ادارک جامعه محلی از امکانات و موانع شکل پذیری سازمان فضایی شبکه ای درنواحی گردشگری در راستای توسعه کارآفرینی روستایی مورد مطالعه : ناحیه محمد آباد- زرین گل( شهرستان علی ابادکتول)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

این پژوهش درچارچوب پارادایم برساختی- تفسیری، روش شناسی کیفی و رویکرد نظریه زمینه ای، انجام شده است. مشارکت کنندگان تحقیق، خبرگان ادارات و سازمان های دولتی و همچنین خبرگان روستایی ساکن در ناحیه محمدآباد- زرین گل هستند. از بین آنها، با استفاده از نمونه گیری نظری، 29 نفر درتحقیق مشارکت داشتند. فنون و ابزار گرداوری اطلاعات به ترتیب فن مصاحبه نیمه ساختارمند و چک لیست مصاحبه نیمه ساختارمند بود. برای تجزیه و تحلیل نیز از کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. مبتنی بر یافته ها، این تحقیق به این نتایج رسیدکه سازمان فضایی قطبی ناحیه محمدآباد- زرین گل (شهرستان علی آبادکتول) (با نقش غالب دو نقطه شهری فاضل آباد و علی آباد) متاثر از عواملی همچون، ساختار توپوگرافیکی کوهستانی، مرکزیت شهری،‌ ضعف خدمات و دسترسی به آن، روابط یک سویه درون و برون منطقه ای، ضعف وجود زنجیره تامین و ارزش گردشگری و ضعف بازارکار نتوانسته با تغییر در ساختارها و کارکردها به سمت الگویی شبکه ایی حرکت کند. پژوهش تاکید دارد سازمان یابی فضایی شبکه ای، صرفا متاثر از ساختارهای محیطی و کالبدی -فضایی نیست. بلکه، عوامل اجتماعی – اقتصادی (بویژه اقتصادی) از اهمیت برخوردار است. نگاه به مفهوم فضا بعنوان یک پدیده صرفا مکانی نیازمند تغییر است.

کلیدواژه‌ها


افراخته،حسن؛ریاحی،وحید؛عزیزپور،فرهاد،قاسمی سیانی،محمد(1395)،« تحلیل شبکه ای جریان های فضایی در نواحی روستایی مورد مطالعه: بخش بن رود و جلگه (شهرستان اصفهان)»،فصلنامه ی توسعه ی پایدارمحیط جغرافیایی،سال اول،شمار دوم،صص 48-35.
بهنام مرشدی، حسن.  1391 .  برنامه ریزی فضایی خدمات گردشگری استان فارس(نمونه ی موردی: محورهای اصلی استان فارس)، پایان نامة کارشناسی ارشد رشته ی جغرافیا و برنامه ریزی توریسم، دانشکده ی جغرافیا، دانشگاه تهران.
پاپلی یزدی،محمدحسین،رجبی سناجردی،حسین(1389)، نظریه های شهر و پیرامون، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)،تهران.
پاسبان، فاطمه. 1383.  «نقش زنان کارآفرین در توسعه ی روستایی کشورهای درحال توسعه»، مجموعه مقالات کنگره در توسعه ی روستایی چالش هاو چشم اندازها، تهران، موسسه آموزش عالی سازمان مدیریت وبرنامه ریزی، صص 300- 281.
تقوایی، مسعود، تقی زاده، محمدمهدی، کیومرثی، حسین. 1390.  «مکان یابی دهکده های گردشگری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل SWOT   )نمونه ی موردی: ساحل دریاچه ی کافتر(»، مجله ی جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، شماره ی پیاپی 42 ، اصفهان.
جوان،جعفر؛سقایی،مهدی(1384)،«نقش گردشگری روستایی درتوسعه ی منطقه ای»،نشریه جهاد،شمار259.
حسینی نیا، غلامحسین، فلاحی، هادی(1396)، عوامل موثر بر توسعه ی کارآفرینی روستایی (نمونه ی مطالعه: مناطق روستایی شهرستان منوجان)، فصلنامه ی پژوهش های روستایی، دوره ی 8، شماره ی 1، صص 35- 25.
داداش پور،هاشم؛ممدوحی،امیررضا؛آفاق پور،آتوسا(1393)،« سازمان فضایی در نظام شهری ایران با استفاده از تحلیل جریان هوایی افراد»،فصلنامه پژوهش های جغرافیای انسانی،دوره ی 46،شماره ی 1: صص 150-125.
داداش پور،هاشم،آفاق پور،آتوسا(1395)، «عقلانیت معرفتی و نظری نوین حا کم بر سازمان فضایی سیستم های شهری»، فصلنامه ی مطالعات میا ن رشته ای در علوم انسانی، دوره ی هشتم، شماره ی 2،صص 28-1.
رضوانی، محمدرضا، حسام، مهدی، کریمی، سیدهادی. 1393.  تحلیل شبکه درگردشگری، تهران: انتشارات مهکامه.
رضوانی، محمد رضا، بدری، سیدعلی،ترابی، ذبیح اله، ملکان، احمد،عسگری، علی(1395)، ارزیابی توسعه ی پایدار گردشگری در مناطق روستایی حاشیه کلان شهر تهران (مورد مطالعه: روستای آهار)، فصلنامه ی پژوهش های روستایی، دوره ی 7، شماره ی 2، صص 286- 298.
سعیدی عباس( 1392)،« مفاهیم بنیادین در برنامه ریزی کالبدی – فضایی، فصلنامه ی علمی ـ پژوهشی برنامه ریزی توسعه ی کالبدی،  سال ا ول - شما ره ی سوم،صص 24-11.
سقایی، مهدی و علیزاده، سید دانا. 1392.  « امکانسنجی محصول گردشگری روستایی در شهرستان پاوه»، فصلنامه ی فضای جغرافیایی، شماره 4: صص 20-1.
شکوئی، حسین. ( 1375 )، دیدگاه های نو در جغرافیای شهری، جلد اول،تهران، انتشارات سمت.
شاهرودی، کامبیز و سلیمی چمکاکایی، اسماء، عوامل اثرگذار بر عملکرد زنجیره تامین.  1391 .  توسعه ی مهندسی بازارگستران آتی، وبگاه بانک مقالات بازاریابی ایران، http://marketingarticles. ir .
شریف زاده، ابوالقاسم، خواجه شاهکویی، علیرضا، عبداله زاده، غلامحسین، شریفی، مهنوش(1393)، آسیب‌شناسی توسعه ی کسب‌وکارهای خانوادگی روستایی در استان گلستان، فصلنامه ی پژوهش های روستایی، دوره ی 5، شماره ی 1، صص 24-1.
صرافی، مظفر (1379)، سیری در مباحث توسعه ی فضایی‏، انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
طالقانی، محمد و سارا فتاحی.  1384. «کیفیت خدمات گردشگری و اهمیت آن در جلب رضایت گردشگر»، نشریه مدیریت، شماره ی 99-100، ص 56-63.
قدیری معصوم، مجتبی؛ حاتمی فر، پژمان و طباطبایی، سید مهدی .  1395. «  ارزیابی زنجیره ی تأمین گردشگری روستایی روستای مصر»، فصلنامه ی مطالعات مدیریت گردشگری، (35) 11، صص 62- 41.
قره باغیان، مرتضی.  1374.   نظریه پردازان رشد اقتصادی، تهران، انتشارات دانشگاه شهیدبهشتی.
کرمی دهکردی، مهدی، کلانتری، خلیل(1390)، شناسایی مشکلات گردشگری روستایی استان چهارمحال‌وبختیاری با استفاده از تکنیک تئوری بنیانی، فصلنامه ی پژوهش های روستایی، سال دوم، شماره ی سوم، صص 1- 30.
کاستلز، مانوئل(1384 )، عصر اطلاعات، ترجمه ی: حسن چاوشیان، جلد دوم،تهران، انتشارات طرح نو.
 (مرکزآمارواطلاعات فرمانداری شهرستان علی آبادکتول،1396).
محمدزاده اصل، نازی.  1381.  «آزمون نظریه ی رشدنئوکلاسیک»، پژوهشنامه ی رشداقتصادی، دوره ی 2، شماره ی 3 (پیاپی 6)، صص 100-73.
مزیدی، هاجر(1399)، امکانات و موانع شکل پذیری سازمان فضایی شبکه ای در مناطق گردشگری با تاکید بر  توسعه ی کارآفرینی روستایی شهرستان علی آبادکتول( ناحیه محمدآباد-زرین گل)، رساله ی دکتری رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده ی علوم زمین، گروه جغرافیای انسانی،دانشگاه شهید بهشتی.
هزارجریبی، جعفر.  1384.  کارآفرینی، تهران:نشرپژوهشکده علوم اقتصادی.
هیلهورست، ژوزف(1370)،برنامه ریزی منطقه ای، ترجمه ی:غلامرضا شیرازیان وهمکاران،انتشارات سازمان برنامه وبودجه،تهران.
Bramwell, B. and Lane B. (Eds) (2000) Tourism Collaboration and Partnerships: Politics, Practices and Sustainability. Clevedon UK: Channel View Publications.
Barringer, B.  R.  and Ireland, R.  D.  (2006): Entrepreneurship: Successfully Launching NewVentures, Prentice Hall: Jersey, USA.
Costa, C. (2001). An emerging tourism planning paradigm? A comparative analysis between town and tourism planning. International Journal of Tourism Research, 3(6), 425–441.
Capineri, C., Kamann, D. J. F. (1998). Synergy in networks: Concepts. In K. Button, P. Nijkamp, & H. Priemus (eds.), Transport networks in Europe (pp. 35-56).Cheltenham: Edward Elgar.
Catanese, S., P. De Meo, E. Ferrara, and G. Fiumara (2010). ‘Analyzing the FacebookFriendship Graph’, Internaonal Workshop on Mining the Future Internet (MIFI '10).
Capello, R., (2000), The City Network Paradigm: Measuring Urban Network Externalities, Urban StudiesVol. 37, No. 11, PP.1925-1945.
Camagni, R. P., 1993, From City Hierarchy to City Network: Reflections about an Emerging Paradigm.In: Lakshmanan, T. R., Nijkamp, P. (eds.), Structure and Change in the Space Economy: Festschrift in Honorof Martin J. Backmann. New York: Springer-Verlag, PP.66–87.
Cara Darraq (2014), Analysis of the Development of Marketing Strategies by Rural Tourism Businesses Study: South West of Ireland, Journal of Sustainable Tourism, Volume 16, Issue 2, Pages 150-167.
Carroll, C. (2011). "The Rebelo AK Growth Model" (PDF). econ2.jhu.edu. Retrieved 11 October 2011. "the steady-state growth rate in a Rebelo economy is directly proportional to the saving rate."
Dinis, A.  (2011): Tourism, niche strategy and networks as factors for both entrepreneurship and rural sustainability, IX Rural Entrepreneurship Conference: A sustainable rural?, 23-24 June 2011– Nottingham Business School
Heilig'K,. and Gerhard, 20. M.  (2002).  European Rural Development, International Institute for Applied Systems Analysis. ٫Luxemburg٫Austria.
Hagerstrand, T.  (1953).  Innovation Diffusion as a Spatial Process, universityof Chicago Press.
Inskeep, E. (1991). Tourism planning: An integrated and sustainable development approach. Van New York: Nostrand Reinhold.
Jovo Ateljevic(2009), Entrepreneurship in Tourism and Regional Development Study: New Zealand, International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, Volume 15 Issue 3.
Klapka, Pavel, Et All, (2010). “Spatial Organization Development, Structure And Apporximation Of Geographical System” Moraviam Geographical Reports, Vol.18.
Koen, P. , Kleinschmidt, A.  and Elko, J.  (2005): Opportunity Recognition, Idea Selection or Concept Definition: Which one Is the Most Important to the Corporate Entrepreneur?, Frontiers of Entrepreneurship Research, Available at: http://www. babson. edu/entrep/fer/2005FER/chapter xii/ paperxii2. Html.
Krugman, P.  (2010).  The new economic geography, now middle-aged. AnnualConference of the Association of American Geographers, Washington.
Kotler, P., Haider, D.H. and Rein, I. (1993) Marketing Places: Attracting Investments, Industry, and Tourism to Cities, States and Nations. New York: Free Press.
Lordkipanidze,Maia (2002), Enhancing Entrepreneurship in Rural Tourism forSustainable Regional Development: The Case of Söderslätt Region, Sweden, theInternational Institute for Industrial Environmental Economics (IIIEE); International miljö.
Leo-Paul Dana, cailn Gurau, Frank Lasch(2014), Entrepreneurship, tourism and regional development in rural areas: Dorosta in southern France, Entrepreneurship & Regional Development, Volume 26, Issue 3-4, Pages 357-374.
Meijers, E.,( 2007), From Central Place to Network Model: Theory and Evidence of Paradigm Change,Economic and Social Geography, Vol. 98, No. 2, PP. 245-259.
Mill, R.C., & Morrison, A.M. (1992). The tourism system: An introductory text (2nd ed.). New Jersey: Prentice-Hall.
Murphy, P.E. (1985). Tourism: A community approach. New York: Methuen.
Nicola Meccheri & Gianluigi Pelloni, 2006. "Rural entrepreneurs and institutional assistance: an empirical study from mountainous Italy," Entrepreneurship & Regional Development, Taylor & Francis Journals, vol. 18(5), pages 371-392, September.
Neal, Z. P. (2010). Refining the air traffic approach: An analysis of the US city networkUrban Studies, 47 (10), 2195-2215. http://dx.doi.org/10.1177/0042098009357352
Porter, M.  E. , (1990), Competitive advantage of Nations,New York: Free Press.
Rondinelli,Dennis(1984)," Applied Methods of Regional Analysis: The spatial Deminsions of Development policy,Boulder:Westviwe Press.
Romero, I. and Tejada, P. (2010). "A Multi-Level Approach to the Study of Production Chains inthe Tourism Sector", Tourism Management, 44(5), pp. 252-266.
Romer, P. M. (1994). "The Origins of Endogenous Growth". The Journal of Economic Perspectives. 8 (1): 3–22. doi:10.1257/jep.8.1.3. JSTOR 2138148
Schumpeter, J. A.  (1934): The Theory of Economic Development: An Inquiry into Profits, Capital, Credit, Interest, and the Business Cycle, Harvard University Press: Cambridge, USA.
Solow R M (1959) "Investment and Technology progress".  in Arrow KKarbin, P (Eds), Mathematical Methods in the social Sciene, Stanford            University Press, Stanford.
Taylor, P., Hoyler, M. & Verbruggen, R.,( 2010), External Urban Relational Process: Introducing CentralFlow Theory to Complement Central Place Theory, Urban Studies, Vol. 47, No. 13, PP. 2803-2818.
Tjosvold, D. (1986) The dynamics of interdependence in organisations. Human Relations 39 (6), 517–40.
Tinsley, R., & Lynch, P. (2001). Small tourism business networks and destination development.. Journal of Hospitality Management, 20(4), 367˚378.
Verhaar,(2002), Modern Agricultural Entrepreneurship, Paper prepared forpresentation at the 13th International Farm Management Congress, Wageningen, TheNetherlands, July 7-12.