ارزیابی منظر شهری به‌منظور تبیین برند گردشگری شهر نمونه موردمطالعه کلان‌شهر اصفهان

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 گروه برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشیار گروه برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

منظر شهری یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند بر برند شهری تأثیر به سزایی داشته باشد. شهرهای مقصد گردشگری بیش از دیگر شهرها به کیفیت منظر شهری وابسته هستند، زیرا آنچه در ابتدا توجه افراد را به خود جلب می‌کند و اولین قضاوت‌ها را نسبت به شهر در ذهن گردشگران ایجاد می‌کند منظر شهر است. توجه به این مسئله در مورد شهر اصفهان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری ایران با پیشینه غنی تاریخی، فرهنگی، هنری، طبیعی و... بسیار ضروری است. این پژوهش با هدف تحلیل منظر شهر اصفهان به‌منظور تبیین برند گردشگری، به ارزیابی کارشناسانه 100 منظر مهم و گردشگر پذیر شهر اصفهان شامل منظر تاریخی، منظر طبیعی، فرهنگی و... از دو بعد عینی و ذهنی و بر اساس 25 شاخص می‌پردازد. از روش تحلیل خوشه‌ای با نرم‌افزار SPSS برای تحلیل مناظر و شاخص‌های عینی و ذهنی مناظر استفاده‌شده است. نتایج نشان می‌دهد منظر تاریخی-طبیعی اصفهان دارای بالاترین امتیاز در میان خوشه‌ها بوده و رابطه معناداری بین بعد عینی منظر (جنبه فیزیکی و جنبه عملکردی)و بعد ذهنی(ادراکی-معنایی) منظر وجود دارد و مناظر با جنبه‌های کالبدی و عملکردی مطلوب بار ذهنی و معنایی بالاتری در ذهن مخاطب دارند.

کلیدواژه‌ها


آتشین بار، محمد (1388). تداوم هویت در منظر شهری، مجله ی باغ نظر، شماره 12، صص45-56.
امین زاده، بهناز (1394). ارزش ها در طراحی منظر شهری:  پایداری، زیبایی و هویت، تهران: دانشگاه تهران.
بریمانی، فرامرز؛ رمضان زاده لسبوئی، مهدی؛ تبریزی، نازنین و نوذراصل، سهند (1397). ارزیابی رقابت‌پذیری مقاصد گردشگری سلامت با تأکید بر منابع و جاذبه‌های محوری(مطالعه ی موردی : چشمه‌های آبگرم رامسر)، نشریه ی علمی جغرافیا و برنامه‌ریزی، شماره ی 22(63)، صص26-50
پاکرو، نازلی؛ ستارزاده، داریوش؛ بلیلان، لیدا و موسوی، میرسعید (1398). بررسی تاثیر حس تعلق به مکان و کیفیت فضاهای سبزشهر در برندینگ شهری (مطالعه ی موردی:کلانشهر تبریز)، نشریه ی تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره ۲۱ (۶۰)، صص ۱۷۷- ۱۹۹
پاکزاد، جهانشاه (1386). راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران، تهران: وزارت مسکن و شهرسازی.
سیف‌الدینی، فرانک؛ رهنمایی، محمدتقی؛ فرهودی، رحمت اله و جعفری مریم (1393). روش‌شناسی مطالعات منظر شهری در گردشگری، فصلنامه ی برنامه‌ریزی و توسعه ی گردشگری، شماره ی 8، صص 31-52.
صنایعی، علی و مولایی، احمدرضا (1393). برند سازی در مقاصد گردشگری. شیراز: پایگاه استنادی علوم جهان اسلام و نامه پارسی.
فراهانی، حجت اله و عریضی، حمیدرضا (1388). روش‌های پیشرفته پژوهش در علوم انسانی، اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی. چاپ دوم.
فیضی، محسن و اسدپور، علی (1392). فرآیند بازآفرینی منظر میدان‌ها شهر تهران باهدف ارتقای تعاملات اجتماعی شهروندان، فصلنامه ی مطالعات شهری، شماره ی 7، صص 3-14.
فیضی، سلمان؛ حیدری، رحیم و روستایی، شهریور (1399). بررسی تاثیر برندسازی مقاصد بر توسعه گردشگری شهری(مورد مطالعه کلانشهر تبریز)، نشریه ی تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره ی ۲۰(۵۹)، صص۲۲۹-۲۵۲.
کیانی فیض آبادی، زهره (1395). تاثیر تصویر و شخصیت مقصد بر دلبستگی و رضایت گردشگران (مطالعه ی موردی: گردشگران داخلی شهر اصفهان)، برنامه­ریزی و توسعه ی گردشگری، شماره 5(16)، صص 168-187.
ماهان، امین و منصوری، سید امیر (1395). مفهوم منظر با تأکید بر نظر صاحب‌نظران رشته‌های مختلف، فصلنامه ی باغ نظر، شماره ی 7، صص 47-28.
منصوری، سید امیر و شفیعا، سعید (1398). آشنایی با منظر (گردشگری منظر)، تهران: انتشارات مهکامه.
وحدت، سلمان؛ سجاد زاده، حسن و کریمی مشاور، مهرداد (1394). تبیین ابعاد مؤثر بر منظر خیابان در جهت ارتقای خوانش منظر فضاهای شهری، فصلنامه ی مطالعات شهری، شماره ی 17، صص 15-35.
 
Boo, S., Busser, J., Baloglu, S., (2009), A model of customer-based brand equity and its application to multiple destinations, Journal of Tourism Management, 30(2009), 219–231.
Chen, H, Rahman, I., (2018), Cultural tourism: An analysis of engagement, cultural contact, memorable tourism experience and destination loyalty, Tourism Management Perspectives, (26): 153–163.
Dedeoğlu, B. B., Van Niekerk, M., Weinland, J., Celuch, K., (2019), Re-conceptualizing customer-based destination brand equity, Journal Destination Marketing Management, 11: 211–230.
De San Eugenio Vela, J., Nogué, J., Govers, R., (2017), Visual landscape as a key element of place branding, Journal of Place Management and Development, 10(1): 23-44.
Dinnie, K., (2011), City Branding: Theory and Cases, Palgrave Macmillan. London, 269 p.
Duman, T., Ozbal, O., Duerod, M., (2018), The role of affective factors on brand resonance: Measuring customer-based brand equity for the Sarajevo brand, Journal of Destination Marketing & Management, (8): 359-372
Fu, X., (2019). Existential authenticity and destination loyalty: Evidence from heritage tourists, Journal Destination Marketing Management, (12): 84–94.
Kani, Y., Yuhanis, A., Sambasivan, M., Bojei, J., (2017), Antecedence and outcome of destination image of Malaysia, Hospitality and Tourism Management, (32): pp 89-98.
Lindholm, G., (2011), Visible Gesture: on Urban Landscape Perspective in Planning, Planning, 11(1): 1-15.
Mccarthy, J., (2012), Regeneration of Cultural Quarters: Public Art for Place Image or Place Identity, Journal of Urban Design, 11(2): 243-262.
Nordvall, M., Arvola, M., )2016), Perception, meaning and transmodal design, Proceedings of DRS 2016, Design Research Society 50th Anniversary Conference, Brighton, UK.
Morhart, F., Malär, L., Guèvremont, A., Girardin, F., Grohmann, B., (2015), Brand authenticity: An integrative framework and measurement scale, Journal of Consumer Psychology, 25(2), 200–218.
Pike, S.,) 2004(, Destination Brand positioning sligans-towards the development of a set of accountability criteria, Acta Turistica, 16(2): 102-124.
Pike, S., Page, S.J., (2014), Destination marketing organizations and destination marketing: A narrative of the literature, Journal of Tourism Management, (41): 202-227.
Salmi, M.I., Hepy, H., Kiumarsi, SH., (2020), The effect of place attachment on visitors’ revisit intentions: evidence from Batam, Journal of Tourism Geographies, 22(1): 51-82.
Yang, S., Isa, S.M., Ramayah, T., Blanes, R., Kiumarsi, S., (2020), The Effects of Destination Brand Personality on Chinese tourists’ Revisit Intention to Glasgow: An Examination across Gender, Journal of International Consumer Marketing, (31): 1-18.
Wu, H. C., Li, M. Y., & Li, T., (2018), A study of experiential quality, experiential value, experiential satisfaction, theme park image, and revisit intention, Journal of Hospitality & Tourism Research, 42(1), 26–73.
Yi, X, Lin, V.S., Jin, W., Luo, Q., (2017), The authenticity of heritage sites, tourists' quest for existential authenticity and destination loyalty, Journal of Travel Research, 56(8), PP 1032–1048.
Yokr Lai, L., Said, I., Kubota, A., (2013), The Roles of Cultural Spaces in Malaysia Historic Towns: The Case of Kuala Dungun and Taiping, Procedia Social and Behavioral Sciences, (85): 602-625.
Zenker, S., Braun, E., Peterson, S., (2017), Branding the destination versus the place: the effects of brand complexity and identification for residents and visitors, Journal of Tourism Management, (58): 15-17.