فهم هرمنوتیکی تجربه گردشگری فضاهای قدسی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استاد دانشگاه

چکیده

تلاش این جستار تاملی هرمنوتیک بر سویه‌های معناساز بر تجربه زیسته کسانی است که آرامگاه شهداء گمنام را به عنوان محل گردشگری و زیارت انتخاب کرده اند. هدف در این جستار تحلیل نظام معنایی رفتار گردشگرانی است که از طریق زیارت فضاهای قدسی به رفتارهای گردشگرانه خود خصلت فرهنگی می‌بخشند. پژوهش حاضر در چارچوب روش کیفی بوده و با استفاده از تکنیک مصاحبه و مستندات تجربه زیسته در حوزه میدان صورت گرفته و از تحلیل عرفی برای تحلیل یافتهها استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که استقرار آرامگاه شهداء در ارتقاعات تپه نور در پارک جمشیدیه تهران دارای نظام معنایی و نشانگان فرهنگی است و دلالت بر پیوند گسست‌ناپذیر بین انسان، کوه، طبیعت و معنویت قدسی حاصل از گردشگری دارد. در چارچوب فهمی استعاری کوه‌پیمایی یک حرکت طبیعی روبه بالا بوده و در طی مسیر کوه‌پیمایی ، حس تعالی در انسان ایجاد شده و نشاط درونی ایجاد می گردد. انگیزه زیارت از نظر پاسخگویان شامل 9 مضمون اصلی : «دستیابی به آرامش درونی»، «کشش طبیعی و انگیزه دور شدن از شهر»، « تجدید پیمان با شهداء»، «توسل جستن»، «تعهد و احساس دین»، «الگوبرداری از شخصیت شهداء»، «درد دل کردن و قدردانی»، «حس قربت و همزادپنداری» و «احساس خودیابی» بودند.

کلیدواژه‌ها


-    احمدی شاپورآبادی، محمدعلی و سبزآبادی، احمد(1390). تحلیلی بر ظرفیتهای توسعه گردشگری مذهبی-فرهنگی کلان‌شهر قم، نشریه مطالعات ملی، دوره 12، شماره 46. صص 83-112.
-    اوحدی حائری، پروین دخت و جودکی، محمدعلی(1394). نمادشناسی فرقه اهل حق با تاکید بر سروده های سرانجام، پژوهشنامهادیان،سال نهم، شماره 17. صص 25-53.
-    ترنر، تام(1378). شهر همچون چشم‌انداز،ترجمه؛ نوریان، فرشاد، انتشارات شرکت پردازش و برنانه ریزی شهری.
-    تقوایی مسعود، اعظم صفرآبادی(1391). توسعه گردشگری فرهنگی با تاکید بر جاذبه‌های تاریخی (مورد مطالعه جاذبه‌های تاریخی شهر اصفهان)، فصلنامه برنامهریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال4، شماره 12. صص55-72.
-    راشد محصل، محمدرضا؛ زمانی پور، مریم و  بهنام فر، محمد(1391)، تجلی کوه در ایران باستان و نگاهی به جلوه های آن در ادب فارسی، مجله مطالعات ایرانی، سال یازدهم، شماره 21. صص119-146.
-    رضوانی محمدرضا، مجیدلباف خانیکی(1393). اخلاق گردشگری مدرن رویکردی انتقادی به ابعاد، اصول و آثار اخلاق گردشگری مدرن ، نشریه گردشگری شهری، سال شمارة 1 . صص47-61.
-    دهشیری محمدرضا(1394). ارزیابی عوامل موثر در توسعه گردشگری مذهبی در ایران، مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، سال چهارم ، شماره 12. صص72-92.
-    شوالیه ژان و آلن گربران(1385). فرهنگ نمادها، ترجمه سودبه فضایلی، انتشارات جیهون، جلدچهارم، چاپ اول.
-    شریعتی مزینانی سعید(1394). رهیافت پدیدارشناسانه در مطالعات گردشگری، دوفصلنامه مطالعات اجتماعی گردشگری، سال سوم، شمارۀ 6. صص9-38.
-    فرجی راد عبدالرضا و آقاجانی، سمیه(1388). ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﻧﻮ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﮔﺮدﺷﮕﺮی و ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی آن، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﺳﺮزﻣﻴﻦ، ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ، ﺳﺎلﺷﺸﻢ، ﺷﻤﺎره، 61. صص 61-72.
-    فکوهی، ناصر(1383)، انسان شناسی شهری، نشر نی، تهران.
-    مرتضایی، بهزاد(1390). رابطه کوه با خودشناسی در قرآن،  نشریه عملی- تخصصی بینات، 1390، سال ، شماره 70. صص175-180.
-    ریکور، پل؛ فریدریش، نیچه؛ مارتین، هیدگر؛ هانس گئورگ، گادامر؛ میشل، فوکو؛ هیوبرت، دریفوس و ...(1379). هرمنوتیک مدرن، گزینه‌ِی جستارها ، ترجمه احمدی، بابک؛ مهران مهاجر و محمد نبوی، چاپ هشتم، نشر مرکز.
-     Benton, T.,  & Craib, I.(2001).The philosophy of social science the philosophical foundation of social thought. Palgrave. New York.
-     Bernbaum, E. (1997).  Sacred Mountains of the World, Berkeley: University of California Press.
-     Christia Fotini, Dekeyser Elizabeth, Dean Knox.(2016). To Karbala: Surveying Religious Shi’a from Iran and Iraq, October 20.
-     McLennan, D.S. (2014). The Spiritual Mountain ,  University Public Worship. Stanford Memorial Church, March 2.
-     Taylor, Bron ,(2005). Encyclopedia of Religion and Nature(London & New York: Continuum.