بررسی عوامل مؤثر بر مطلوبیت پیاده راه ها با رویکرد گردشگری شهری (مطالعه موردی: پیاده راه محدوده مرکزی شهر رشت)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گیلان

2 دانشگاه گیلان

3 استادیار/دانشگاه گیلان

چکیده

هدف پژوهش حاضر ابتدا بررسی وضعیت موجود پیاده راه بخش مرکزی شهر رشت براساس چهار معیار (دسترسی، آسایش و راحتی، تصویرپذیری وکاربری و فعالیت‌ها) و سپس ارزیابی تأثیر هر یک از این معیارها بر مطلوبیت این پیاده راه برای گردشگران بوده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی، و شیوه گردآوری اطلاعات اسنادی و پیمایشی است. جامعه آماری، گردشگرانی هستند که به صورت پیاده از محدوده مرکزی شهر رشت بازدید کرده اند. حجم نمونه براساس فرمول کوکران 322 نفر بوده است. از آزمون تی تک نمونه‌ای و رگرسیون چندگانه برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است درمجموع از بین چهار شاخص مهم و اثرگذار بر مطلوبیت پیاده راه محدوده مرکزی شهر رشت بر اساس نظر گردشگران، شاخص‌های تصویرپذیری، آسایش و راحتی و شاخص وجود کاربری‌ها و فعالیت‌های خاص گردشگری وضع مناسبی دارند (بالاتر از میانگین متوسط). همچنین نتایج مدل رگرسیونی حاکی از تأثیرگذاری مثبت شاخص‌های چهارگانه تحقیق بر مطلوبیت پیاده راه موردمطالعه است که از این میان، شاخص تصویرپذیری بیشترین تاثیر را بر مطلوبیت پیاده راه برای گردشگران داشته است و بعد از آن، به ترتیب شاخص های دسترسی، وجود کاربری های خاص گردشگری و سپس شاخص آسایش و راحتی قرار دارند.

