مطالعه پیشران های انسانی توسعه کارآفرینی در حوزه گردشگری روستایی مورد پژوهی: شهرستان شاهرود

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 گروه آموزشی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران - ایران

2 گروه جغرافیا، دانشکده علوم اجتماعی،دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

10.22080/jtpd.2021.19808.3379

چکیده

کارآفرینی درحوزه گردشگری واستفاده ازظرفیتهای طبیعی وانسانساخت درگروفراهمی پیشرانهای انسانی است. ازاینرو پژوهش حاضربه منظورِمطالعه وضعیت پیشرانهای توسعه کارآفرینی درحوزه گردشگری روستایی دردهستانهای شهرستان شاهرود وتحلیل تاثیرات کارآفرینی دراین زمینه برتوسعه پایدارروستاها انجام پذیرفته است. روش تحقیق درپژوهش حاضربه لحاظ هدف کاربردی وبر اساس ماهیت، توصیفی- تحلیلی می‌باشد. روش جمع آوری داده ها مبتنی بر روشهای اسنادی - پیمایشی است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات ازتکنیکهای واسپاس، کداس وکپلند استفاده شده است. نتایج این پژوهش، نشان میدهد که دربین شاخصهای تحقیق، شاخصهای خودباوری، دسترسی به زیر ساختها و دسترسی به سرمایه در مطلوبترین وضعیت قرار دارند و سایر شاخصها (اعتماد اجتماعی،‌ مشارکت،‌ انضباط اجتماعی، امنیت اجتماعی، انسجام اجتماعی،‌ آینده نگری، آموزش، مهارت،‌ نوآوری و خلاقیت، تولید و فروش و بازاریابی) نیز وضعیت مطلوبی دارند. 13 معیار نهایی تحقیق که بر اساس مطالعات کتابخانه ای مشخص شدند با استفاده ازتکنیک COPELAND رتبه بندی شدندکه معیارِ نوآوری وخلاقیت بالاترین ارزش راداراست. مطابقِ تکنیک WASPAS ابعادمختلف پیشرانهای منابع انسانی دردهستان خرقان (Q_i = 1171/0) بیشترین تاثیررادرروند توسعه کارآفرینی درمنطقه داشته است. به منظورِتحلیل تاثیراتِ کارآفرینی درحوزه گردشگری بر توسعه نواحی روستایی ازتکنیک CODAS استفاده شد. یافته هانشان میدهدکه تاثیرات کارآفرینی درحوزه گردشگری روستایی برتوسعه دهستانهای خرقان، خوارتوران وبیارجمندبیش ازسایردهستانهای شهرستان شاهرود بوده است.

