تحلیل آثار قیمتی اصلاح مالیات بر ارزش افزوده در صنعت گردشگری: تحلیل داده-ستانده

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد گردشگری، پژوهشکده گردشگری، جهاد دانشگاهی خراسان رضوی

2 پژوهشگر گروه اقتصاد گردشگری، پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی

10.22080/jtpd.2023.22819.3646

چکیده

زمینه و هدف: با توجه به قانون مالیات بر ارزش افزوده و فعالیت‌هایی از صنعت گردشگری که مشمول معافیت‌های مالیات بر ارزش افزوده شده‌اند، این مطالعه به تحلیل آثار قیمتی مالیات بر ارزش افزوده در صنعت گردشگری ایران می‌پردازد. برای این منظور، بصورت مجزا به بررسی بخشهای «اقامت»، «حمل و نقل» و «آژانس‌های مسافرتی» پرداخته است.
روششناسی: برای تحلیل آثار قیمتی مالیات بر ارزش افزوده در صنعت گردشگری ایران، از الگوی داده-ستانده استفاده شده است. اعمال مالیات و یا حذف مالیات بر ارزش افزوده، به عنوان سناریوهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.
یافتهها: نتایج نشان داده است که (1) در بخش اقامت؛ اعمال معافیت مالیات بر ارزش افزوده هتل‌های 4 و 5 ستاره (سناریوی اول)، تاثیر محسوسی بر توسعه گردشگری نخواهد داشت. از طرفی، گسترش شمول مالیاتی به کل واحدهای اقامتی (سناریوی دوم)، اثری به نسبت محسوس‌تر رخ خواهد داد. اخذ مالیات بر ارزش افزوده از واحدهای اقامتی که خدمات هتلی به گردشگران می‌دهند اثری 4 برابری نسبت به سناریوی اول دارد. (2) در بخش حمل و نقل؛ اعمال مالیات بر خدمات حمل و نقل مسافر (ریلی و هوایی) که در حال حاضر معاف از مالیات هستند، اثرات توزیعی گسترده‌ای بر صنعت گردشگری خواهد داشت هرچند که در مجموع در کل اقتصاد ایران چندان تاثیری نمی‌گذارد. (3) در بخش خدمات دفاتر مسافرتی؛ اعمال مالیات بر ارزش افزوده (9 درصد) بر خدمات آژانس‌های مسافرتی و گردانندگان تور، اثرات قیمتی که بر کل اقتصاد می‌گذارد 97 درصد مستقیم و تنها 3 درصد غیرمستقیم است و اثرات غیرمستقیم شوک‌های وارده به این بخش که بر بخش‌های دیگر مثل حمل و نقل وارد می‌آید، تنها معطوف به حوزه گردشگری است. (4) پیوند پسین و پیشین مرتبط با زیربخشهای گردشگری، گویای اهمیت زیربخشهای حمل و نقل در ارتباط بین بخشی با سایر بدنه اقتصادی است.
نتیجهگیری و پیشنهادات: در سیاستهای قیمتی و مالیاتی، بایستی دفاتر خدمات مسافرتی مورد حمایت قرار گیرد زیرا بیشترین اثرپذیری را از سیاستهای قیمتی صنعت گردشگری دارد. از طرفی، خدمات حمل و نقلی نیز به دلیل گستردگی روابط بین بخشی، حائز اهمیت هستند. هرگونه سیاستگذاری که اثرات قیمتی بر اقتصاد گردشگری دارد، بایستی با ملاحظه بیشتری صورت گیرد. همچنین، بر حسب نوع گردشگر و هدف سیاستگذار از اعمال مالیات، بایستی تحلیل‌های جانبی نیز در این خصوص صورت گیرد.
نوآوری و اصالت: استفاده از مدلسازی داده-ستانده در تبیین اثرات مالیاتی در بخش گردشگری ایران برای اولین بار در این مقاله بکار رفته است. همچنین علاوه بر نوآوری در روش، نوآوری در قلمرو و موضوع تحقیق نیز وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Agharkakli, A., Yahyazadefar, M., Gandomfeshan, D. & Esmaeili khanbebeyn, N. (2020). Study of Factors Affecting Demand for Domestic Tourism in Golestan Province. Journal of Tourism Planning and Development, 8(3), 177-196. [In Persion].
Aguiló, Eugeni, Antoni Riera, and Jaume Rosselló. (2005). The Short-Term Price Effect of a Tourist Tax through a Dynamic Demand Model: The Case of the Balearic Islands. Tourism Management 26: 359–65.
Bird, R. (1992). Taxing tourism in Developing Countries. World Development, 20(8), 1145-1158.
Chen, L & Devereux, L. (1999). Tourism and Welfare in Sub-Sharan Africa: A Theoretical Analysis. Journal of African Economies, 1(8), 209-227.
Clarke, Harry R. & Ng, Yew-Kwang, (1993). Tourism, Economic Welfare and Efficient Pricing. Annals of Tourism Research, 20(4), 613-632.
Diamond, P. A. & Mirrles, J. (1971). Optimal Taxation and Public Production I: Production Efficiency, and II: Tax Rules. American Economic Review, 61, 8-27.
Dombrovski, Renata & Hodžić, Sabina (2010). Impact of Value Added Tax on Tourism. International Business & Economics Research Journal, 9(10), 131-138.
Faridzad. A., Parvin, S. & Banou, A.A. (2011). Price Effects of Value Added Tax Based on Input – Output Approach (The Case of Iran). Iranian Journal of Economic Research, 16(2), 105-127. [In Persion].
Feshari. M., Taghipour, A.A., Yalibeigi, M. & Ghamari, N. (2011). The Impact of Tax Ratio on the Tourism Receipts in MENA Countries (Dynamic Panel Data Approach). Quarterly Journal of Economic Modelling, 5(4), 71-86. [In Persion].
Forsyth, P., & Dwyer, L. (2002). Market Power and the Taxation of Domestic and International Tourism. Tourism Economics, 8, 377-399.
Gooroochurn, Nishaal. (2004). Tourism Taxation: A Theoretical and Empirical Investigation. Paper presented at an Ecomod International Conference in Brussels.
Hughes, H. L. (1981). A Tourism Tax: The case for and against. International Journal of Tourism Management, 2, 196-206.
Ihalanayak, Ranjith (2012). Economic Effects of Tourism Tax Changes in Australia: Empirical Evidence from a Computable General Equilibrium Model. Tourism Economics, 18 (1), 181-202.
Jensen, Thomas C. & Wanhill, Stephen (2002). Tourism's taxing times: value added tax in Europe and Denmark. Tourism Management, 23(1), 67-79.
Kazazi, A., Taghavifard, M.T., Jahangard، E. & Mehrkam, M. (2020). Assessing The Quantitative Effects of Changes in Tax Policies on the Country's Industries (input-output Approach), Journal of Financial Economics, 4(2), 55-82. [In Persion].
Kristjánsdóttir, Helga (2020). Tax on tourism in Europe: Does higher value-added tax (VAT) impact tourism demand in Europe?. Current Issues in Tourism, 24(6), 738-741.
Lipman, G. (1996). The Taxation of Tourism. Travel and Tourism Analyst, 5, 88-102.
Mahadevan, Renuka; Amir, Hidayat & Nugroho, Anda (2016). How Pro-Poor and Income Equitable Are Tourism Taxation Policies in a Developing Country? Evidence from a Computable General Equilibrium Model. Journal of Travel Research 56(3), 334-346.
Memarnejad A. & Hadifar D. (2012). Welfare Loss of Monopoly in Iran’s Telecommunication (Fixed Phone). Iranian Journal of Applied Economics, 3(3), 23-47. [In Persion].
Mohajeri, P. (2018). Evaluating the capacity of value-added tax in the regions using the multi-regional input-output model. Journal of Iranian Economic Development Analyses, 6(2), 9-30.
Murphy, Peter E. (1985). Tourism: A Community Approach. London: Routledge.
OECD (2014), OECD Tourism Trends and Policies 2014, OECD Publishing
Palmer, Teresa, and Antoni Riera. (2003). Tourism and Environmental Taxes. With Special Reference to the ‘Balearic Ecotax’. Tourism Management 24: 665–74.
PWC (PricewaterhouseCoopers) (2017). The Impact of Taxes on the Competitiveness of European Tourism, Brussels, European Commission.
Rajemison, Harivelo & Younger, Stephen D. (2000). Indirect Tax Incidence in Madagascar: Estimations Using the Input-Output Table. CFNPP Working Paper No. 106 (Ithaca, New York: Cornell University, Cornell Food and Nutrition Policy Program).
Seil, Alkadyrova & Ichihashi, Masaru (2012). Sectoral Impact of Indirect Tax Reduction on the Kyrgyz Economy Based on Input-Output Analysis. IDEC Discussion Paper 2012, Hiroshima University,1-21.
Soleimanpour, P., Shidai Moghadam, A. & Ghorchi Beigi, K. (2014). Presenting a Dynamic Pricing Model for Hotel Revenue Management System: A Case Study of Maral Kalardasht Hotel. The first international conference on management, 23 september 2014, Tehran, Iran. [In Persion].
Swenson, Charles W. & Moore, Michael L. (1987). Use of Input-Output Analysis in Tax Research. Advances in Taxation, 1, 49-83.
Zaman, Gheorghe; Surugiu, Marius-Razvan & Camelia, Surugiu (2010). Propagation effects of taxes in Romania: An input-output analysis. Romanian Journal of Economics 30 (1), 76-94.