شناسایی و بررسی عوامل تأثیرگذار بر گردشگری در ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

گروه مدیریت بازرگانی دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد کرمانشاه ایران

چکیده

امروزه صنعت گردشگری به یکی از بزرگ‌ترین صنعت خدماتی جهان از لحاظ درآمدزایی تبدیل شده است. گسترش صنعت گردشگری افزون بر تأثیری که بر ابعاد وسیع اقتصادی چون ایجاد فرصت های شغلی، درآمدزایی، کاهش فقر و افزایش رفاه در جامعه دارد؛ در ابراز هویت ملی، ایجاد امنیت اجتماعی و گسترش عدالت اجتماعی در جامعه نیز نقش چشم گیری دارد. نگارنده، در پژوهش حاضر به دنبال بررسی چگونگی تأثیرگذاری زیر ساخت ها بر عوامل امنیتی، اقتصادی، فرهنگی– اجتماعی، آلودگی زیست محیطی، خدمات رفاهی– بهداشتی و تأثیرات متقابل این عوامل بر یکدیگر بوده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و با تاکید بر استراتژی ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی است. در ابتدا روش کیفی سپس کمی(پیمایشی) اجرا شده است. جامعه آماری، شامل تمام مسافران و کارشناسان گردشگری بوده و از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای و درون طبقات تصادفی ساده استفاده شده است. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان محاسبه شده و بنابر این، نمونه 384 نفری در نظر گرفته شده است. یافته‌های تحقیق نشان دهنده‌ی تأیید فرضیات پژوهش است. از جمله این که زیرساخت‌ها با ضریب اثر 94/0 بیشترین تأثیر را روی عوامل امنیتی دارد و عوامل اقتصادی با ضریب اثر 23/0کمترین اثر را روی آلودگی زیست محیطی دارند.

کلیدواژه‌ها


  1. آذر، عادل؛ خسروانی، فرزانه و جلالی، رضا(1392). تحقیق در عملیات نرم رویکردهای ساختاردهی، سازمان مدیریت صنعتی، چاپ اول.
  2. ابراهیم زاده، عیسی و آقاسیزاده، عبداهلل(1388)، تحلیل عوامل مؤثر بر گسترش گردشگری در ناحیه ساحلی چابهار با استفاده از مدل راهبردی SOWT، مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقه‌ای، اصفهان: سال اول، شماره1.
  3. اعظمی،موسی،جلیلیان،سارا و هاشمی امین،ناهید(1394)، تحلیل آثار اجتماعی، اقتصادی و محیطی گردشگری پایدار، فصلنامه علمی – پژوهشی برنامه‌ریزی توسعه گردشگری،دوره 4،شماره 14
  4. باقریان جلودار؛ مصطفی، شبیری؛ سید محمد و  فضه نو پور هولاری،(1397)، تحلیل جامعه شناختی عوامل موثر بر احساس امنیت اجتماعی گردشگران (مطالعه موردی:گردشگران بابلسر)،فصلنامه علمی – پژوهشی برنامه‌ریزی توسعه گردشگری،دوره 7،شماره25
  5. پاپلی یزدی، محمدحسین(1386). گردشگری (ماهیت و مفاهیم)، تهران: انشارات سمت، چاپ دوم شورای.
  6. تیموری، ایرج(1394). وقوع بحرانهای سیاسی- اجتماعی و اثرات آن بر درآمد حاصل از گردشگری نمونه موردی: کشورهای ایران و ترکیه، دوره 5، شماره 20.
  7. جهانیان، منوچهر و نادعلی‌پور، زهرا(1388). مدیریت گردشگری(تعاریف، ماهیت و اجزا)انتشارات جهاد دانشگاهی تهران، چاپ اول.
  8. داس‌ویل، راجر(1384). مدیریت جهانگردی (مبانی، راهبردهاو آثار)، ترجمه سید محمد اعرابی و داود ایزدی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی، چاپ سوم.
  9. دهشیری،محمدرضا،فقیهی،محبوبه،(1398)، بررسی تأثیر سیاست گردشگری بر دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در آسیای مرکزی، فصلنامه علمی – پژوهشی برنامه‌ریزی توسعه گردشگری،دوره 8،شماره 2
  10. رامشت، محمدحسین و فیض‌الهی، مریم(1392). مجلۀ، اولویت گذاری و رتبه بندی کانون‌های گردشگری دشت ابراهیم یزد، پژوهش‌های برنامه‌ریزی فضایی، س 3، شماره 2.
  11. رهنما، محمدتقی(1381). مطالعات جامع استان اردبیل.
  12. زینالفام، یعقوب و رامین رضایی شهابی، (1392)، طرح توجیهی دهکده توریستی - تفریحی امیران ائلمان ارومیه، اولین همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط زیست پایدار، همدان، انجمن ارزیابان محیط زیست هگمتانه.
  13. سلیمانی‌مقدم، محمد و اسلامی، قاسم(1390). نقش زیرساخت‌های اقامتی در فعالیت‌های گردشگری شهر رشت، مجله مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی، دوره 6، شماره 17.
  14. شاکری، عباس و فریدون(1385). عوامل مؤثر بر جذب سرمایه‌گذاری در منطقه آزاد چابهار و اولویت‌بندی آنها با استفاده از تکنیک AHP، پژوهشنامه اقتصادی، تهران: شماره 20.
  15. صدرموسوی، میرستار و دخیلی کهنوئی، جواد(1386). ارزیابی وضعیت تسهیلات گردشگری استان آذربایجان شرقی از دید گردشگران، پژوهش‌های جغرافیایی، شماره61.
  16. صفارحیدری،حجت،صفارحیدری،سعید(1398)، تأملی پدیدارشناختی درباره نسبت طبیعت‌گردی و تخریب محیط زیست: با تأکید بر اندیشه‌های فلسفی هایدگر،فصلنامه علمی – پژوهشی برنامه‌ریزی توسعه گردشگری،دوره 8،شماره 28
  17. عسکری، جواد و آذرکمند، رزا(1395). نقش و بررسی مجتمع‌های بین راهی در توسعه گردشگری استان سمنان مطالعه موردی مجتمع بین راهی لاسجرد، چهارمین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم جغرافیا و برنامه‌ریزی، معماری و شهرسازی، تهران: موسسه آموزش عالی مهر اروند، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.
  18. فیروزجائیان، علی‌اصغر؛ فیروزجائیان،‌ مصطفی؛ هاشمی‌پطرودی، سیدحمید و فاطمه غلامزاده(1392). کاربرد تکنیک مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM)درمطالعات گردشگری(تحلیلی با رویکرد آسیب شناسانه)، مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری سال دوم، شماره6.
  19. قالیباف، محمدباقر و شعبانی‌فرد، محمد(1390). ارزیابی و اولویت‌بندی جاذبه‌های گردشگری برای توسعۀ گردشگری شهری براساس مدل‌های تصمیم‌گیری چند متغیره(مطالعۀ موردی: شهر سنندج)، فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، س26،  شماره2.
  20. کاظمی، مهدی(1386). مدیریت گردشگری، تهران: سمت.
  21. ____________(1387). تحلیل ادراک شهروندان زاهدانی در توسعه گردشگری چابهار، مجله جغرافیا و توسعه، زاهدان: «سال ششم، شماره 12.
  22. مدهوشی، مهرداد(1382). ارزیابی موانع توسعه صنعت گردشگری در استان لرستان، فصلنامه پژوهشهای بازرگانی، تهران: شماره 28.
  23. موسویان، منصوره‌السادات و موسوی، سیدعباس(1397). بررسی و ارایه راهکارهای مناسب به منظور تقویت گردشگری در توسعه شهرها وروستاهای کشور، اولین همایش بررسی چالش‌ها و ارایه راهکارهای نوین مدیریت شهری، تهران: سازمان بسیج شهرداری.
  24. Alipour Eshliki, Sajad & Kaboudi, Mahdi (2011). Community Perception of Tourism Impacts and Their Participation in Tourism Planning: A Case Study of Ramsar, Iran, ASEAN Conference on Environment-Behaviour Studies, Savoy Homann Bidakara Bandung Hotel, Bandung, Indonesia, 15-17June.
  25. Altman, G. & Aleksanyan, G. P.(2016). Sustainability in Tourism: Problems and some Basic Directions of Sustainable Tourism Management, Geography, No.2, PP: 59–67.
  26. Beck., J, 2002 A. Meta- Synthesis of the Qualitative Research American Juornal. of Maternal/ child Nursing p:93.
  27. Dwyer, L.(2016). Planning for Sustainable Tourism: An Alternative Paradigm, International Journal of Tourism and Spirituality, 1(1): 28-43.
  28. García-Melón, Mónica & Gómez-Navarro, Tomás & Acuña-Dutra, Silvia (2012). A combined ANP-delphi approach to evaluate sustainable tourism, Environmental Impact Assessment Review 34 (2012), pp 41–50.
  29. Hudson, S., Huang, L., Roth, M. S., & Madden, T. J.(2016). The influence of social media interactions on consumer–brand relationships: A three-country study of brand perceptions and marketing behaviors, International Journal of Research in Marketing, 33(1): 27-41
  30. Kachniewska , M.A.(2015). Tourism development as a determinant of quality of life in rural areas, Worldwide Hospitality and Tourism Themes, 7(5): 500-515.
  31. Liu, Chui-Hua & Tzeng, Gwo-Hshiung & Lee, Ming-Huei & Lee, Po-Yen (2013). Improving metro–airport connection service for tourism development: Using hybrid MCDM models, Tourism Management Perspectives 6 (2013), pp 95–107.
  32. Mathiyazhagan, K., Govindan, K., NoorulHaq, A. and Geng, Y. (2013). An ISM approach for the barrier analysis in implementing green supply chain management, Journal of Cleaner Production, 47(0): 283-297.
  33. Muduli, K., Govindan, K., Barve, A., Kannan, D. and Geng, Y. (2013). Role of behavioural factorsin green supply chain management implementation in Indian mining industries. Resources, Conservation and Recycling, 76(0): 50-60.
  34. Ravi, V. and Shankar, R. (2005). Analysis of interactions among the barriers of reverse logistics, Technological Forecasting and Social Change, 72(8): 1011-1029.
  35. Richards, G. (2013). Creativity and tourism in the city, Current Issues in Tourism,17(2)
  36. Sharpley, R.(2009). Tourism Development and the Environment: Beyond Sustainability? London: Earthscan
  37. Wang, G., Wang, Y. and Zhao, T. (2008). Analysis of interactions among the barriers to energy saving in China, Energy Policy, 36(6): 1879- 1889.
  38. Warfield, J.W. (1974). Developing interconnected matrices in structural modelling, IEEE transcript on systems, Men and Cybernetics, 4(1): 51-81.
  39. Watson, R. (1978).Interpretive structural modeling—A useful tool for technology, Technological Forecasting and Social Change, 11(2): 165-185.
  40. Yang, Yang & Fik, Timothy (2014). Spatial effects in regional tourism growth, Annals of Tourism Research 46 (2014), pp 144–162.