کلیدواژه‌ها


ابراهیم زاده، عیسی، ضیائی، محمود، دلشاد، علی (1391). اصول و فرآیند برنامه ریزی راهبردی توسعه ی توریسم، انتشارات صحرا، مشهد.
ابراهیم زاده، عیسی، ملکی، گل آفرین، فرهادی نژاد، حسین (1394). برنامه ریزی ریزی استراتژیک توسعه ی گردشگری با تاکید بر توسعه ی پایدار در ناحیه خرم آباد، جغرافیا وآمایش شهری-منطقه ای، شماره 14، 1-24.
ابراهیمی کوهبنه، محمد صادق، یعقوبی، محمد (1399). تحلیل آثار اقتصادی اجتماعی گردشگری بر توسعه ی مناطق روستایی دهستان طرقبه (دیدگاه مردم محلی)، برنامه ریزی و توسعه ی گردشگری، 9(2)، 199- 216.
اکبری، مرتضی، غلامزاده، رضا، آراستی، زهرا (1394). نیازسنجی آموزشی جوانان روستایی شهرستان ورامین در زمینه ی کارآفرینی به منظور راه اندازی کسب و کارهای صنایع دستی روستایی، پژوهش های روستایی،  6(2) ، 299-322.
الوانی، سید محمد، محمدی الیاسی، قنبر، خنیفر، حسین، جندقی، غلامرضا (1390). کارآفرینی در بخش عمومی، رویکرد هم افزایی، پژوهشهای مدیریت عمومی، 4(12) ، 5-28 .
بدری، سید علی، رضوانی، محمدرضا، ترابی، ذبیح الله، ملکان، احمد (1394). متاسوآت ابزاری  استراتژیک برای برنامه ریزی گردشگری پایدار، (مطالعه ی موردی، روستای میغان)، مجله ی برنامه ریزی و توسعه ی گردشگری، 4(13)، 29-50.
پیرداده بیرانوند، کبری، احمدوند، مصطفی، شرفی سرابی، وحید (1397). پیشرانهای انسانی توسعه ی کارآفرینی درحوزه ی گردشگری موردمطالعه، روستای ایستگاه بیشه در شهرستان خرم آباد، فصلنامه ی پژوهش های روستایی، 9(4)، 564-580.
تقدیسی، احمد، هاشمی، صدیقه، هاشمی، محمد مهدی (1394). تحلیل عوامل موثر در توسعه ی کارآفرینی نواحی روستایی، فصلنامه ی جغرافیا و مطالعات محیطی، 4(14)، 83-99.
ده ده زاده سیلابی، پروین؛ احمدی فرد، نرگس(1398)، تعیین پیشرانهای کلیدی مؤثّر بر توسعه ی گردشگری با رویکرد آینده پژوهی (مطالعه ی موردی: شهرستانهای استان مازندران)، جغرافیا و پایداری محیط، شماره ی 30، بهار 1398 ، صص 89-73
رحیمی، محمد، پازند، فاطمه (1395). الگوی گردشگری خلاق شهری در ایران با استفاده از مدل تحلیلی سلسله مراتبی، مجله ی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 6(3)، 97-124.
 رستمی، فرحناز، احسانی فر، تهمینه (1397). پیشرانهای توسعه ی کارآفرینی گردشگری روستایی، نشریه  یکارآفرینی در کشاورزی، 5(2)، 71-83.
رضوانی، محمدرضا، جعفری مقدم، سعید، رحیم اف، حمید (1391). تأثیر گردشگری بر تقویت نگرش‌های کارآفرینانه در مناطق روستایی مطالعه ی موردی، مقایسه ی روستاهای ابر و ابرسج - شهرستان شاهرود،  فصلنامه ی پژوهش های روستایی، 3(10)، 153-174 .
سروستان، نرگس، عزیزی نژاد، حسین (1397). مروری بر روانشناسی کارآفرینی و بررسی نقش آن در کسب و کار، مجله پیشرفت های نوین در روانشناسی، 1(1)، 26-40.
سعیدی اقدم،‌ مهران،‌ عالم تبریز،‌ اکبر، صرافی زاده،‌ اصغر، ‌زند حسامی،‌ حسام‌ (1398). شبیه سازی سرمایه گذاری جمعی در اکوسیستم کارآفرینی فناورانه،‌ مطالعات مدیریت راهبردی،‌ 10(37)، 141 -160
شهرکی، حسن، موحدی، رضا، فرانی، احمد یعقوب (1395). تحلیل انسان شناختی کارآفرینی و توسعه ی روستایی در عصر جهانی شدن مطالعه ی موردی، استان همدان، پژوهشهای انسان شناسی ایران، 6(1)، 23-43.
صادقی، حسین، ملکی، بهروز، عصاری، عباس، محمودی، وحید (1392). تحلیل فازی رابطه ی اعتماد اجتماعی با توسعه ی انسانی، مجله ی پژوهش های رشد و توسعه ی اقتصادی، 3(12)، 9-20.
صیدائی، اسکندری، رستمی، شهین (1391). سنجش تاثیرات اقتصادی و اجتماعی فرهنگی توسعه ی گردشگری(نمونه موردی، شهر کرمانشاه)، فصلنامه ی برنامه ریزی فضایی، 2(3)، 110-95.
طباطبایی، شهناز، روایی، ‌فریبا (1389). اثر بخشی فعالیت های کارآفرینی و روانشناختی بر توانمندسازی شهروندان، مجله ی مشاوره شغلی و سازمانی، 2(5)، 29-51.
عباسی، حامد، مرادی، حوریه، روزبهانی، عباس (1399). تبیین آثار مؤلفه های پیش برنده توسعه ی کارآفرینی در مقصدهای گردشگری روستایی (موردمطالعه: بخش سامن شهرستان ملایر)، فصلنامه پژوهشهای روستایی، 11(2)، 365-350.
علی اکبری، اسماعیل، پوراحمد، احمد، جلال آبادی، لیلا (1397). شناسایی پیشرانهای موثر در وضعیت آینده ی گردشگری پایدار شهر کرمان با رویکرد آینده پژوهی، فصلنامه ی علمی پژوهشی گردشگری و توسعه، 7(1)، 178-156.
غنیان، منصور، داورخانی، فضیله، بقایی، لیلا (1390). ارزیابی فضایی کارآفرینی در گردشگری روستایی (مطالعه ی موردی، منطقه اورامان)، مجله ی پژوهش های روستایی، 2(3)، 99-123.
فتحی زاده، فرح، عزیزپور، فرهاد، صنعتی شرقی، نادر(1398). پیش‌ران‌های کلیدی مؤثر در توسعه ی گردشگری روستایی (مطالعه ی موردی: روستای هدف گردشگری دیزباد علیا)، فصلنامه ی جغرافیا و توسعه ناحیه ای، 17(2)، 146-123.
فرجی سبکبار، حسنعلی، بدری، سیدعلی، سجاسی قیداری، حمدالله، صادقلو، فاطمه، شهدادی، علی (1390). اولویت بندی توسعه ی کارآفرینی در مناطق روستایی با استفاده از تکنیک پرومتی مطالعه موردی، دهستان حومه ی بخش مرکزی شهرستان خدابنده استان زنجان، پژوهش های جغرافیای انسانی، شماره 75، 53-68.
فرنگ،‌ مرتضی، یار محمد زاده،‌ پیمان، قاسم زاده،‌ ابوالفضل‌ (1397). بررسی نقش واسطه ی جو نوآوری در رابطه ی بین فرهنگ و مهارت های کارآفرینی سازمانی با گرایش به کارآفرینی، مجله ی پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 24(1)، 51-69.
فرهادی یونکی، مجید؛ شفیعی، زاهد و راست قلم، مهدی(1397)، شناسایی پیشران های کلیدی و موثر در جوهره برند روستاهای هدف گردشگری( مطالعه ی موردی: شهرستان سامان استان چهارمحال و بختیاری)، مجلّه ی پژوهش و برنامه ریزی روستایی سال 7، شماره ی2، تابستان 1397، شماره ی پیاپی 22
قاسمی، راضیه، محمدی، اصغر (1392). بررسی میزان احساس امنیت و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در بین شهروندان 15 تا 44 ساله ی شهرکرد، مجله ی دانش انتظامی چهارمحال و بختیاری، 1(2)، 21 ـ 37 .
قربانی، مسعود، احمدی،‌ محمد طاهر، مصطفوی، سید مهدی (1393). بررسی اثر زیر ساختها بر رشد اقتصادی ایران طی سالهای 1355-1391، مجله ی مدیریت، اقتصاد و حسابداری، 5(17)، 49-60.
کمری، فریده، حسینی، سید محمد رضا، ویسه، مهدی، مستقیمی، محمود رضا (1398)، طراحی مدل پنجره فرصت کارآفرینانه در گردشگری فرهنگی ایران، برنامه ریزی و توسعه ی گردشگری، 8(4)، 181-196
 گواهی، عبدالرحیم (1396). آینده نگری در آینده پژوهی ، تحلیل علی چالش های آینده پژوهی درایران، مجله ی آینده پژوهی مدیریت، 27(109)، 15-25 .
محمدی یگانه، بهروز، عینالی، جمشید، بیگدلی،‌ اعظم (1395). نقش کارآفرینی در توسعه ی مناطق روستایی با تأکید بر گردشگری مورد، دهستان حصار ولیعصر شهرستان آوج، فصلنامه  ی برنامه ریزی منطقه ای،6(21)، 193-204.
محمدی‌، مصطفی، میرتقیان، سید محمد (1394). مدل سازی محصول خلاق گردشگری، بسط مدل 4p، مجله ی برنامه ریزی و توسعه ی گردشگری، 5(18)، 179-201.
محمود زاده، مجتبی، ارجمندیان، ساناز (1396). شناسایی و رتبه بندی فرصتهای کارآفرینانه در گردشگری روستایی مطالعه ی موردی: روستای آب اسک، برنامه ریزی و توسعه ی گردشگری، 6(20)، 131-140
مرادزاده، عبدالباسط، قاسمی، محمد، سالارزهی، حبیب الله، یعقوبی، نورمحمد، بذرافشان، جواد (1397). اولویت بندی پیشرانهای توسعه ی اکوتوریسم کارآفرینانه با رویکرد توانمندسازی اجتماع محور، مجله ی توسعه ی کارآفرینی، 11(1)، 161- 179.
ملکی مین باش رزگاه، مرتضی،‌ شرفی،‌ وحید (1395). شناسایی و دسته بندی ذهنیت کارآفرینان در مورد بازاریابی کارآفرینانه با استفاده از روش کیو،‌ مجله ی توسعه ی کارآفرینی، 9(3)، 533-551.
موحدی، رضا، سلیمانیان بروجنی، جلیله (1395). بررسی شیوه های آموزشی مؤثر در توسعه ی کارآفرینی زنان روستایی، راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی،3(6)، 24-34.
ناصری منش، علی، رحمانی، بیژن، منشی زاده، رحمت الله (1396). ارزیابی نقش عوامل کشاورزی و اقتصادی در توسعه کارآفر ینی روستایی (نمونه ی موردی، روستاهای شهرستان اردبیل)، مجله ی نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، 9(3)، 181- 197.
