تبیین ذایقه گردشگری مذهبی در جامعه ایران با تاکید بر جوانان؛ موانع و چالش ها

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف مقاله حاضر تبیین ذایقه گردشگری مذهبی در میان گروه­ های نسلی مختلف جامعه ایرانی است و به این سوال پاسخ می دهد که گرایش گروه ­های سنی مختلف به گردشگری مذهبی چگونه است و چالش ­ها و درک جوانان از جامعه ایرانی چه تاثیری در ذایقه گردشگری مذهبی آنها دارد؟ برای تبیین نظری این موضوع از نظریه ذایقه و میدان بوردیو و نظریه کنش ماکس وبر استفاده شد. روش مورد استفاده در این پژوهش پیمایش است. جامعه آماری پژوهش، تمام گردشگرانی بودند در روزهای پنج شنبه و جمعه تابستان 1395 از مکان‌های مذهبی روستایی سمیرم بازدید ‌کردن و تعداد آنها 9800 نفر برآورد گردید که از این میان آنها  400 نفر به عنوان نمونه آماری  ابتدا به صورت سهمیه بندی مطبق بر اساس روزهای مذکور  و سپس به صورت تصادفی پاسخگویان انتخاب شدند. نتایج این تحقیق بیانگر این نکته است که تغییرات فرهنگی اجتماعی و چالش ها و شرایط دوران جوانی در جامعه ایرانی در ذایقه گردشگری دینی جامعه نیز اثر گذاشته است. این چالش‌ها در بعضی قلمروها از جمله قلمرو فرهنگ و توسعه‌ی فرهنگی نمود بیشتری دارند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که جوانان نسبت به سایر گروه های سنی تمایل کمتری به گردشگری مذهبی دارند و  ذایقه گردشگری آنها به سوی گردشگری تفریحی گرایش دارد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. اکبریان رونیزی؛ سعیدرضا، خراسانی؛ محمد امین، امام قلی؛ لقمان (1392). تحلیل تطبیقی نقش گردشگری مذهبی و طبیعت گردی در بهبود کیفیت زندگی ساکنان نواحی روستایی مورد: روستاهای امامزاده داوود و رندان (شهرستان تهران)، فصلنامه برنامه­ریزی و توسعه گردشگری ، دوره 2، شماره 4: 158-145 .
  2. برگر پیتر و توماس لاکمن (1375). ساخت اجتماعی واقعیت، ترجمه فریبرز مجیدی، تهران : نشر مرکز.
  3. بدری، سیدعلی؛ رضوانی، محمدرضا؛ احمد ملکان؛ ترابی، ذبیح‌الله  (1394). متا سوات، ابزاری استراتژیک برای برنامه‌ریزی گردشگری پایدار (مورد مطالعه: روستای میغان)، فصلنامه برنامه­ریزی توسعه گردشگری، دوره 4، شماره 13: 50-29.
  4. ترنر، برای ان. کنتتامسون و دیگران (1381). دین وساختاراجتماعی، ترجمه بهرامپور و حسن محدثی، تهران، کویر.
  5. جلایی پور، حمیدرضا و محمدی، جمال (1387). نظریه های متاخر جامعه شناسی، تهران: نشر نی .
  6. حسن‌نژاد، مریم، براتی، جواد؛ رفیعی، هادی؛ مظهری، محمد (1393). شناسایی استراتژی‌های توسعه‌ی سرمایه‌گذاری گردشگری مذهبی در ایران (مطالعه‌ی موردی: زیارتگاه امام رضا (ع)، فصلنامه علمی- پژوهشی برنامه ریزی و توسعه گردشگری ، دوره 3، شماره 9: 109-88 .
  7. دورکیم، امیل (1383). صور ابتدایی حیات دینی، مترجم باقر پرهام، تهران: نشر مرکز.
  8. رنجبر دستنایی، محمود (1391). تحلیلی بر شناخت توانمندیها و برنامه ریزی راهبردی توسعه گردشگری در سد کارون 4 ، فصلنامه علمی –پژوهشی برنامه ریزی منطقه ای، شماره 7: 108-93 .
  9. رحمانی، خلیل؛ پورطاهری، مهدی؛ افتخاری؛ رکن الدین (1392). برنامه‌ریزی راهبردیِ توسعة گردشگری مذهبی در مناطق روستایی مطالعة موردی روستاهای دارای مکان‌های مذهبی اورامان تخت، نجار و هجیج ، فصلنامه علمی پژوهشی برنامه ریزی و آمایش فضا، دوره 17، شماره 1: 64-43 .
  10. ریتزر، جرج (1374). بنیان‌های جامعه‌شناختی خاستگاه های ایده های اساسی در جامعه‌شناسی، ترجمه تقی آزادارمکی، تهران: نشرسیمرغ.
  11. رحیم پور، علی و سید حسینی، سید داوود (1379)؛ سیمای جهانگردی اسلامی، تهران: محیا.
  12. سلطان مرادی، محمد (1390). گردشگری مذهبی درکشورهای اسلامی ومقایسه آن با ایران، پنجمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام: تبریز.