کلیدواژه‌ها


ابراهیم­زاده، عیسی و اسفندیاری مهنی، حمیده (1397). بررسی نقش پیاده راه­های شهری در توسعه گردشگری پایدار مطالعه موردی: خیابان 15 خرداد تهران. گردشگری شهری، دوره 5، شماره 3، 142-131.
اسلامی، عارفه، شهبازی، طاهره و ابراهیمی دهکردی، امین (1396). ارزیابی قابلیت پیاده راه در چارچوب رضایتمندی گردشگران نمونه موردی: پیاده راه علم الهدی رشت. فصلنامه فضای گردشگری، سال هفتم، شماره 25، 100-83.
اسمعیلی، فضل‌الله، نخعی، مهدیه و خداداد، مهدی (1394). بررسی میزان رضایتمندی گردشگران از کیفیت پیاده راه‌های گردشگری (ناهارخوران-گرگان). اولین کنفرانس بین‌المللی هنر، صنایع‌دستی و گردشگری، 24 دی‌ماه 1394، موسسه عالی علوم و فناوری خوارزمی، شیراز، ایران.
پاکزاد، جهانشاه (1385). مبانی نظری و فرایند طراحی شهری. انتشارات شهیدی، تهران 1385.
جوری، آمنه، سرور، رحیم و منیری، جاوید (1394). بررسی امکان ایجاد پیاده راه‌های گردشگری در مراکز شهری (موردشناسی: مرکز شهر زنجان). جغرافیا آمایش شهری-منطقه ای، شماره‌ی 15، 176-155.
حجتی، الهه (1394). ارتقای گردشگری شهری با رویکرد پیاده راه‌سازی( نمونه موردی: محور خیابان حافظ شیراز). سومین کنگره بین‌المللی عمران، معماری و توسعه شهری، 31-29 دسامبر، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
رحیمی نژاد، فرزاد (1395). تبدیل خیابان‌های شاخص شهری به پیاده راه با رویکرد گردشگری نمونه موردی خیابان شهدا شهر خرم‌آباد. کنفرانس بین‌المللی مهندسی شهرسازی،عمران و معماری، تیر 1395، 11-1
رسولی، سارا و رحیم دخت خرم، سمیرا (1388). ایجاد منظر شهری مطلوب در مسیرهای پیاده. نشریه معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، دوره 2، شماره 3، 103-112.
رهنمایی، محمدتقی (1390). گردشگری شهری، تهران: سازمان شهرداری‌ها.
رهنمایی، محمدتقی، ملک نیا، محبوبه و جهانیان، منوچهر (1390). نقش محورهای فرهنگی و تاریخی منطقه 12 در توسعه گردشگری شهر تهران. فصلنامه علمی-پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال 3، شماره‌ی 4، 101-83.
شهرداری رشت (1393). طرح پیاده راه‌سازی و ارتقای کالبدی محدوده مرکزی شهر رشت.
طالبی، مانی، ویسی، رضا و گنجی افسوران، مسلم (1395). برندسازی شهری در بستر بازآفرینی شهر رشت؛ جلد اول: دیدگاه‌ها، نظریه‌ها و مصادیق. رشت، انتشارات رمه.
کاشانی جو، خشایار (1395). پیاده‌راه‌ها؛ از مبانی طراحی تا ویژگی‌های کارکردی. چاپ دوم. تهران: آذرخش.
محمدپور زرندی، حسین و امینیان، ناصر (1394). ارزیابی قابلیت‌های بازآفرینی پیاده راه‌های گردشگری از منظر توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: خیابان 15 خرداد تهران). فصلنامه علمی-پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، سال 3، شماره‌ی 11، 21-1.
محمدی، محمود و چنگلوایی، یونس (1392). ارزیابی مؤلفه‌های کیفیت فضای شهری بر میزان مطلوبیت مسیرهای پیاده گردشگری(مورد پژوهی اولویت‌بندی مسیرهای گردشگری پیاده در شهر اصفهان). نشریه علمی-پزوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، شماره5، بهار و تابستان 1392. 32-15.
مرادپور، نبی، تقوی زیروانی، اسماعیل و قربانی، حمید (1396). بررسی تأثیر شاخص­های پیاده­مداری بر توسعه گردشگری پیاده شهری (نمونه موردی: شهر خرم­ آباد). مجله گردشگری شهری، دوره 4، شماره 2، تابستان 1396، 112-99.
معینی، سید مهدی (1391). شهرهای پیاده مدار. سازمان زیباسازی شهر تهران، انتشارات آذرخش، چاپ سوم 1391.
منیری فر، حسین و اسعدی، نازلی (1395). اهمیت و نقش پیاده راه در توسعه گردشگری (مطالعه موردی: پیاده راه تربیت). کنفرانس بین‌المللی مهندسی معماری و شهرسازی، 7خرداد 1395، تهران، ایران.
Aksoz, O. & BÂCdorin, P. (2012) the importance of urban tourism for hotel marketing policies; the case of Eskisehir, geo journal of tourism and geo sites, Vol.9, No.1, pp.1- 11.
Blaga, Oana-E. (2013). Pedestrian zones as important urban strategies in redeveloping the community-case study: Alba Iulia Borough Park. Transylvanian Review of Administrative Sciences, No. 38 E/2013, pp. 5-22.
 Cowan, Robert (2008). The Dictionary of Urbanism. Streetwise Press.
Demir, A. & Cakiroglu, I. & Alyuz, U. and Demir, G. (2016). Evaluation Environmental and Social Impacts of Pedestrianization in Urban Historical Areas: Istanbul Historical Peninsula Case Study, Journal of Traffic and Logistics Engineering, Vol.4, No.1, pp.83-87.
Henderson, J. (2018). "Making cities more workable for tourists: a view from Singapore’s streets", International Journal of Tourism Cities.
Higham, J., Lueck, M., (2002). Urban ecotourism: a contradiction in terms. Journal of ecotourism. Pedestrian. 36- 51.
Karupiah, P. and Bello Bada, A. (2018), “A qualitative study on walking in the Penang Botanical Gardens, Malaysia”, Annals of Leisure Research, Vol. 21 No. 2, pp. 199-214.
Liszewski, S. (2009).Urban Tourism Exploration Space: The Example of Lodz. Institute of Urban Geography and Tourism. Tourism 2009, 19/1–2.
Pearce, Douglas G. (2001). An International Framework for Urban Tourism Research. Annals of Tourism Research, Vol.28, No. 4, pp. 926- 946.
Ram, Y., Hall, C. Michael. (2018). "Walking tourism in cities: introducing the special issue", International Journal of Tourism Cities, Vol. 4 Issue: 3, pp.281-284.
 Ujang, N; Muslim, Z (2015). Walkability and Attachment to Tourism Places in the City of Kuala Lumpur, Malaysia. Athens Journal of Tourism - Volume 2, Issue 1 – Pages 55-68.
Vural Arslan, T., Durak, S., Dizdar Gebesce, F., and Balcik, B. (2018). "Assessment of factors influencing walkability in shopping streets of tourism cities: case of Bursa, Turkey", International Journal of Tourism Cities, Vol. 4 Issue: 3, pp.330-341.