نصرالهی وسطی، لیلا (1393).  بررسی نظری و تجربی رابطه ی میان مشارکت اجتماعی و روحیه ی کارآفرینی زنان روستایی مورد مطالعه، دهستان شیروان از توابع شهرستان بروجرد، مجله ی توسعه  ی روستایی، 6(2)، 319-340.
نوابخش، مهرداد، فیروزآبادی، آمنه (1391). انسجام اجتماعی شهری و عوامل مرتبط بر آن در شهر کرمانشاه، فصلنامه ی مطالعات جامعه شناختی شهری، 2(5)، 33-58.
هاشمی، سید سعید، محبوب فر، محمد رضا (1392). برنامه ریزی استراتژیک توسعه ی گردشگری کاشان، مجله ی گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ، 1(1)، 13-37.
Ahmed Badi, I., Abdulshahed, A. M., Shetwan, A. G. (2017). Supplier Selection Using Combinative Distance-Based Assessment (CODAS) Method for Multi-Criteria Decision-Making, ICMNEE, The 1st International Conference on Management, Engineering and Environment، pp 27-38.
 Avramenko, A., A.K. Silve, J., (2010). Rural entrepreneurship: expanding the horizons, Entrepreneurship and Innovation Management, 11(2): 140-156
Baoren, s., (2012). Developing rural tourism: the PAT program and NONG JIA LE tourism in china, International Journal OF Tourism Research, 15(6): 611-619
 Deller, S., Kures, M., Conroy, T., (2019). Rural entrepreneurship and migration, Journal of Rural studies, V 66: 30-42
 Figueroa-Armijos, M., Dabson, B., G. Johnson, T., (2012). Rural Entrepreneurship in a Time of Recession, Entrepreneurship Research Journal, 2(1): 1-29
 Gaddefors, J., R Anderson, A., (2019). Romancing the rural: Re conceptualizing rural entrepreneurship as engagement with context(s), The International Journal of Entrepreneurship and Innovation, 20(3): 159-169
Haven Tang, C. and Jones, E. (2012). Local leadership for rural tourism development: A case study of Adventa, Monmouthshire, UK, Tourism Management Perspectives, 4: 28-35
Iuliana, C., Iordache, C. M., SÎRBU, A., (2016). Entrepreneurship in the Tourism and Hospitality Industry, Management Strategies Journal, vol. 31(1), pp 264-275.
Jaman, M., Alam, R. (2016). Entrepreneurship as a Driving Force for Rural Tourism Development, International Journal of Scientific & Engineering Research, 7(3), pp 254-263.
Keshavarz Ghorabaee, M., Kazimieras, E., Turskis, Z., Antucheviciene, J. (2016). A New Combinative Distance-Based Assessment (CODAS) Method for Multi-Criteria Decision-Making, Journal of Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, Issue 3, Vol. 50, pp 25-45.
Korsgaard, S., Müller, S., Wittorff Tanvig, H., (2015). Rural entrepreneurship or entrepreneurship in the rural – between place and space, International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 21(1):5-26
Lio, c.-w., cheng, j.-s. (2018). Exploring Driving Forces of Innovation in the MSEs: The Case of the Sustainable B&B Tourism Industry, Sustainability Journal, 10(11), pp 1-19.
Lordkipanidze, M., Brezet, H., Backman, M. (2005). The entrepreneurship factor in sustainable tourism development. Journal of cleaner production, 13, pp 787-798.
Mckercher, B. (2003). Some fundamental truths about tourism, understanding tourism’s social environmental impacts, Journal of sustainable tourism, 1(1), pp 6-16.
 Moscardo, G. (2014). Tourism and Community Leadership in Rural Regions: Linking Mobility, Entrepreneurship, Tourism Development and Community Well-Being, Journal Tourism Planning & Development, 11(3), pp354-370.
PISO, A., (2016). Migrant Labor in Rural Tourism: Continuity and Change, international Journal of Tourism Research, 18(1): 10-18.