  13. سقایی، مهدی (1393). بررسی قابلیت‌های گردشگری روستایی در ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما  محمد حسین پاپلی یزدی: دانشگاه فردوسی مشهد.
  14. شارپلی ، جولیا  و ریچارد (1380). گردشگری روستایی،ترجمه رحمت الله منشی زاده و فاطمه نصیری، تهران: نشر منشی.
  15. شوتن، فرانس (1374). مجموعه مقالات جهانگردی وتوسعه، مرکزتحقیقات ومطالعه سیاحتی جهانگردی و تغییرفرهنگی، وزارت ارشاد، چاپخانه .
  16. شریفی تهرانی، محمد، جواد، یوسفی (1392). بررسی ارتباط بین گونه های گردشگری مذهبی، روستایی و بوم شناختی با گردشگری فرهنگی؛ مورد مطالعه: استان خراسان جنوبی، فصلنامه مطالعات فرهنگی -اجتماعی خراسان، شماره 25 : 33-1 .
  17. کرمی پور،کرم الله (1394). گردشگری دینی: ماهیت و کارکرد، مجموعه مقالات ششمین همایش ادیان توحیدی: اصفهان.
  18. کوهن، اریک (1392). گردشگری دینی یک تجربه آموزشی، مجموعه مقالات گردشگری دین و سفرهای معنوی، ترجمه محمد قلی پور و احسان مجیدی فرد، تهران: جامعه شناسان.
  19. کلانتری، عبدالحسین و فرهادی، محمد (1387).جوانان و مصرف گردشگری، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، دوره 1، شماره 2: 191-159.
  20. مومنی، مصطفی؛ صرافی، مظفر؛ قاسمی خوارزمی، محمد (1387). ساختار و کارکرد گردشگری مذهبی- فرهنگی و ضرورت مدیریت یکپارچه در کلان شهر مشهد، فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره 11: 38-13.
  21. ملکی، امیر و حاجی مظفری، سارا (1395). توزیع اجتماعی ذائقه فراغتی و تمایل به گردشگری (مطالعه موردی: شاغلان حوزه سلامت و درمان)، فصلنامه برنامه­ریزی و توسعه گردشگری، سال 5، شماره 17: 48-29.
  22. موسوی، میر نجف؛ سلطانی، ناصر؛ باقری کشکولی، علی (1393). تحلیلی بر نقش مذهب در توسعۀ گردشگری مذهبی، پژوهش­های جغرافیای انسانی، دوره 46 ، شمارة 4: 841-825.
  23. نوئل اسکات و جعفری، جعفر (1393) گردشگری در جهان اسلام، ترجمه مهدی رمضان زاده لسبویی، محمود حسن­پور و نازنین تبریزی، تهران: مهکامه.
  24. ویلم، ژانپل (1377). جامعه‌شناسی ادیان، ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران: موسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان.
  25. همایون، محمد‌هادی (1391). جهانگردی؛ ارتباطی میان‌فرهنگی: مطالعه تطبیقی الگوی غربی معاصر و الگوی اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
  26. هینک، ناتاکی(1384). جامعه شناسی هنر، ترجمه عبدالحسین نیک گهر، تهران: آگه.
  27. Amin, M. M. (2013). Religious Tourism in Egypt: A Case Study Analysis, The American University in Cairo, School of Global Affairs and Public Policy.
  28. Arasteh, M. and Mohammadi Eilami, R. (2011). The role of religion and Islam in the tourism industry of Iran, Social Science Research Network, Vol. 15: 34-51
  29. Brayan, G. (2015). Advancing tourism’s moral morphology: arctic tourism, Tourist Studies,15(1): 3–26.
  30. Czernek, K. (2016). Determinants of cooperation in a tourist region, Annals of Tourism Research, 40: 83–104.
  31. Duman, T. (2011). Value of Islamic tourism offering: Perspectives from the Turkish experience, World Islamic Tourism Forum, Kuala Lumpur, Malaysia.
  32. Faghri, R. (2007). Tourism Planning and Policy Making of the Islamic Republic of Iran: Analysis of the Four Five-Year Development Plans, Unpublished Master’s Thesis, Lulea University of Technology: Sweden.
  33. Hall, C.M. and Saarinen, J. (2015) Tourism and Change in the Polar Regions: Climate, Environments and Experiences, New York: Routledge.
  34. Mayer. G. (2004). New research network for Islamic tourism new research network for Islamic tourism, Islamic Tourism, 55-74.
  35. Timothy, D.J. and Olsen, D.H. (2006). Conclusion: Whither Religious Tourism? Tourism, Religion and Spiritual Journeys, London & New York, NY: Routledge is an imprint of the Taylor & Francis Group.
  36. Suleiman, J.S.H. and Mohamed, B. (2011). Factors impact on religious tourism market: The case of the Palestinian territories, International Journal of Business and Management, 6(7): 254-260.
برنامه ریزی و توسعه گردشگری
دوره 6، شماره 21
شهریور 1396
صفحه 116-135

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار