بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت در توسعه گردشگری پایدار با نقش میانجی اثرات گردشگری (مطالعه موردی: شهر سرعین)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت و اقتصاد، دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانشجوی دکترای گردشگری، دانشگاه علامه طباطبایی

3 کارشناسی ارشد مدیریت جهانگردی، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

این پژوهش به بررسی نقش سرمایه اجتماعی بر مشارکت در توسعه گردشگری پایدار با نقش میانجی اثرات اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی درک­شده به وسیله جامعه میزبان در شهر سرعین انجام شده است. این پژوهش از نوع کاربردی و از نظر روش پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه می ­باشد. نمونه آماری به دست آمده با استفاده از فرمول کوکران تعداد 385 نفر از ساکنین شهر سرعین و روش نمونه­گیری از نوع تصادفی در دسترس می باشد. تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیات با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی و مدل‌سازی معادلات ساختاری و با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای SPSS و SMARTPLS انجام شده است. نتایج تحقیق حاکی از وجود رابطه مثبت و معنادار سرمایه اجتماعی با سه متغیر اثرات اقتصادی گردشگری (0.382)، اثرات اجتماعی- فرهنگی گردشگری (0.517) و متغیر مشارکت در توسعه گردشگری پایدار (0.348) می‌باشد. همچنین رابطه اثرات اقتصادی درک­شده بر مشارکت در توسعه گردشگری پایدار با توجه به ضریب مسیر (0.189) و مقدار t به دست آمده (2.467)، مورد تایید قرار گرفت. اما رابطه اثرات اجتماعی- فرهنگی درک­شده بر مشارکت در توسعه گردشگری پایدار تایید نشد که این امر حاکی از آن است که توسعه گردشگری در حوزه اثرات اجتماعی- فرهنگی گردشگری، به گونه­ای نبوده که بتواند سرمایه اجتماعی جامعه محلی سرعین را با خود همراه کند. همچنین نتایج نشان داد که سرمایه اجتماعی به صورت غیرمستقیم و با نقش میانجی اثرات اقتصادی گردشگری بر مشارکت در توسعه گردشگری پایدار تاثیر مثبت و معناداری دارد. اما رابطه سرمایه اجتماعی با نقش میانجی اثرات اجتماعی- فرهنگی گردشگری بر مشارکت در توسعه گردشگری پایدار در شهر سرعین مورد تایید قرار نگرفت.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. اکبریان­رونیزی، سعیدرضا (1392). بررسی رابطه توسعه گردشگری و سرمایه اجتماعی در نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان سولقان تهران)، مجله برنامه­ریزی و توسعه گردشگری، سال 2، شماره 6: 92- 75.
  2. ایمان، محمدتقی؛ مرادی، گلمراد (1388). بررسی رابطه بین رضایت اجتماعی و هویت ملی با تعهد اجتماعی جوانان (مورد مطالعه: شهر شیراز)، مجله جامعه­شناسی کاربردی، سال20، شماره 2: 174- 155.
  3. چلبی، مسعود (1375). جامعه­شناسی نظم: تحلیل و تشریح نظری نظم اجتماعی، (چاپ اول)، تهران، نشر نی.
  4. حبیبی، فاتح (1395). بررسی نقش سرمایه اجتماعی در تمایل به ورود گردشگر (مطالعه موردی: شهرستان مریوان)، فصلنامه مطالعات شهری، شماره 18: 50- 37.
  5. رومیانی، احمد؛ عنابستانی، علی اکبر؛ ولائی، محمد (1394). تحلیلی بر اثرات سرمایه اجتماعی بر روی توسعه پایدار روستایی دهستان رومشگان غربی- شهرستان کوهدشت، فصلنامه علمی- پژوهشی فضایی جغرافیایی، سال 15، شماره 52: 115- 97.
  6. شکوهی­دولت­آبادی، محمود؛ مسعود، محمود (1389). پیاده راه عاملی برای افزایش سرمایه اجتماعی، نشریه انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، دوره 1، شماره1: 66- 55.
  7. ضیایی، محمود؛ امین بیدختی، علی اکبر؛ قربانی، فاطمه (1392). ارزیابی ظرفیت جامعه محلی برای توسعه پایدار گردشگری، فصلنامه مطالعات گردشگری، سال 8، شماره 24: 88- 59.
  8. عینالی، جمشید؛ فراهانی، حسین؛ رومیانی، احمد (1392). ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در توسعه گردشگری روستایی با تأکید بر خانه­های دوم (مطالعه موردی: دهستان حصار ولیعصر شهرستان بوئین­زهرا)، مجله برنامه­ریزی و توسعه گردشگری، دوره 2، شماره 6: 74- 52.
  9. غزانی، عزت­الله؛ بیژنی، مسعود؛ چیذری، محمد (1395). نقش سرمایه اجتماعی در توسعه گردشگری طبیعی مردم­نهاد از دیدگاه روستاییان استان مازندران، مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 12، شماره 1: 69- 53.
