساحلی یکی از عناصر اصلی جهت زیباسازی شهری، توسعه گردشگری و پاسخگوئی به بسیاری از نیازهای مادی، روحی و روانی بشر در فضاهای شهری محسوب می‌گردد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و روش اجرای آن نیز توصیفی-تحلیلی می‌باشد. هدف پژوهش حاضر توسعه گردشگری ساحلی در سایت ساحل سد حسنلو نقده از طریق ارتقای کیفیت پایداری منظر طبیعی است. گردآوری اطلاعات موردنیاز از دو روش اسنادی-کتابخانه‌ای و میدانی اتخاذ گردیده است که از طریق آن ارزیابی تئوریک مبانی نظری پیرامون حوزه پژوهش و مشاهده و شناسایی میدانی محدوده و بهره‌مندی از نظرات 30 نفر از متخصصین و صاحب‌نظران حوزه برنامه-ریزی شهری جهت استخراج مولفه های موثر در بهبود کیفیت منظر طبیعی اقدام گردیده است. سپس داده‌های گردآوری شده با استفاده از آزمون‌های فریدمن و سوارا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد عامل "تقویت حضور سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و دولتی" و "کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی" به ترتیب بیشترین و کمترین اهمیت را در بهبود سطح پایداری منظر طبیعی به خود اختصاص داده است. در نهایت به برخی اقدامات موثر حول بهبود سطح منظر ساحل سد حسنلو اشاره شده است.

کلیدواژه‌ها


- ایرانی بهبهانی، هما؛ فریادی، شهرزاد؛ محبعلی، گلنار. (1391). حفاظت و باززنده­سازی منظر روددره دربند بر اساس الگوهای رفتاری. محیط­شناسی، سال سی و هشتم، شماره 62، صص 134-127.
- بل، سایمون. (1386). منظر، الگو، ادراک و فرآیند. ترجمه بهناز امین­زاده، دانشگاه تهران، تهران.
- بمانیان، محمدرضا؛ رضایی­راد، هادی؛ مهردادیان، امیر. (1390). سنجش اثرات مهاجرت به عنوان مهم­ترین عامل در تشخیص گستره فقر شهری سکونتگاه­های غیررسمی با استفاده از gis، مطالعه موردی شهر کاشمر. آمایش محیط، دوره 4، شماره 15، صص 146-125.
- بهزادفر، مصطفی؛ مظفر، فرهنگ؛ راست­بین، ساجد؛ معززی مهر طهران، امیرمحمد. (1391). ارتقای کیفیت­های محیطی گامی در جهت توسعه پایدار اجتماعی، نمونه موردی: بافت تاریخی جلفای اصفهان. فصلنامه ساخت شهر، شماره پیاپی 20، صص 56-47.
- پاکزاد، جهانشاه. (1385). راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران. وزارت مسکن و شهرسازی، معاونت شهرسازی و معماری، تهران.
- پاکزاد، جهانشاه. (1385). سیمای شهر و آنچه کوین لینچ از آن می­فهمید. فصلنامه آبادی، سال 16، شماره 53، صص 25-20.
- پرچکانی، پروانه. (1395). چیستی منظر گردشگری. هنر و تمدن شرق، سال چهارم، شماره سیزدهم، صص 52-59.
- تقوی، مهدی؛ قلی­پور سلیمانی، علی. (1388). عوامل موثر بر رشد صنعت گردشگری ایران. پژوهشنامه اقتصادی، دوره نهم، شماره 34، صص 157-172.
- حسین­زاده­دلیر، کریم؛ پورمحمدی، محمدرضا؛ مدادی، صمد. (1391). ارزیابی پراکنش فضاهای گردشگری تاریخی-فرهنگی و خدمات جانبی آن در شهر تبریز. جغرافیا و برنامه­ریزی، سال 16، شماره 41، صص 94-67.
- حسین­قلی­پور، زهرا؛ شاهیوندی، احمد. (1395). مکان­یابی عناصر خدماتی موردنیاز جاذبه­های گردشگری بر اساس توان­های محیطی (مطالعه موردی: محدوده سد حسنلوی شهرستان نقده). پژوهش و برنامه­ریزی روستایی، سال 5، شماره 4، صص 33-46.
- حسین­نیا، نسترن؛ مولوی، مهرناز. (1388). بررسی نقش آب در شهر. پایان­نامه دوره کارشناسی، دانشگاه گیلان.
- دهخدا، علی­اکبر. (1385). لغت­نامه دهخدا. تهران: دانشگاه تهران، موسسه لغت­نامه دهخدا.
- ذکاوت، کامران. (1385). چارچوب استراتژیک مدیریت بصری شهر. فصلنامه آبادی، شماره 53، صص 38-26.
- رفیعی، غزاله؛ کافی، محسن؛ نهیبی، سارا. (1396). رهیافتی در منظرسازی پایدار سواحل حاشیه بنادر، مطالعه موردی سواحل حاشیه بندر بوشهر. هویت شهر، سال دوازدهم، شماره سی و چهارم، صص 54-41.
- رکن­الدین افتخاری، عبدالرضا؛ و مهدوی، داود. (1385). راهکارهای توسعه گردشگری روستایی با استفاده از مدل swot، دهستان لواسان کوچک. مجله مدرس، دوره 10، شماره 2، صص 1-31.
- سلطانی، زهرا؛ نوری، سید هدایت­اله. (1389). ارزیابی توانمحیطیشهرستانخوانسار بهمنظورتوسعهتوریسمبا استفادهازGIS. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، دوره 25، شماره   4(پیاپی 99)، صص 77-100.
- سیف­الدینی، فرانک. (1391). منظر شهری. آئیژ، تهران.
- شکور، علی؛ عبدالله­زاده فرد، علیرضا؛ محمدی، زهرا. (1396). تاثیر منظر رودکناره­های شهری در توسعه پایدار، مطالعه موردی رودخانه سلطان­آباد شیراز. پژوهش و برنامه­ریزی شهری، دوره هشتم، شماره 31، صص 321-340.
- شیعه، اسماعیل؛ علی­پور اشلیکی، سجاد. (1389). تحلیل عوامل کیفیت­بخش محیط گردشگری ساحلی با توجه به معیارهای گردشگری پایدار، مطالعه موردی سواحل شهر رامسر. آرمانشهر، دوره سوم، شماره 5، صص 167-155.
- طاهری بجگان، سیما؛ هادی اصل، فاطمه؛ صیقلانی، پانته­آ. (1393). مکان­یابی سایت­های گردشگری شهر بندرعباس جهت ایجاد فضای توریستی. گردشگری شهری، دوره اول، شماره 1، صص 126-113.
- طرح توسعه و عمران ناحیه نقده. (1391). اداره مسکن و شهرسازی استان آذربایجان غربی.
- عمید، حسن. (1389). فرهنگ فارسی عمید. اشجع، تهران.
- فرهودی، رحمت­اله؛ تیموری، ایرج؛ جعفری مهرآبادی، مریم. (1389). منظرشهری،هویتفرهنگی یاصنعت فرهنگی. همایش ملی منظر شهری، تهران، پژوهشکده فرهنگ و هنر جهاد دانشگاهی.
- فیروزی، محمدعلی؛ گودرزی، مجید؛ زارعی، رضا؛ اکبری، عبدالمطلب. (1392). ارزیابیتواناکولوژیکمنطقه نمونهگردشگریسدشهید عباسپورباتأکیدبرتوسعهپایدار گردشگری. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال 13، شماره 28، صص 176-153.
- کاظمی، مهدی. (1390). مدیریت گردشگری. انتشارات سمت، تهران، ایران.
- گلکار، کوروش. (1387). محیطبصریشهر؛سیرتحولازرویکردتزیینیتارویکردپایدار. فصلنامه علوم محیطی،
سال پنجم، شماره چهارم، صص 114-95.
 
- Beeton, S. (2006). “Community Development Through Tourism.” Landlinks Press.
- Buhalis, D., Darcy, S. (2011). “Accessible Tourism: Concepts and Issues.” Bristol, UK, Channel View Publications.
-Bunruamkaew, KH., Murayama, Y. (2011). “Site Sustainability Evaluation for Ecotourism Using GIS and AHP: A Case Study of Surat Thani Province, Thailand.” Procedia Social and Behavioral Sciences, Vol 21. pp. 269-278.
- Crow. T., Brown. T., Young, R, D. (2006). “The Riverside and Berwyn experience Contrasts in Landscape Structure, Perceptions of the Urban Landscape, and their Effects on People.” Landscape and Urban Planning, Vol 75. pp 282-299.
- Chui-Hua, L., Gwo-Hshiung, T., Ming-Huei, M. (2012). “Improving Tourism policy implementation the use of hybrid MCDM modelsm.” Tourism management, 33(2), pp. 413-426.
- Nik, R. N., Mohammad, N. (2012). “A Discussion of Underlying Theories Explaining the Spillover of Environmentally Friendly Behavior Phenomenon.” Procedia– Social and Behavioral Sciences, Vol 50. pp. 1061-1072.
- Sarisic, M., Turkay, O., Akova, O. (2011). “How to Manage Yacht Tourism in Turkey: A SWOT Analysis and Related Strategies.” Procedia Social and Behavioral Sciences, Vol 24, 1014-1025.
- Tarlow, P. (2014). “Tourism Security: Strategies for Effectively Managing Travel Risk and Safety.” Elsevier.
- Tesaur, SH., Lin, Y., Lin, J. (2005). “Evaluating Ecotourism Sustainability from the Integrated Perspective of Resources.” Journal of Community and Tourism Management, pp. 640-653.
- Yassin, A. M., Bond, S., McDonagh, J. (2012). “Principles for sustainable riverfront development forMalaysia.” Journal of Techno Social, 4(1), pp. 21-36.