نقش تعدیل گری انتشار گاز دی اکسید کربن در تاثیر گردشگری بین‌الملل بر رشد اقتصادی( تحلیلی از مدل های GMM وFMOLS)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه مازندران

2 UNIVERSITY OF MAZANDARAN

3 اقتصاد، علوم اقتصادی و اداری، مازندران، بابلسر، ایران

10.22080/jtpd.2021.21931.3579

چکیده

گردشگری بین‌الملل از متغیرهای مهمی است که دارای آثار مثبت بر رشد اقتصادی است. اما به خاطر اثرات منفی زیست‌محیطی انتشار گاز دی اکسید کربن ناشی از آن ، ممکن است بخشی از آثار مثبت آن بر رشد اقتصادی کاسته شود. هدف اصلی این مقاله بررسی نقش تعدیلگری انتشار گاز دی اکسید کربن در اثرگذاری گردشگری بین‌الملل بر رشد اقتصادی در کوتاه مدت و بلند مدت بوده و این که تا چه اندازه می‌توانند آثار مثبت آن را بر رشد اقتصادی تحت تأثیر قرار دهد؟ برای این منظور کشورهای اسلامی آسیای جنوب غربی منتخب از جمله ایران به دلیل همگنی، ویژگی‌های مشترک اقتصادی که بین این کشورها وجود دارد انتخاب شده‌اند. سپس با جمع‌آوری اطلاعات و آمارهای مورد نیاز در دوره 2017-2000 در چارچوب الگوهای پانل از تخمین‌زن گشتاورهای تعمیم‌یافته (GMM) برای برآورد رابطه کوتاه مدت و از تخمین زن میانگین گروه تلفیقی (FMOLS)برای برآورد رابطه بلند مدت استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد اولا اثر گردشگری بین‌الملل بر رشد اقتصادی در کوتاه مدت و بلند مدت مثبت و معنادار است. ثانیا، با افزایش انتشار گاز دی اکسید کربن بخشی از آثار مثبت گردشگری بین‌الملل بر رشد اقتصادی در کوتاه مدت و بلند مدت کاهش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها


آقایی، م.، رضاقلی زاده، م. و عیسی­زاده روشن، ی.، (1396)، " بررسی نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، توسعه­ی مالی و مصرف انرژی بر رابطه­ی بین گردشگری بین­الملل و رشد اقتصادی، فصلنامه­ی راهبرد، سال هشتاد و سوم، شماره­ی بیست و ششم، ص. 75-108.
اربابیان، ش.، رفعت، ب. و اشرافیان­پور، م.، (1392)، " بررسی رابطه­ی توریسم بین­الملل و رشد اقتصادی (مطالعه موردی: کشورهای منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی)، فصلنامه­ی علمی پژوهشی، پژوهش­های رشد و توسعه­ی اقتصادی، سال سیزدهم، شماره چهارم، ص. 97-116.
الوانی، م. و پیروزبخت، م.، (1385)، " فرآیند مدیریت جهانگردی"، تهران، دفتر پژوهش­های فرهنگی، چاپ اول.
جعفری صمیمی، ا. و احمدپور، م.، (1390)، " بررسی رابطه­ی شاخص عملکرد محیط­زیست و رشد اقتصادی در کشورهای توسعه­یافته، اقتصاد محیط­زیست و انرژی، سال یکم، شماره­ی یکم، ص. 55-72.
جعفری صمیمی، ا. و محمدی خیاره، م.، (1393)، " رابطه­ی کوتاه­مدت و بلندمدت بین انتشار دی­اکسید­کربن، مصرف انرژی و رشد اقتصادی: شواهد جدید در ایران"، فصلنامه­ی پژوهش نامه اقتصادی، سال دوم، شماره­ی چهاردهم، ص. 1-20.
حیدری، ح. و صادق­پور، ع.، (1394)، " تأثیر گردشگری، مصرف انرژی و بی­ثباتی سیاسی بر رشد اقتصادی کشورهای دی­هشت"، فصلنامه­ی پژوهش­های رشد و توسعه­ی اقتصادی، سال بیست و یکم، شماره­ی ششم، ص. 11-28.
خانی، ف.، قاسمی وسمه جانی، ا. و قنبری­ نسب، ع.، (1388)، " بررسی اثرات گردشگری ساحلی با تکیه بر نظرسنجی از خانوارهای روستایی (مطالعه موردی: روستای چمخاله، شهرستان لنگرود)"، جغرافیای انسانی، سال چهارم، شماره­ی یکم، ص. 51-64.
راسخی، س.، کریمی پتانلار، س. و محمدی، ث.، (1395)، " اثر گردشگری بر محیط­زیست: یک مطالعه­ی موردی برای کشورهای در­حال­توسعه و توسعه یافته منتخب"، مجله­ی برنامه­ریزی و توسعه­ی گردشگری، سال شانزدهم، شماره­ی پنجم، ص. 71-94.
ضرونی، ز.، سلامی، ف. و گودرزی، م.، (1396)، " تأثیر توسعه­ی گردشگری بر رشد اقتصادی در کشورهای آسیایی"، اولین همایش بین­المللی برنامه­ریزی اقتصادی، توسعه­ی پایدار و متوازن منطقه­ای، دانشگاه کردستان.
عیسی­زاده روشن، ی. و امیری، ن.، (1395)، " گردشگری، فناوری اطلاعات و ارتباطات، آلودگی هوا و رشد اقتصادی"، همایش ملی آموزش عالی و توسعه­ی پایدار گردشگری، بابلسر، مازندران، ص. 1-19.
کاکایی، ح.، دانش­زاد، ع.، نیکام، پ. و دانش­زاد، ا.، (1396)، " اثر مصرف انرژی و صنعت توریسم بر انتشار دی­اکسیدکربن"، دومین کنفرانس بین­المللی انسجام مدیریت و اقتصاد در توسعه­ی ایران، تهران.
لی، ج.، (1378)، " گردشگری و توسعه در جهان سوم"، مترجمان: عبدالرضا رکن­الدین افتخاری و دیگران، تهران، شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
میراحسنی، م.، (1396)، " وضعیت و چشم­انداز اقتصادی جهان"، دفتر تحقیقات و سیاست­های پولی و بازرگانی، وزارت امور اقتصادی و دارایی- معاونت امور آموزشی، ص. 1-14.
ناصح، ن. و تقوی، ل.، (1398)، " بررسی شاخص­های گردشگری پایدار در دستیابی به ارزش­های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست­محیطی: ارائه­ی راهکار برای اثرات مخرب"، فصلنامه­ی انسان و محیط­زیست، سال پنجاهم، ص. 42-40.
S. S. Adewale. A. A. and Akadiri. A. C. (2019). “The role of globalization, real income, tourism in evironmental sustainability target”. Evidence from Turkey. Science of the Total Environment. Vol. 68. pp. 423-432.
G. Peeters. P. C. J. and Gosseling. S. (2011). “The future tourism mobility of the world population: estimation growth versus climate policy”. Transportation Research Part A, Policy and Practice. Vol. 45. pp. 1031-1042.
K. and Uzar. U. (2019). “The impact of tourism on CO2 emission in Turkey”. Current Issues in Tourism. Vol. 23. No.13. pp. 1631- 1645.
S. and Senyucel. E. (2020). “The role of tourism development on CO2 emission reduction in an extended version of the environmental kuznets curve: evidence from top 50 tourist destination countries”. Environment Development and Sustianability.
A. S. and Viles. H. A. (2013). “The earth transformed: an introduction to human impacts on the environment, john wiley and son”.
Goukhan Yokel. A. Aovisit. A. and Satin. M. (2018). “Impact of economic growth, energy consumption, trade openness and economic development on carbon emission: empirical evidence from Turkey”. Environmental Science and Pollution Research. Vol. 36. No. 25. pp. 36589- 36603.
Jelena Petrović, Žarko Dimitrijević. (2020), ‘The Impact of International Tourism n energy Consumption: A Panel Study Of The Western Balkans and The European Union’, Law and politics, 18, No 2,55-67
C. Dogru. T. and Sirakaya Turk. E. (2017). “A nexus of linear and non- linear relationships between tourism demand, renewable energy consumption and economic growth: theory and evidence”. International Journal of Tourism Research. Vol. 1. No. 20.
S. Turan. (2014). “International tourism, energy consumption and environmental pollution: the case of Turkey”. Renewable and Sustainable Energy Reviews. Vol. 36. pp. 180-187.
S. Turan. (2014). “Testing the tourism induced EKC hypothesis: the case of Singapore”. Economic Modelling. Vol. 41. pp. 383-391.
C. C. and Chang. C. P. (2008). “Tourism development and economic growth: a closer look at panels”. Tourism Management. Vol. 29. No. 1. pp. 180-192.
J. W. and Brahmasrene. T. (2013). “Investigating the influence of tourism on economic growth and carbon emissions: evidence from panel analysis of the European Union”. Tourism Management. Vol. 38. pp. 69-76.
N. C. (2011). “Tourism and economic growth: a panel data approach”.
F. Wei. L. Asif. M. Zia U. M. and Ur Rehman. H. (2019). “The contribution of sustainable tourism to economic growth and employment in Pakistan”. International Journal of Environmental Research and Public Health. Vol. 16. pp. 1-14.
D. (1992). “Is the export-led hypothesis valid for industrializae countries?” Review of Economics and Statistics. Vol. 74. pp. 678-688.
Martin- Cejas. R. R. and Sanchez. P. P. R. (2010). ”Ecological foot print analysis of road transport related to tourism activity: the case for lanzarote Island”. Tourism Management. Vol. 31. No. 1. pp. 98-103.
R. Kumar Nepal. S. and Al Irsyad. M. I. (2019). “Tourist arrivals, energy consumption and pollutant emissions in developing economy- implications for sustainable tourism”. Tourism Management. Vol. 72. pp. 145-154.
J.. Robertico. C. and Nijkamp. P. (2013). “Modelling tourism development and long-run economic growth in Aruba”. International Journal of Tourism Research. Vol. 16. No. 5. pp. 1-25.
P. (2011). “Trade and energy consumption in the Middle East”. Vol. 5. No. 35. pp. 739-749.
D. Peeters. P. and Gossling. S. (2010). “Can tourism deliver It’s a spirational” green house gas emission reduction targets?”. Journal of Sustainable Tourism. Vol. 18. No. 3. pp. 393-408.
A. Afshan. S. and Nebila. N. (2017). “The impact of tourism on CO2 emission: a case of Pakistan”. Asia Pasific Journal of Tourism Research. Vol. 22. No. 4. pp. 408-421.
P. (1997). “Information technologies for tourism, CAB, OXFORD”.
S. A. (2014). “Tourist arrivals and macroeconomics determinants of CO2 emissions in malaysia, Anatolia”. Vol. 25. No. 2. pp. 228-241.
M. (2014). “Tourism expenditures and environment in Thailand, Eurasian”. Journal of Economics and Finance. Vol. 2. No. 2. pp. 63-69.
C. H. H. and Jang. S. S. (2009). “The tourism- economy causality in the United States: a sub- economy level examination. Tourism management”. Vol. 30. No. 4. pp. 553-558.
H. and Canh Phuc. N. (2020). “The impact of tourism on carbon dioxide emissions: insights from 95 countries”. Applied Economics Journal.
C. and Lockwood. M. (2008). “Social impacts of tourism: an Australian regional case study”. International Journal of Tourism Research. Vol. 10. No. 4. pp. 365-378.
World Tourism Organization (UNWTO, 2007). UNWTO.Org
L. and Jing. Gao. (2016). “Exploring the effects of international tourism on China’s economic growth, energy consumption and environmental pollution: evidence from a regional panel analysis.” Renew Sustain Energy. Vol. 53. pp. 225-234.
L. Deng. J. Song. Z. and Ding. P. (2011). “Research on e nvironmental impacts of tourism in China: progress and prospect”. Journal of Environmental Management. Vol. 92. No. 11. pp. 2972-2983.