  10. غفاری، غلام­رضا؛ معاون، زهرا (1392). سهم سرمایه­های اجتماعی و فرهنگی در میزان تمایل به گردشگری در دو سایت حافظیه و تخت جمشید شیراز، مجله جامعه­پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 4، شماره 1: 127- 113.
  11. میرفردی، اصغر؛ مختاری، مریم؛ حیدری، علی؛ دانش­پذیر، علی (1393). بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر میزان گرایش به ورود گردشگر (مورد مطالعه: شهر یاسوج)، مجله برنامه­ریزی و توسعه گردشگری، سال 3، شماره 10: 125- 106.
  12. میرک­زاده، علی­اصغر؛ شیری، نعمت­الله؛ هدایتی­نیا، سعید (1392). تأثیر ابعاد سرمایه اجتماعی بر نیت کارآفرینانه دانشجویان کشاورزی، مجله تحقیقات اقتصادی و توسعه کشاورزی ایران، دوره 45، شماره2: 246- 235.
  13. Akis, S., Peristianis, N. and Warner, J. (1996). Residents’ attitudes to tourism development: the case of Cyprus, Tourism Management, Vol. 17, Issue. 7, PP: 481- 494.
  14. Andereck, K. L., Valentine, K. M., Richard, C. K. and Vogt, C. A. (2005). Residents’ perceptions of community tourism impacts, Annals of tourism Research, 32 (4):1056-1076.
  15. Beeton, S. (2006). Community development through tourism, In: Land link Press, Australia.
  16. Berger-Schmitt, R. (2000). Social cohesion as an Aspect of the Quality of societies: concept and Measurement, Center for Survey Research and Methodology (ZUMA).
  17. Blore, M. L. (2015). The role of social capital in community-based natural resource management: A case study from South Africa, MSc dissertation, University of Pretoria, http://hdl.handle.net/2263/48954.
  18. Brohman, J. (1996). New Directions in Tourism for Third World Development, Annals of Tourism Research, 23(1): 48-70.
  19. Cole, S. (2006). Information and Empowerment: The keys to Achieving Sustainable Tourism, Journal of Sustainable Tourism, 14(6): 629- 644.
  20. Cushman, J. W. (1992). The Organizational Dynamics of Teacher Workplace Commitment: A study of urban elementary and middle schools, Educational Administration Quarterly, 28 (1): 5- 42.
  21. Drake, S. P. (1991). Local Participation in Ecotourism Projects, Washington DC: Island Press.
  22. Dyer, P., Gursoy, D., Sharma, B. and Carter, J. (2007). Structural modeling of resident perceptions of tourism and associated development on the Sunshine Coast, Tourism Management, 28(1): 409- 422.
  23. Esfandabadi, H. M., Farsi, J. Y., Mobaraki, M. H. and Esfandabadi A. R. M. (2016). The Effect of Social Capital on Opportunity Recognition in Entrepreneurs as Mediated by the Social Network: A Case of Managers in the Science and Technology Park of the University of Tehran. Arabian Journal of Business and Management, Review, 6:199, doi:10.4172/2223-5833.1000199.
  24. Garrod, B. (2003). Local Participation in the Planning and Management of Ecotourism: A Revised Model Approach, Journal of Ecotourism, 2(1): 33-53.
  25. Gilliland, D. I. and Bellow D. C. (2002). Two side to Attitudinal Commitment: The Effect of Calculative and loyalty Commitment on Enforcement Mechanism in Distribution Channels,  Journal of Academy Marketing, Science, 30(1): 24- 43.
  26. Harpham, T. and Grant, E. (2002). Measuring social capital within health surveys: Key issues, Health policy and planning, 17(1): 106-111.
  27. Hung Lee, T. (2012). Influence Analysis of Community Resident Support for Sustainable Tourism Development, Tourism Management, 34(1): 37- 46.
  28. Hwang, D. H., Stewart, P. W. and Ko, D. W. (2012). Community-based action to influence tourism development, Journal of Travel Research, 51(3): 328-341.
  29. Hwang, D. and Stewart W. P. (2016). Social Capital and Collective Action in Rural Tourism, Journal of Travel Research, 56(1):81- 93.
  30. Jones, S. (2005). Community-based ecotourism: The significance of social capital, Annals of Tourism Research, 32 (2): 303-324.
  31. Kay, A. (2006). Social capital: the social economy and community development, Community Development Journal, 41(2): 160-173.
  32. Kim, k., Uysal, M. and Sirgy, J. (2013). How does tourism in a community impact the quality of life of community residents, Tourism Management, Vol. 13, June 2013, PP:527-540.
  33. Kim, S., Park, E. and Phandanouvong T. (2014). Barriers to Local Residents’ Participation in Community-Based Tourism: Lessons from Houay Kaeng Village in Laos, SHS Web of Conferences12, 01045, DoI: 10.1051/shSconf/20141201045.
  34. Ko, D. W. and Stewart, W. P. (2002). A structural equation model of residents’ attitudes for tourism development, Tourism Management, 23(1): 521-530.
  35. Kumar, S. (2002). Methods for Community Participation: A Complete Guide for Practitioners, London: ITDG Publishing.
  36. Lai, P. H. and Nepal, S. K. (2006). Local perspectives of ecotourism development in Tawush: an nature reserve, Tourism Management, 27(1):1117-1129.
  37. Lane Bernard (1994). Sustainable rural Tourism, strategies: at Tool Far development and conservation, Journal of sustainable Tourism, 2(2):12-18.
  38. Leana, C. R. and Van Buren, H. J. (1999). Organizational social and employment practices, Academy of Management Review, 24(1): 538-555.
  39. Lepp, A. (2007). Residents’ attitudes towards tourism in Bigodi village, Uganda, Tourism Management, 28(1): 876-885.
  40. Liu, J., Qu, H., Huang, D., Chen, G., Yue, X., Zhao, X. and Liang, Z. (2014), The role of social capital in encouraging residents' pro-environmental behaviors in community-based ecotourism, Tourism Management, 41(1):190-201.
  41. Macbeth, J., Carson, D. and Northcote, J. (2004). Social capital, tourism and regional development: SPCC - as a basis for innovation and sustainability, Current Issues in Tourism, 7(6): 502-522.
  42. McCool, S. and Martin, S. (1994). Community attachment and attitudes toward tourism development, Journal of Travel Research, 32(3): 29-34.
  43. Mearns, K. (2010). The sustainability of community-based ecotourism in southern Africa, Ph.D. Dissertation, University of Portsmouth, United Kingdom.
  44. Mthembu, B. M. J. (2011). Rural tourism as a mechanism for poverty alleviation in KwaZulu-Natal: the case of Bergville, ph. D. thesis, Department of recreation and tourism, University of Zululand.
  45. Nahapiet, J. and Ghoshal, S. (1998). Social capital, intellectual capital, and the organizational Advantage, Academy of Management Review, 2(1): 242-267.
  46. Nordin, A. O. S., Lonik, K. A. T. and Jaafar, M. (2014). Empowering local communities through tourism entrepreneurship: The case of micro tourism entrepreneurs in Langkawi island, Vol. 12, 2014, 4th International Conference on Tourism Resaerch (41CTR).  DOI: 10.1051/shsconf/20141201101.
  47. Paimin, N. F. V., Modilish, S., Mogindol, S. H., Johnny, C. and Thamburaj J. A. (2014). Community participation and barriers in rural tourism: A case study in Kiulu, Sabah, SHS Web of Conferences12, 01003, DOI: 10.1051/shsconf/20141201003.
  48. Park, D. B., Lee, K. W., Choi, H. S. and Yoon, Y. (2012), Factors influencing social capital in rural tourism communities in South Korea, Tourism Management, 33(6): 1511-1520.
  49. Pawar, M. (2006). Social capital, Social Science Journal, 43(2): 211-226.
  50. Pongponrat, K. and Chantradoan, N. J. (2012). Mechanism of social capital In community tourism participatory planning in Samu island: Thailand (An International Multidisciplinary), Journal of Tourism, 7(1): 339-349.
  51. Rachmawati, E. (2014). Host community’s social and cultural capital for ecotourism development in indonesia, DOI:10.1051/shsconf/20141201035.
  52. Saarinen, J. (2006). Traditions of sustainability in tourism studies, Annals of Tourism Research, 33(1):1-4.
  53. Sheldon, P. J. and Abenoja, T. (2001). Resident attitudes in a mature destination: The case of Waikiki, Tourism Management, 22(4): 435-443.
  54. Simmons, D. G. (1994). Community participation in tourism development, Tourism Management, 15(2): 98-108.
  55. Singh, S., Timothy, D. J. and Dowling R. K. (2003), Tourism and Destination Communities, Oxon, UK & Cambridge, USA: CABI Publishing.
  56. Stone, w. (2001). Measuring social capital, Australian Institute of Family studies, Research, paper No. 24.
  57. Tosun, C. (2000). Limits to community participation in the tourism develop­ment process in developing countries, Tourism Management, 21(1): 613-633.
  58. Tosun, C. (2002). Host perceptions of impacts: A comparative tourism study, Annals of Tourism Research, 29(1): 231-253.
  59. United Nations Environment Programme (UNEP) and World Tourism Organization (WTO), (2005). Making tourism more sustainable: a guide for policy makers, Madrid, Spain, World Tourism Organization.
  60. Uslaner, E. M. (1999). Trust but verify: social capital and moral behavior, social science Information, 38(1): 29-56.
  61. Vadapalli, D. K. (2012). Heterogeneity in associational memberships: A latent class approach to the empirics of social capital, Ph.D. Dissertation, Case Western Reserve University, Cleveland, Ohio, United States.
  62. Van Beuningen,  J. and Schmeets, H. (2013). Social capital in 2009: an index for the Netherlands, Procedia: Social and Behavioral Sciences, 72(1):73-90.
  63. Zhao, S. and Zhu, Y. (2017). The influence of social capital on small micro manufacturing venture in China, Vol. 100, 2017, 13th Global Congress on Manufacturing and Management (GCMM 2016) DOI: 10.1051/ 710004013.
برنامه ریزی و توسعه گردشگری
دوره 6، شماره 22
آذر 1396
صفحه 118-143

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار