برنامه ریزی توسعه صنعت گردشگری مبتنی بر روش آینده پژوهی و سناریونویسی (مطالعه موردی: شهر یاسوج)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف پژوهش حاضر، آینده پژوهی و سناریو نگاری در توسعه و بهبود صنعت گردشگری شهر یاسوج بر پایه روش تحلیل اثرات متقاطع و CIB می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از حیث روش پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی و سناریو نگاری صورت گرفته است. پژوهش در سه مرحله تعیین شاخص های کلیدی از طریق روش دلفی، شناسایی پیشران های حیاتی از طریق نرم افزار MicMac بر پایه روش تحلیل اثرات متقاطع و تدوین سناریو بر پایه Scenario Wizard مبتنی بر روش سایب انجام گرفته است. جامعه آماری در مرحله اول 30 نفر از متخصصان جغرافیا و برنامه ریزی شهری و منطقه ای، متخصصان گردشگری و کارشناسان خبره اجرایی استان، در مرحله دوم به صورت هدفمند هیئت 15 نفری و در مرحله سوم به صوت متمرکز انتخاب شدند. نتایج حاصل از پژوهش از میان 37 عامل کلیدی، 8 پیشران حیاتی از جمله؛ شرایط آب و هوایی و اقلیم، طرح جامع گردشگری، تأسیسات زیربنایی، رسانه ها، خدمات رفاهی، آداب و رسوم، بخش خصوصی و امنیت را به عنوان عوامل و پیشران های کلیدی توسعه صنعت گردشگری شهر یاسوج مشخص کرد. در نهایت پیشران های حیاتی در80 حالت با سه وضعیت تدوین و 80 درصد وضعیت ها نشان از مطلوبیت و 20 درصد نشان از ثبات و بحران سازمان فضایی صنعت گردشگری داشتند. مطلوب ترین سناریو، سناریوی شماره یک پیشنهاد گردیده که مبتنی بر حفظ، تدوین، افزایش، تعامل، توسعه، رشد کمی و کیفی، افزایش و بهبود امنیت خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. افخمی، بهروز، علیزاده، محمد و اروجی، حسن  (1396). شناسایی عوامل مؤثر بر رضایت گردشگران میراث از مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین اردبیلی، نشریه مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 12، شماره 37: 114-95.
  2. پورمحمدی، محمدرضا (1389). برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات سمت، چاپ ششم.
  3. تقدیسی، احمد، وارثی، حمید رضا، احمدیان، مهدی و عسکری، حمید (1394). شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری در مناطق روستایی(مطالعه موردی: مناطق روستایی شهرستان جیرفت)، مجلّة پژوهش و برنامه ریزی روستایی، سال 4، شماره 1: 14-1.
  4. خاکی، غلام رضا و طبائیان، سید کمال (1386). میزگرد آینده شناسی ضرورتی برای ورود مقتدرانه بـه فـردا، مجله تدبیر، قـسمت 2، شماره 79: 27-18.
  5. خیرگو، منصور و شکری، زینب (1390). توسعه فرآیند سیاستگذاری با استفاده از راهبرد آینده نگاری، فصلنامه علمی –پژوهشی مدیریت نظامی، شماره 24: 125-103.
  6. زالی، نادر و بهشتی، محمد باقر (1388). شناسایی عوامل کلیدی توسعة منطقه ای با رویکرد برنامه ریزی بر پایة سناریو(مطالعه موردی استان: آذربایجان شرقی)، نشریه برنامه ریزی و آمایش فضا، دوره 15، شماره 1: 63-41.
  7. ضیایی، محمود، عباسی، داود، کاظمیان، غلامرضا و کروبی، مهدی (1396). طراحی و تدوین الگوی سه بعدی مدیریت گردشگری شهر تهران، نشریه مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 12، شماره 37: 24-1.
  8. عطریان، فروغ، عظیمی، نورالدین و زالی، نادر (1394). آینده نگاری راهبردی و سیاست گذاری توسعه گردشگری منطقه ای با رویکرد سناریونویسی(نمونه موردی: استان همدان)، پایان نامه کارشناسی ارشد گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان.
  9. قادری، رضا، هادیانی، زهره، محمدی، کاوه و ابوبکری، طاهره (1390). استراتژی های برنامه ریزی های منطقه ای گردشگری با استفاده از تکنیک Swot(مطالعه ی موردی: شهرستان پیرانشهر)، فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، سال اول، شمار3، صص: 43-27.
  10. کاظمی، مهدی(1389)، مدیریت گردشگری، انتشارات سمت، چاپ دوم.
  11. کانتری، محسن و ملک، مرضیه (1393). تحلیل فضایی و سطح بندی جاذبه های گردشگری و زیرساخت ارتباطی و شبکه ی راه در مناطق کویری ایران(مطالعه موردی: شهرستان خور و بیابانک)، مجله مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال 5، شماره 17: 53-17.
  12. میرکتولی، جعفر و مصدق، راضیه (1389). بررسی وضعیت گردشگری روستایی و نقش آن در رونق صنایع دستی(پژوهش موردی: دهستان استرآباد جنوبی)، مجله مطالعات پژوهش های شهری و منطقه ای، شماره 7: 154-137.
  13. ناظمی، امیر(1386). سمینار آشنایی با آینده نگاری منطقه ای، مرکز ملی آمـایش سـرزمین، سازمان مدیریت و برنامه ریزی آذربایجان شرقی.
  14. Asan, S.S. and Umut, A. (2007). Qualitative cross-impact analysis with time consideration, Technological forecasting, and social change Management, 74(5): 101-120.
  15. Conaghan, A., Hanrahan, J. and McLoughlin, E. (2015). A model for the transition towards the sustainable management of tourism destinations in Ireland, International Journal for Responsible Tourism, 4(2): 103-122.
  16. Fahey, L. and Robert M. (2000). Learning from the future, competitive foresight scenarios, Canada, Regional Studies Management, Vol. 4: 57-81.
  17. George, J.P. and Pramod, V.R. (2014). An interpretive structural model (ISM) analysis approach in steel re rolling mills (SRRMs), International Journal of Research in Engineering and Technology, 2(4): 106-125.
  18. Hawkins, Donald, E. and Shaun, M. (2007). The World Bank’s role in tourism development, Annals of Tourism Research, 34(2): 348–363.
  19. Lesly, F. (2000). Sustainable Tourism Master Plan of Baneh, https://www.uneca.org/publications/sustainable-tourism-master-plan
  20. Manuel, R., Patricia Pinto and João, S. (2017). Residents’ attitudes and the adoption of pro-tourism behaviours: The case of developing island countries, Tourism Management, Vol. 61: 523–537.
  21. Hall, M. and Stephen, J. (2002). The Geography of Tourism and Recreation: Environment, Place, and Space, Rutledge Publisher, edition 2nd, 200.
  22. Miles, I. and Keenan, M. (2002). Practical Guide to regional Foresight in the United, Kingdom". Prest Policy Regional in Engineering, Science and Technology, University of Manchester United Kingdom.
  23. Peter, S. R.R. (2017). Productivity growth and income in the tourism sector: Role of tourism demand and human capital investment, Tourism Management, Vol. 61:  523–537.
  24. Prasanna, S. and Raja Ramanna, T. (2014). Application of ICT Benefits for Bulding Project Management Using ISM Model, International Journal of Research in Engineering and Technology, 3(6): 68-78.
  25. Smith, J., Reid, S. and McCloskey, R. (2007). The effectiveness of regional marketing alliances: A case study of the Atlantic Canada tourism partnership 2000– 2006, Tourism Management, 29(3): 581-593.
برنامه ریزی و توسعه گردشگری
دوره 6، شماره 23
اسفند 1396
صفحه 8-30

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار