شبکه فضایی اقتصاد گردشگری در استانهای ایران(مطالعه موردی: استان کرمان)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 استاد اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

3 دانشیارجغرافیا .و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه باهنر کرمان، کرمان، ایران.

4 دانشجوی کارشناس ارشد رشته تجارت الکترونیک دانشگاه باهنر کرمان، کرمان، ایران.

10.22080/jtpd.2023.25668.3807

چکیده

زمینه و هدف: این مطالعه به بررسی شبکۀ فضایی اقتصاد گردشگر استان‌های ایران و تحلیل شبکۀ گردشگری در شهرستان‌های استان کرمان می‌پردازد.
روش‌شناسی: در قسمت تحلیل گردشگری مناطق کشور ایران از روش مدل جاذبۀ اقتصاد گردشگری با استفاده از مدل‌های اقتصادسنجی داده‌های تابلویی استفاده شده ‌است. در شبکۀ فضایی اقتصاد گردشگری استان کرمان شاخص‌های شبکه از طریق نرم‌افزار Ucinet  استفاده شده ‌است. جامعۀ آماری این تحقیق شامل استان‌های ایران و شهرستان‌های استان کرمان می‌باشد. نمونۀ آماری در بخش کشوری، بازۀ زمانی 1398-1390 و در بخش استان کرمان نمونۀ آماری 1400-1397 می‌باشد.
یافته‌ها: هرچه فاصلۀ بین دو مقصد گردشگری بیشتر باشد، قدرت ارتباط اقتصاد گردشگری بیشتر می‌شود. به دلیل اینکه از لحاظ اقتصادی شهرها برای رشد اندازۀ خود با شهرهای دیگر رقابت می‌کنند. به عبارت دیگر هرچه فاصله بیشتر باشد، شهر برای اینکه بتواند به صورت مستقل نیازهای ساکنان و گردشگران تأمین کند، نیازمند سرمایه‌گذاری بیشتر و همچنین قدرت ارتباط اقتصادی گردشگری بالاتر است. شهرستان‌های کرمان، جیرفت، کهنوج و رفسنجان دارای بیشترین مرکزیت بینابینی می‌باشند. به عبارت دیگر مقاصدی که دارای مرکزیت بینابینی بالاتری باشند، می‌توانند به عنوان پل ارتباطی یک مقصد با مقصد دیگر عمل کنند و در نتیجه هم باعث پیشرفت خود و هم موجب توسعۀ مقاصد دیگر شوند.
نتیجه‌گیری و پیشنهادات: براساس یافته‌های تحقیق هرچه فاصلۀ بین دو مقصد گردشگری بیشتر باشد، قدرت ارتباط اقتصاد گردشگری بیشتر می‌شود. شهرستان‌های کرمان، سیرجان، رفسنجان، جیرفت و بم به عنوان گره‌های هسته دارای پرستیژ کنشگر بالاتری می‌باشد. چون متغیرهای شامل بوم‌گردی، جاذبه‌های گردشگری و تعداد بازدیدکنندگان به عنوان مرکز شبکه هستند؛ به مدیران استان توصیه می‌شود که توسعۀ بوم­گردی در تمام مناطق استان کرمان مد نظر قرار دهند. از این رو سازمان‌های مرتبط با گردشگری، با توجه به تأثیر بالای جاذبه‌های گردشگری زمینه را برای معرفی و شناساندن جاذبه‌های گردشگری استان به صورت ملی و بین‌المللی فراهم کنند
نوآوری و اصالت: نوآوری این مطالعه برآورد مدل جاذبۀ گردشگری برای استان‌های ایران و استفاده از تحلیل شبکه در شبکۀ فضایی اقتصاد گردشگری استان کرمان می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Abdulazeez, Saif-Alyousfi, Asish Saha, Asish Saha. Do tourism receipts affect bank profitability? Analytical evidence from 85 tourism economies. International Business and Finance 58 (2021) 101437
bahmani, P., & namamian, F. (2020). Designing a Model of Urban Tourism Economy with Structural-Interpretive Approach. Urban Structure and Function Studies, 7(25), 157-177. doi: 10.22080/usfs.2020.17545.1891
Gan, C., Voda, M., Wang, K., Chen, L., & Ye, J. (2021). Spatial network structure of the tourism economy in urban agglomeration: A social network analysis. Journal of Hospitality and Tourism Management, 47, 124-133.
He, H., Shen, L., Du, X., & Liu, Y. (2023). Analysis of temporal and spatial evolution of tourism resource carrying capacity performance in China. Ecological Indicators, 147, 109951.
Kim, Y. R., Williams, A. M., Park, S., & Chen, J. L. (2021). Spatial spillovers of agglomeration economies and productivity in the tourism industry: The case of the UK. Tourism management, 82, 104201
Konstantakis, K. N., Soklis, G., & Michaelides, P. G. (2017). Tourism expenditures and crisis transmission: A general equilibrium GVAR analysis with network theory. Annals of Tourism Research, 66, 74-94.
Nepal, R., Al Irsyad, M. I., & Nepal, S. K. (2019). Tourist arrivals, energy consumption and pollutant emissions in a developing economy–implications for sustainable tourism. Tourism Management72, 145-154.
Saghaii, M., Javanbakht, Z., & Eslami, A. (2018). The research of “Tourism spatial text destinations network “in Golestan province (Post-Structural Reading). Geographical Planning of Space, 8(29), 201-226.
Sepehri, Mohammad Mehdi, & Babayi, Edris. (2015). Tourism Destinations Network Analysis, Social Network Analysis Approach. Production And Operations Management, 6(1 (10) ), 21-34. Sid. Https://Sid.Ir/Paper/217506/En
Tahmasebi, A., & zavarniya, m. (2020). Network Analysis of Organizational Cooperation in Tourism Destination Management. Social Studies in Tourism, 15(8), 0-0. Retrieved from http://rimag.ricest.ac.ir/fa/Article/35884
Wang, Z., Liu, Q., Xu, J., & Fujiki, Y. (2020). Evolution characteristics of the spatial network structure of tourism efficiency in China: A province-level analysis. Journal of Destination Marketing & Management, 18, 100509